Onderdeel IV – acute situaties in de tandheelkundige praktijk
____________________________________________________________________________________________________________________
Algemene Ziekteleer Hoofdstuk 24 Acute situaties
Als er een acute situatie voorkomt bij de tandarts kan dit samenhangen met de ziekte waar een patiënt aanleidt de
tandheelkundige behandeling is dan een uitlokkende factor.
o Er moet dan eerst hulp verleend worden.
Algemene maatregelen
Duidelijk overzicht van medische gegevens:
o Naam + nummer huisarts.
o Naam + nummer specialist.
o Naam + nummer contactpersoon.
Eén keer per jaar herhalingsonderwijs op gebied van 1e hulp:
o Verrichten van uitwendige hartmassage.
o Vrijmaken en houden van luchtwegen.
o Mond-op-mondbeademing.
o Training met automatische externe defibrillator (AED).
Inspecteer praktijk kritisch:
o Voldoende ruimte voor reanimatie?
o Voldoende ruimte voor brancard?
o Duidelijke klok.
o Noodset.
o Werk niet alleen, medewerkers instrueren.
Acuut bewustzijnsverlies
1. Vasovagale collaps:
o Meest voorkomend bij jonge gezonde personen, vaak in angstige situaties.
2. Hypoglykemie:
o Bij diabetespatiënten met bloedsuikerverlagende middelen Te weinig suiker.
3. Hartstilstand:
o Angina pectoris en hartinfarct bij anamnese op gelet worden.
4. Epilepsie (epileptisch insult):
a. Tonische en klonische krampen en is vaak al uit de anamnese bekend.
5. Anafylactische reactie:
o Als patiënt pas na enkele minuten na toediening van geneesmiddelen wegzakt.
Als volgt handelen:
Patiënt op de rug op de grond.
Controleer bewustzijn, geen reactie? eerst schudden aan de schouder en vragen of de patiënt oke is.
o roep om hulp,
o één hand op het voorhoofd en hoofd naar achter kantelen, duim en wijsvinger vrij voor om de neus te kunnen sluiten
indien beademing noodzakelijk is
o plaats 2 vingertoppen van uw andere hand onder de punt van de kin en til hiermee de kin op om de luchtweg te openen.
o Plaats wang boven mond patiënt. Kijk, luister en voel maximaal 10 sec om vast te stellen of het slachtoffer normaal ademt.
Ademhaling aanwezig? stabiele zijligging, 112, ademhaling controleren.
Geen ademhaling? 112, uitwendige hartmassage gecombineerd met mond-op-mondbeademing.
Vasovagale collaps
Kan komen door angst, vermoeidheid en een warme omgeving.
1. Patiënt voelt draaierig, zwart voor de ogen, gapen, bleke huid als het eraan zit te komen
2. Polsslag eerst langzaam, later snel.
3. Bewustzijnsverlies: slap, epilepsieachtige krampen.
4. Na horizontale houding volgt binnen enkele minuten herstel.
Als volgt handelen:
Hoofd omlaag: bij dreigend bewusteloosheid hoofd tussen knieën.
o Bij bewusteloosheid: breng de patiënt in trendelenburg-houding (liggend op de rug met de benen iets hoger).
Knellende kleding losmaken, verbeteren van de ventilatie van de behandelruimte.
Bij terugkeer van bewustzijn:
o Patiënt geruststellen, langzaam overeind (binnen een paar minuten), mogelijke oorzaak vinden samen met de patiënt
behandeling voorzetten of afbreken?
o Begeleiding naar huis.
Bewustzijn niet direct terug, maar binnen een paar minuten overwegen alternatieve diagnose.
Hyperventilatie
Kan komen door emoties of spanning
Verschijnselen:
1. Angst.
2. Paresthesieën (tintelingen)
a. In de handen
b. Rond de mond
3. Krampen (tentanie)
a. In de handen, soms ook voeten
, b. Trimus (kaakklem)
4. Hartkloppingen, drukkende pijn op de borst, kortademig, licht gevoel in het hoofd, droge mond.
5. Normale huidskleur.
6. Zeldzaam: bewustzijnsverlies.
Als volgt handelen:
Geruststellen, ademen in plastic zak
Bespreken van de mogelijke oorzaak behandelplan aanpassen als dat nodig is
Doorgaan met behandeling en als het terugkomt door verwijzen naar de huisarts
Angina pectoris: acute pijn op de borst
= vernauwing van kransslagaders, door emoties of pijn (inspanning zorgt ervoor dat er te weinig zuurstof naar hartspier gaat).
