Hoorcollege 1 – 5-9-2019
Doelstellingen
De studenten kunnen:
uiteenzetten wat bedoeld wordt met de "body of knowledge" sportpsychologie, waarin dit
zich onderscheidt van de "algemene" psychologie en waarin dit overeenkomt;
uiteenzetten welke betekenis de sociale psychologie kan hebben voor het stimuleren van
mensen tot meer fysieke activiteit;
een beknopte beschrijving geven van de geschiedenis van de sportpsychologie.
Sportpsychologie
- Definitie studie van gedrag in sportsituaties
o Gedrag van de sporter, coaches, ouders, supporters, media, officials
- Operationele definitie gebied van psychologie met publicaties in tijdschriften op het
gebied van sportpsychologie
Kenmerken sport
- Sport heeft reglementen
- Competitie (winnen/verliezen)
- Lichamelijke inspanning en bewegen
- Onder het oog van toeschouwers
Voldoende kenmerken om te rechtvaardigen dat spotpsychologie apart domein/gebied is, maar het
blijft psychologie
Bestuderen gedrag in sportsituaties dwz
- Beschrijven
- Verklaren
- Voorspellen
- Beheersen/beïnvloeden
Taken sportpsychologie
1. Ontwikkelen van theorieën over/doen van onderzoek naar gedrag in sportsituaties
2. Beïnvloeden van gedrag in sportsituaties
(Sport)psychologie
- Sportpsychologie maakt gebruik van theorieën, begrippen, modellen, instrumenten uit “de”
psychologie
- Niet voorbij gaan aan theorieën van de gewone psychologie
- Maar sport heeft ook aparte kenmerken, dus kan niet zomaar uitgaan van deze theorieën en
moeten deze worden aangepast
Kern psychologie
Kern van de psychologie vormt studie van
- Biologische basis van gedrag
o Belangrijk voor gedrag dat we überhaupt laten zien
o (neuro)fysiologische processen, hormoonhuishouding
- Cognitief-affectieve basis
o Mentale, emotionele, cognitieve processen, denkprocessen
o Gevoelens gedachten en gedrag
o Gedrag gestuurd door wat je weet, waar je over nadenkt
- Sociale basis van het gedrag
, o Al het gedrag zit in een sociale context
o Sociale context, culturele en etnische achtergrond, man/vrouw rollenpatroon
- Individuele verschillen
o Persoonlijkheidsverschillen, verschillen in hoe mensen omgaan met …. Bv emoties,
spanning, druk, autoriteit, tegenslag etc.
Uitgangspunt sportpsychologie
- Op basis van valide vragen uit en over de sport, theorieën en begrippen
verder ontwikkelen en toespitsen tot body of knowledge sportpsychologie
- Self determination & motivation theory
o Lagen van intrinsieke en extrinsieke motivatie
o Essentiële theorie voor motivatie in het algemeen, maar ook in de
sport
Exercise psychology
- Psychologie van fysiek (in)actief gedrag
o Zijn mensen voldoende actief in de maatschappij
o Inactiviteit nog wel eens een probleem
o Wat is de leefstijl van mensen (actief/inactief)
o Wat kunnen we hieraan doen
o Wat is de motivatie
o Hoe laat je het gedrag veranderen (vasthouden, terugval)
o Effecten van fysieke activiteit op psychologische variabelen
Onderscheid
- Fysieke activiteit
o Lichaamsbeweging, skeletspieren, energieverbruik
- Exercise
o Gestructureerde fysieke activiteit (met als doel gezondheid) (bv naar de sportschool
gaan)
- Sport
o Gereglementeerde en gestructureerde fysieke activiteit
Historie
- 1898 sociale facilitatie
o In een groep ga je sneller fietsen/lopen
o Norman Triplett
- 1900 Anderson
o Mentale oefening en transfer
- 1914 Cummings
o Effect basketbaltraining op concentratie/motorische reacties
- 1925 Coleman Griffith begin sportpsychologie
o Mentale alertheid, spiergevoel, reactiesnelheid
o “The more mind is made use of in athletic competition, the greater will be the skill of
our athletes”
- 1955 begin systematische sportpsychologisch onderzoek
Sportpsychologie
- Toegepast (applied)
o Klinisch klinische problemen
Gardner & Moore
- Klinische sportpsychologie logisch gericht op de ontwikkeling van een omvattend holistisch
begrip van de psycho-sociale werkelijkheid van de sporter, ipv simpele focus op prestatie
alleen
- Kijkt holistisch naar de sporter en alle facetten van de sporter te ontwikkelen, waarvan de
mentale een deel is
Mentale training
- Systematisch leren en oefenen van mentale vaardigheden
o Omgaan met spanning
o Vasthouden concentratie
Centraal element in presteren onder druk
o Sturen emotie
o Gedachten controleren
- In sportsituaties dmv technieken
o Stellen van doelen
o Zelfspraak
o Werken met mentale voorstellingen
o Ontspanning
- Om goed te presteren
- En plezier in sport te behouden
- Behoud van welzijn (well-being)
Mentale begeleidingu
- alle activiteiten waarin bewust en systematisch aandacht wordt besteed aan mentale
aspecten van sportbeoefening
Sociaal
- Exercise en sport
o Beoefend in sociale context
- Sociale psychologie
o Studie van menselijk gedrag in sociale context
- Binnen sociale psychologie gaat het om
o Antecedenten fysiek (in)actief gedrag beschrijven, voorspellen en verklaren
o Interventies – beïnvloeden
Hoorcollege 2 – Motivatie (1)
Motief
- Betrekkelijk stabiele eigenschap die aanzet tot bepaalde activiteiten
- Beweegreden
- Iedereen heeft bepaalde motieven, die heb je niet vandaag wel en morgen niet
- Bv geld/gezondheid/gaming
- Kenmerken
o Doelen/handelingsverwachtingen
Voorstelling van wat je wilt
, o (Leer)ervaringen
Fundamentele psychologische behoeften
o Individuele verschillen
Mensen hebben verschillende motieven
o Dispositie
Geneigdheid om bepaald gedrag te vertonen, dit verschilt per persoon
Motieven om te sporten
10 jaar onderzoek: over het geheel genomen 4 categorieën motieven
- Intrinsieke waarde van de activiteit zelf (plezier, prettig, fijn)
- Ervaren gevoelens van competitie ergens goed in willen zijn
- Gezondheidsmotief
- Sociale contacten
Motivatie
- Toestand, verantwoordelijk voor uitvoering activiteiten op bepaald moment
o Toestand op het moment zelf dat je het gaat doen
o Je hebt wel het motief om naar college te gaan (diploma halen), maar vanwege het
weer heb je geen motivatie om daadwerkelijk op dat moment te gaan
Overzicht dia 9 + 10
Van prikkel tot gedrag
- Prikkel = zonnetje
- Motief = gezondheid
- Gedachten = het is mooi weer, wil gezond zijn dus wil gaan hardlopen
- Mogelijkheden
- Toevoeging voor het bepalen van gedrag heb je ook gewoontes
Sportdeelname (Wann)
- Aangeboren toestand (ouders)
- Erfelijkheid kind
- Socialisatieproces (zit je in vanaf je geboorte)
- Zorgen voor trande off om te gaan sporten en
om ermee te sporten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller TamaraHMS. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.88. You're not tied to anything after your purchase.