Summary
Samenvatting Burgerlijk recht
- Course
- Institution
Samenvatting van burgerlijk recht. Geslaagd met 14/20 en er zitten ook goede voorbeelden in om het wat beter te snappen.
[Show more]
Seller
Follow
janamertens2004
Content preview
Partim burgerlijk rechtDeel 1: Algemeen deel
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding
1. Wat is recht?
1.1. Het recht omvat een geheel v gedragsregels & normen:
- Verbodsbepalingen
Verboden om bepaalde handelingen te stellen → verbod om diefstal te plegen
- Gebodsbepalingen
Verplichting om bepaalde handelingen te stellen → verplichting voor erfgenamen om fiscaal aangifte vd nalatenschap
te doen
- Gedragsregels zonder daartoe verplicht te zijn
→ garagist die een herstelling uitvoerde kan in afwachting ve betaling beroepen op een retentierecht (h recht om een zaak ve
ander in bewaring te houden, totdat die ander aan zijn verplichtingen heeft voldaan) om te weigeren de wagen terug te geven.
1.2. Deze gedragsregels & normen hebben tot doel h maatschappelijke leven te ordenen
Mochten er geen regels zijn, dan zou er complete chaos zijn. → zonder Wegcode zou h verkeer ih 100 lopen.
1.3. De regels worden opgelegd door de overheid
De overheid (bv. oh niveau v gemeente, gewest, gemeenschap …) vaardigt de regels uit.
1.4. De regels zijn afdwingbaar: door rechtbanken
2. Indelingen vh recht
2.1. Privaatrecht - publiekrecht
1. Privaatrecht: regelt de verhouding burger-burger → huwelijk, echtscheiding
- Burgerlijk recht, ondernemingsrecht, arbeidsrecht, gerechtelijk privaatrecht
2. Publiekrecht: regelt verhouding overheid – burger → verkeersovertreding
- Grondwettelijk recht (belangrijkste wet v België), administratief recht → vergunning, strafrecht, fiscaal recht
3. Bronnen van het recht
= Waar kunnen de rechtsregels teruggevonden worden?
3.1. Wetgeving sensu lato ⇒ in de ruime zin van het woord:
3.1.1. Internationale verdragen & beslissingen v supranationale organisaties
Europese organen beschikken over 3 belangrijke beleidsinstrumenten:
a. richtlijnen (geven een aantal regels aan die door de nationale overheid vd diverse lidstaten verplicht
moeten worden opgenomen & verwerkt id eigen wetgeving),
b. verordeningen (⇒ algemene & volledige reglementering m directe werking in alle lidstaten = vertaling in
NL, Frans & Duits ih Belgisch staatsblad),
c. besluiten (bevatten regels die v toepassing zijn op de daarin aangeduide bestemmeling).
3.1.2. Grondwet
De meest fundamentele Belgische wet. Kan gewijzigd worden maar is een moeilijke procedure.
3.1.3. Wet sensu stricto
Wet id strikte zin ⇒ komt door de Kamer van Volksvertegenwoordigers tot stand
→ Indien wet is goedgekeurd komt er een publicatie ih Belgisch staatsblad (www.staatsblad.be )
3.1.4. Decreten
“Wetten” die op het niveau vd Gemeenschappen en Gewesten (regionaal niveau) gestemd worden. Bij het Brusselse
Hoofdstedelijk Gewest is h de term ordonnanties.
Gemeenschappen: men gaat uit vd taal ⇒ Vlaamse, Franse & Duitstalige gemeenschappen.
Gewesten: gebiedsgebonden ⇒ Vlaamse, Brussels Hoofdstedelijk & Waalse gewest.
3.1.5. Koninklijk besluit (KB)
Door de ministers genomen besluiten voor de uitvoering van bepaalde wetten.
3.1.6. Besluit van de gemeenschaps- en gewestregeringen
“Regionale koninklijke besluiten".
, 3.1.7. Andere
→ Ministeriële besluiten (MB) & de besluiten ve lid vd gemeenschaps- en de gewestregering.
3.2. Rechtspraak
Geheel vd beslissingen v hoven en rechtbanken = toepassing vd wet door de rechter op concrete feiten!
3.3. Rechtsleer
Wetenschappelijke publicaties in juridische tijdschriften door rechtsgeleerden, proffen. Niet bindend maar er
wordt wel beroep op gedaan.
