Summary
Samenvatting Internationaal Publiekrecht
- Course
- Institution
- Book
Deze samenvatting omvat alle stof die je moet weten voor het tentamen! Uitgebreid en schematisch weergegeven. Het boek kun je links laten liggen in ieder geval!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Studentrechten123
Reviews received
Content preview
Samenvatting PubliekrechtWeek 1:
Hoofdstuk 1
Geschiedenis
Internationaal publiekrecht was er al in een bepaalde vorm rond 3000 v.
Chr. In Mesopotamië. Geen scheiding tussen publieke en private belangen,
dit waren de belangen van de monarch.
Ten tijde van de opkomst van soevereine staten had het vooral als functie
om het vreedzame samenleven van staten (co-existentie) te bevorderen.
(Europa, 16e/17e eeuw). Sindsdien kon onderscheid gemaakt worden
tussen het publieke gezag, dat werd uitgeoefend door de staat, en de
private belangen van de monarch.
De oorsprong van het moderne internationaal publiekrecht ligt in de
erkenning van soevereiniteit van staten en in het netwerk van onderlinge
rechtsbetrekkingen dat tussen deze soevereine staten ontstond.
In het begin vooral binnen Europa. Door de kolonisatie spreidde het zich
verder over de wereld uit, geografisch gezien.
De Eerste Wereldoorlog verzwakte de dominantie van Europa.
Na de Tweede Wereldoorlog werd het beginsel van zelfbeschikking
aanvaard als rechtsbeginsel in het VN-Handvest. Nu kon daadwerkelijk
worden gezegd dat internationaal publiekrecht de gehele wereld omvat.
Ook is sinds de WO 2 de dominantie van soevereine staten afgenomen.
- Steeds meer bovennationale vormen van organisatie zijn ontstaan,
zoals de VN en de EU.
- Niet-statelijke instituties, zoals multinationals, spelen steeds een
belangrijkere rol in het realiseren van bovennationale belangen,
zoals een stabiel internationaal financieel systeem en duurzame
ontwikkeling.
Omschrijving
Internationaal publiekrecht regelt de uitoefening van publiek
gezag in de internationale gemeenschap. Het kent bevoegdheden
toe aan entiteiten die publiek gezag uitoefenen en biedt een
juridisch kader waarbinnen zij deze bevoegdheden uitoefenen.
Internationaal:
Het onderscheidt dit recht van nationaal recht.
Het internationale karakter wordt in hoofdzaak bepaald door de rechtsbron
waaruit de regel voortvloeit.
4 erkende bronnen van internationaal recht:
1
, 1. Gewoonterecht
Recht dat ontstaat uit de praktijk van staten in combinatie met een
rechtsovertuiging.
2. Verdragen
3. Besluiten van internationale organisaties
4. Erkende algemene rechtsbeginselen
Twee opvattingen over of de internationale en de nationale rechtsorde
werkelijk gescheiden zijn:
1. Dualistische leer
Geheel gescheiden
Beïnvloedt door nationalistische opvattingen, beschermt de
nationale rechtsorde tegen internationale invloeden.
2. Monistische leer
Reactie op de slechte kant van het dualisme, bijv. de ontkenning van
een zelfstandig individu.
1 rechtsorde.
Internationaal recht werd gezien als recht dat de macht van de staat
kon beperken, om zo de rechten van individuen te kunnen
beschermen.
Vanuit geldend internationaal publiekrecht is er een formele scheiding
tussen nationaal en internationaal recht.
Fundamenteel uitgangspunt: in beginsel heeft een regel van nationaal
recht geen juridische betekenis in de internationale rechtsorde.
Internationaal recht kan niet zelf bepalen welke rechtsgevolgen het
heeft in de nationale rechtsorde.
Beide rechtsordes kennen hun eigen organen.
Kanttekeningen:
1. Modern internationaal recht heeft in belangrijke mate betrekking op
de rechtspositie van natuurlijke personen, vooral in de vorm van
mensenrechten. Het strikte onderscheidt verliest dan betekenis.
2. Internationaal recht heeft steeds meer betrekking op onderwerpen
die ook door nationaal recht worden geregeld. Inhoudelijk bestaat er
een belangrijke wisselwerking, die het denken in gescheiden
rechtsordes minder vruchtbaar maakt.
3. Steeds meer staten hebben hun nationale rechtsorde opengesteld
voor de toepassing van internationaal recht. De rechtsordes zijn
sterk verweven geraakt.
Publiek
Het onderscheidt dit van internationaal privaatrecht.
