De samenvatting van Aardrijkskunde BuiteNLand voor de derde klas van het vwo. Samengevat is het eerste deel van hoofdstuk 2, dus paragraaf 1 tot en met 3. Ik heb deze samenvatting twee jaar geleden ook gebruikt, en haalde een 8 voor de toets. Ik hoop dat je er wat aan hebt!
Samenvatting aardrijkskunde (3 vwo tweetalig) hoofdstuk 1 en 2
All for this textbook (1)
Written for
Secondary school
VWO / Gymnasium
Aardrijkskunde
3
All documents for this subject (2438)
Seller
Follow
ElisadeWit
Reviews received
Content preview
Samenvatting AK Hoofdstuk 2 par. 1 t/m 3
Par. 2.1: Het gezicht van de aarde verandert:
Het ontstaan v.d. aarde: Toen de aarde ontstond, was het gloeiend heet. Toen hij afkoelde, werden
de aardkern, aardmantel en aardkorst gevormd. Door vulkanen kwam waterdamp en CO 2, en de
waterdamp condenseerde, en kwam in de oceanen. Drie miljard jaar geleden ontstonden bacteriën
die CO2 omzetten in zuurstof. De geologische geschiedenis: eerst waren er alleen bacteriën. Daarna
ontstonden: weekdieren, schelpdieren, vissen, landplanten, reptielen en zoogdieren. De geologische
tijdschaal kent 4 hoofdperioden:
1. Het Precambrium. Continenten verschenen en de aarde bevroor (miss meerdere keren). Er
was alleen leven onder water. Aan het eind ontstonden de eerste levensvormen aan het
aardoppervlak.
2. Het Paleozoïcum. Eerst bewogen de continenten uit elkaar, maar toen voegden ze zich weer
samen tot Pangea.
3. Het Mesozoïcum. De plant- en dierenwereld veranderde. Het staat bekend als de tijd van de
dino’s. Pangea viel ook uit elkaar, en de huidige continenten ontstonden.
4. Het Kenozoïcum. Deze periode begint na het uitsterven v.d. dino’s. Het leven zoals nu
ontstond, met aan het eind, de mens.
Die 4 perioden worden weer onderverdeeld in andere perioden. Een komen en gaan van soorten: 5
keer verdwijnt een groot deel van al het leven op aarde. De oorzaken voor deze massa-extincties zijn
nog niet duidelijk. 440 mln jaar geleden werd het kouder, waardoor grote delen met landijs werden
bedekt, en de zeespiegel daalde. De CO 2 nam af, waardoor de voedselketen verstoord raakte. Na de
laatste ramp is het aantal soorten in de loop van de geologische geschiedenis weer sterk
toegenomen.
Par. 2.2: Het dagboek van de aarde:
Gesteenten en fossielen: Een fossiel is een versteend overblijfsel van een skelet of een afdruk van
een dier of plant. Hoe ontstaat een fossiel: 1. Dier sterft 2. Sedimentlagen bedekken de dinosaurus.
Zachte delen lossen op. 3. De sedimenten verharden, en drukken op het skelet. 4. Het gesteente
erodeert, het fossiel blijft over. Het kan alleen gefossiliseerd worden als het dier snel wordt
begraven. Gesteenten en fossielen geven veel info over de omstandigheden en het klimaat van
vroeger. Ammonieten zijn gidsfossielen. Ze leefden korte tijd in een groot gebied. Hoe korter ze
leefden, hoe preciezer de laag gedateerd kan worden. Opgestapelde tijd: Er zijn drie soorten
gesteenten. Sedimentgesteente is ontstaan doordat er laagjes zand of klei over elkaar heen zijn
afgezet. De onderste laag is ouder dan de laag erboven. Toen zijn de lagen weggezakt, samengeperst
en omhooggekomen. Ook zijn er stollingsgesteente. Dat is ontstaan door vulkanische activiteit.
Graniet is bijv. ontstaan door het ondergronds stollen van magma. De derde soort is metamorf
gesteente Metamorf betekent dat het gesteente door hoge druk en/of hoge temp. is veranderd.
Bijvoorbeeld marmer, dat ontstaat als kalksteen door hoge druk verandert. Relatieve en absolute
tijd: als je niet weet wanneer lagen gevormd zijn, maar wel in welke volgorde, heet dat relatieve
ouderdom. Als je precies weet hoe oud het gesteente is, is het absolute ouderdom.
Par. 2.3: Delfstoffen in soorten en maten:
Wat zijn delfstoffen?: Als we nuttige stoffen uit de grond halen, spreken we van delfstoffen. Er zijn
verschillende soorten delfstoffen:
Metalen, zoals ijzer, aluminium en goud. Minder bekend zijn indium, tantaal en lithium.
Fossiele brandstoffen, bijv. steenkool, aardolie en aardgas.
Diverse grondstoffen, bijv. keukenzout, grind en kalksteen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ElisadeWit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.94. You're not tied to anything after your purchase.