1. Pijn op de borst: snoerend, drukkend in het midden van de borst
2. Pijnuitstraling naar linkerschouder/arm/hals/kaak.
Als volgt handelen:
Stoppen met behandeling en patiënt laten liggen of zitten
Nitroglycerinetablet onder tong.
o Eventueel na 5 minuten herhalen
Hartslagcontrole (hartslag en zuurstof controleren), eventueel zuurstof toedienen.
o Snelle, moeilijk te palperen hartslag.
o Toevoegen van zuurstof (5 L/min) als het nodig is.
Als pijnklachten in ernst toenemen of niet binnen 15 minuten geheel verdwenen zijn: Handelen als bij hartinfarct.
Hartinfarct: acute pijn op de borst
= stolsel sluit kranslagader naar de hartspier af deel van de hartspier krijgt dus geen zuurstof
1. Pijn op de borst, pijnuitstraling als bij angina pectoris.
a. Uitstralen naar linkerschouder/arm/mondhoek/hals
2. Misselijkheid, braken, bleek, zweten.
3. Nitroglycerine geeft geen verbetering.
4. Snelle moeilijk palpeerbare hartslag (als een hartritmestoornis of hartblok is ontstaan, is de polsslag onregelmatig of heel langzaam.
5. Ernstig geval: verlies bewustzijn, cyanose, hartstilstand.
Als volgt handelen:
Stoppen met behandeling, 112, zuurstof toedienen (5L/min).
Patiënt comfortabel laten zitten.
1 tablet 500 mg acetylsalicylzuur toedienen als patiënt bij bewustzijn is.
Hartslag controleren hartstilstand kan dreigend zijn
Hartstilstand
Oorzaken:
1. Hartinfarct.
2. Hartblok.
3. Eindstadium anafylactische reactie.
4. Verstikking (glottisoedeem of aspiratie van een vreemd voorwerp)
5. Overdosering anesthesie, intravasale toediening van LA.
Symptomen:
1. Binnen enkele seconden diepe bewusteloosheid.
2. Geen arteriële pulsatie in hals.
3. Vaal, wasbleek, epileptische krampen de eerste minuut, ademstilstand.
4. Zonder reanimatie cyanose, hersendood (pupilverwijding, geen pupilvernauwing op licht).
Als volgt handelen:
112, patiënt op de rug.
Uitwendige hartmassage.
o Kniel naast het slachtoffer
o Plaats de overgang van hand naar pols (muis) midden van de borst van het slachtoffer
o Plaats de muis van uw andere hand bovenop de eerste hand
o Haak de vingers van de handen in elkaar om te voorkomen dat druk wordt uitgeoefend op de ribben van het slachtoffer
Oefen geen druk uit op het bovenste deel van het abdomen of het onderste deel van het sternum.
o Breng uw schouders loodrecht boven de borstkas van het slachtoffer en druk, met gestrekte armen, het sternum 5-6cm
naar beneden
o Laat het sternum weer omhoogkomen, waarbij uw handen contact met het sternum houden
o Herhaal de hartmassages met een snelheid van 100 tot 120 per minuut
Hartmassage met mono-op-mondbeademing.
o Na 30 hartmassages opent u de luchtweg opnieuw door het hoofd naar achteren te kantelen en de kin op te tillen.
o Met de duim en wijsvijnger van de hand die op het voorhoofd ligt, knijpt u het zachte deel van de neus dicht.
o Adem normaal in en plaats uw lippen rond de mond van het slachtoffer, zodanig dat geen luchtlekkage kan ontstaan.
o Blaas rustig in 1 seconde 500-600 ml lucht in, ondertussen kijkend of de borstkas omhoogkomt.
o Terwijl het hoofd van het slachtoffer achterovergekanteld blijft, neemt u uw mond weg en kijkt of de borstkas weer daalt.
o Haal opnieuw adem en herhaal deze handelingen, zodat u twee effectieve beademingen geeft.
o Ga nu in een verhouding van 30:2.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller suusjevan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.