Week 1
Filosofen:
-Hobbes: natuurtoestand: oorlog van ieder tegen ieder, zonder recht en gezag sociaal contract om
uit natuurtoestand te komen: burgers komen overeen zich te onderwerpen aan gezag, en leveren
dus een stukje vrijheid in, in ruil voor rust geboden door overheid gezag komt dus niet van God,
maar van de burger, dit is een vorm van voorwaardelijk gezag, maar de burger kan weinig aan het
gezag veranderen
-Locke: natuurtoestand kent natuurrechten: iedereen heeft recht op leven, vrijheid en eigendom
gekregen van God overheid kan deze natuurrechten beschermen, maar moet niet te vergaand
gezag hebben; burgers kunnen taken overheid inperken middels sociaal contract kritiek op
Hobbes: om burgers tegen natuurtoestand te beschermen sluit je ze op bij almachtige overheid
-Rousseau: natuurtoestand is van nature niet slecht, er komen pas problemen wanneer er sprake is
van eigendom je bent vrij in een staat zolang de regels de algemene wil (volonté générale)
uitdrukken en deze de wil van het volk is proces om algemene wil vast te stellen: politieke
besluitvorming; iedereen doet mee, informeren en discussiëren over voor-en nadelen, distantiëren
van eigen belang regels gelden voor iedereen en zijn voor iedereen gelijk, individu moet zich
hieraan schikken
Beperking grondrechten:
Soorten grondrechtsbepalingen:
1. Absoluut geformuleerd:
-geen beperkingsmogelijkheden beperking vormt schending van grondrecht
-bijv. verbod van foltering
2. Duidelijk omschreven uitzonderingen in bepaling:
-inperking van de reikwijdte van het grondrecht
3. Bepalingen met clausulering (beperking onder voorwaarden):
-formele voorwaarden: competentie-of procedure voorschriften competentie: wie mag
grondrecht beperken? procedure: onder welke procedurele voorwaarden mag grondrecht
beperkt worden?
-materiële voorwaarden: doelcriteria, noodzakelijkheids-of proportionaliteitseis en
kernrecht: kern van het grondrecht mag niet aangetast worden
Clausulering EVRM:
1. Bij wet voorzien:
-al het recht wordt gezien als wet (dus ook lagere wetgeving en common law)
-beperking moet toegankelijk en voorzienbaar zijn (Sunday Times criteria) publicatie is
bijv. vereist
2. Legitiem doel:
-bijv. bescherming van de openbare orde opsomming in bepaling
3. Noodzakelijk in democratische samenleving:
-redenen voor beperking moeten ‘relevant and sufficient’ zijn (Sunday Times)
-er moet een ‘pressing social need’ voor beperking zijn (Refah Partisi)
-proportionaliteit en subsidiariteit margin of appreciation (veel overeenstemming tussen
lidstaten kleinere margin of appreciation en dus minder ruimte voor nationale rechters
om te interpreteren en andersom)
, Grondwettelijk beperkingssysteem:
Competentievoorschriften:
-grondrecht beperken bij wet in formele zin (democratische legitimatie)
-formele wetgever kan bevoegdheid delegeren (‘bij of krachtens’) bij ‘specifiek formeel
wettelijke grondslag’
Leer van de redelijke uitleg:
Voor 1983: leer der algemene beperkingen:
-algemene beperking: beperking die als neveneffect voortvloeit uit regelgeving, zonder dat
die regelgeving gericht is op de beperking van een grondrecht
-bijzondere beperking: maatregelen die ertoe strekken een grondrecht te beperken
algemene beperkingen hoeven niet aan het grondwettelijk beperkingssysteem te voldoen
(alle beperkingen als algemeen formuleren, zodat beperkingssysteem omzeild kan worden)
Na 1983: leer van de redelijke uitleg: (bij algemene beperking)
-bij vaststelling van de beperking dient het grondrecht redelijk uitgelegd te worden
grondrechten reiken niet zover dat de uitoefening ervan ten alle tijden, op elke plaats en op
iedere wijze geoorloofd is; een ongrondwettigverklaring van bepaalde beperkingen zou
buiten de grenzen van de redelijkheid vallen (bijv. het pand van een drukkerij moet aan
bepaalde brandveiligheidvereisten voldoen, dit is geen inbreuk op de vrijheid van
meningsuiting)
-Art. 120 Gw: wetten in formele zin mogen niet getoetst worden aan de Grondwet
-Art. 94 Gw: wetten in formele zin mogen wel aan verdragen getoetst worden (indien eenieder
verbindend)
Week 2
Recht op eigendom:
Art. 1 EP EVRM: definitie eigendomsrecht:
Recht op ongestoord eigendomsgenot
Bescherming tegen ontneming eigendom
Mogelijkheid van regulering eigendom publiekrechtelijke inmenging in ongestoord genot
eigendom
Beperking:
1. Inmenging bij wet voorzien
2. Inmenging dient algemeen belang
3. Inmenging is proportioneel fair balance tussen algemeen belang en bescherming
fundamenteel recht (bijv. indien compensatie indien ontneming, volledige schade
vergoeden)
-fair balance toets in abstracto: heeft regeling disproportionele effecten? (niveau
regelgeving)
-fair balance toets in concreto: is er sprake van een disproportionele last in individueel geval?
(individueel niveau)
Art. 14 Gw: Onteigening…
1. dient algemeen belang
2. op basis van wet in formele zin
3. met vooraf verzekerde schadeloosstelling
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller NathalieRechten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.04. You're not tied to anything after your purchase.