Kenmerken publiek karakter:
2
, 1. Internationaal publiekrecht legitimeert en reguleert de uitoefening
van publiek gezag in de internationale gemeenschap.
Slechts indirect invloed op betrekkingen tussen particulieren.
2. Internationaal publiekrecht bescherming publieke belangen, zoals
veiligheid; welzijn; bescherming van natuur en milieu, enz.
Internationaal privaatrecht beheerst privaatrechtelijke betrekkingen met
een grensoverschrijdend karakter.
Juridisch
Onderscheidt internationaal publiekrechtelijke normen van andere normen
(politieke en morele).
In geval van conflict hebben deze normen voorrang boven niet-juridische
regels.
Onderscheid aan de hand van twee criteria:
1. De bron van een regel.
2. Juridische regels zijn onderdeel van een systeem dat schending van
een norm verbindt met een sanctie.
Er wordt wel gezegd dat internationaal recht niet als ‘recht’ kan
worden aanschouwd, omdat het geen centraal gezag kent dat recht
kan afdwingen.
Op belangrijke momenten (high politics) kan internationaal recht
niet worden afgedwongen. = fundamentele zwakte
Desondanks, zijn er wél procedures voor handhaving en afdwinging van
rechtsregels.
Handhaving in belangrijke mate in handen van de Staten zelf.
Via diplomatiek protest en sancties andere staten tot naleving
brengen.
Maar Staten leven ook de regels na vanuit andere redenen:
- Reputatie van de Staat
- Staten en personen die namens staten handelen, beschouwen
internationaal recht als recht dat moet worden toegepast.
Organisatie
Verschilt fundamenteel van de organisatie van nationale rechtsordes (die
is gecentraliseerd).
In de internationale rechtsorde mist gemeenschappelijk en centraal gezag:
o Publiek gezag wordt vooral uitgeoefend door de Staten zelf, die de
belangrijkste ‘leden’ van de internationale gemeenschap vormen.
o Decentraal karakter. (logisch, want ontstaan door totstandkoming
soevereine en gelijke staten na Vrede van Westfalen).
3
, o ‘Recht van co-existentie’ = internationaal recht beschermt de
soevereiniteit van staten binnen hun grondgebied en daarmee ook
het vreedzaam naast elkaar bestaan van onafhankelijk staten.
o ‘Recht van samenwerking’ = gedreven door gemeenschappelijke
belangen.
-> actieve samenwerking tussen staten, die verder gaat dan
afbakening van soevereiniteit.
-> op sommige gebieden zelfs via internationale organisaties.
o ‘Recht van integratie’ = het recht dat op deze bovennationale
organisaties van toepassing is.
Deze drie organisatievormen zorgen samen voor een complexe
institutionele vormgeving van de internationale rechtsorde.
Onderdelen
Het internationaal publiekrecht bestaat uit een algemeen deel en
bijzondere delen:
Algemeen deel: bestaat uit overkoepelende beginselen en
leerstukken die op alle deelgebieden van internationaal publiekrecht
van toepassing zijn.
Hierdoor kunnen we daadwerkelijk spreken van een
rechtssysteem.
Bevat vooral formele beginselen, beginselen voor
geschillenbeslechting en fundamentele beginselen.
Dit vormt het kader waarbinnen staten en andere actoren
afspraken kunnen maken op specifieke gebieden waar zij
gemeenschappelijke belangen hebben en politiek tot
overeenstemming kunnen komen.
Bijzondere delen: bijv. internationaal strafrecht, belastingrecht,
milieurecht, handelsrecht, oorlogsrecht, recht van de zee,
energierecht, luchtrecht, rechten van de mens, enz..
Bestaan grotendeels uit regels die wisselende groepen staten en
andere actoren hebben opgesteld om gemeenschappelijke belangen
te realiseren.
Het recht van de EU:
Van oorsprong een onderdeel van internationaal publiekrecht. Het groeit
er echter steeds verder van weg.
De nauwe samenwerking tussen Europese staten heeft geleid tot een
relatief geïntegreerde rechtsorde. vergaande bevoegdheden zijn
overgedragen aan de EU.
Ook wel aangeduid als ‘supranationale rechtsorde’.
Hoofdstuk 5: rechtsbronnen
Rechtsvorming wordt beheerst door een samenstel aan rechtsbronnen.
Art. 38 Statuut Internationaal Gerechtshof (IGH):
Hof mag de volgende rechtsbronnen gebruiken:
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Studentrechten123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now