3.4. Gewoonte - billijkheid: minder belangrijk
Rechter moet volledig neutraal blijven (mag stemmen maar niet id politiek gaan)
Hoofdstuk 2: Structuren en instellingen
1. Enkele algemene beginselen
België is/heeft een:
- Democratische staat ( ⇒ volk kiest de vertegenwoordigers die de wetten maken)
- Principe v scheiding v machten
- Rechtsstaat ( ⇒ macht wordt geregeld & beperkt door de wet)
- Monarchie ( ⇒ koning wordt niet gekozen door verkiezingen maar wordt erfelijk aangewezen)
- Federale staat
2. Enkele politieke instellingen
2.1. Op federaal niveau
- Kamer v volksvertegenwoordigers: wordt rechtstreeks verkozen, bestaat uit 150 leden verkozen voor 5j
Senaat: 60 senatoren, bevoegdheden zijn beperkt, worden niet meer rechtstreeks verkozen,
- Taken: herziening vd grondwet, herziening v bijzondere wetten
- Koning: heeft verleende bevoegdheden id grondwet, heeft politieke & symbolische rol.
- Regering: max. 15 ministers + staatssecretarissen die aan een minister worden toegevoegd, 1ste minister
leidt de regering,
- Taken: voert h beleid vh land, voert de wetten uit, past ze toe …
2.2. Op regionaal niveau
3 gemeenschappen: men gaat uit vd taal ⇒ Vlaamse, Franse & Duitstalige gemeenschappen.
3 gewesten: gebiedsgebonden ⇒ Vlaamse, Brussels Hoofdstedelijk & Waalse gewest.
- In Vlaanderen worden de bevoegdheden vd Gemeenschap & Gewest uitgeoefend door hetzelfde parlement &
dezelfde regering, nl. Vlaams Parlement & Vlaamse regering
2.3. Provincies & gemeenten
- België telt 10 provincies.
- Provincies hebben een provincieraad.
- België telt 581 gemeenten. Binnen een gemeente zijn er een burgemeester, een gemeenteraad & schepen.
, 3. Rechtbanken en hoven
⇒ Men kan 1x in beroep gaan ⇒ zaak wordt opnieuw berecht voor de hogere rechtbank.
Vredegerecht (187 kantons)
- Bevoegd voor burgerlijke zaken <5000 euro
- Vrederechter (ongeacht de waarde) ook bevoegd inzake een aantal specifieke aangelegenheden
→ huur, burenkwesties, gedwongen opname, bewindvoering (helper voor meerderjarige die niet voor zichzelf kan zorgen
(mentaal, financieel …), vrederechter kiest → kan bv. familie of advocaat zijn)
- Hoger beroep is niet mogelijk indien <2000 euro. Indien >2000 euro gaat men naar rechtbank v 1ste aanleg
(burgerlijke rechtbank).
Politierechtbank (15 arrondissementen)
- Overtredingen en verkeerszaken, zowel h strafrechtelijk als h burgerlijk gedeelte. → beslissen wie er
aansprakelijk is bij een verkeersongeval, bij inbreuken od Wegcode …
- Slachtoffers kunnen zich burgerlijke partij stellen voor een schadevergoeding.
- Indien we in beroep gaan komt de zaak terecht bij de correctionele of burgerlijke rechtbank.
Burgerlijke partij: de persoon die beweert schade te hebben opgelopen door een misdrijf en hiervoor
schadevergoeding vraagt tijdens de strafprocedure.
Rechtbanken vd 1ste aanleg
Indien men in beroep zou gaan wordt dit naar het hof van beroep aangewend.
Deze bestaat uit:
- Correctionele rechtbank
- Strafrechtelijke zaken → fraude, diefstal…
- Burgerlijke rechtbank
- Geschillen waarin particulieren betrokken zijn & beroepsprocedures tegen beslissingen vd
vrederechter → echtscheiding, adoptie, erfrechten, auteursrechten …
- Familie- & jeugdrechtbank
- Familiezaken → ouderlijk gezag, omgangsrecht mbt minderjarigen, onderhoudsgelden, echtscheidingen …
- Strafuitvoeringen
- Ziet toe od uitvoering vd door de hoven en rechtbanken uitgesproken straffen → enkelband, strafwerk …
- Fiscale rechtbank
- → fraude, belastingontduiking …
, Hof van assisen
- Uitzonderlijk voor strafzaken.
- In België zijn er 11 hoven, deze komen voor op provinciaal niveau.
- De schuldvraag wordt beoordeeld door de jury (12 leden + 2 reserves).
- Er is geen beroep mogelijk, men kan wel uitzonderlijk naar h hof v cassatie worden aangewend.
- Samenstelling: 2 beroepsrechters, 1 lekenrechter.
→ doodslag, moord, poging tot moord …
Ondernemingsrechtbank
- Behandelt geschillen tussen ondernemingen.
- Indien men in beroep zou gaan wordt dit naar de burgerlijke kamer aangewend.
- Samenstelling: 2 rechters in handelszaken, 1 beroepsmagistraat
→ uitspreken faillissement
Arbeidsrechtbank
- Sociale zekerheid, collectieve schuldenregeling
- Indien men in beroep zou gaan wordt dit naar h arbeidshof aangewend.
- Samenstelling: 2 lekenrechters, 1 beroepsrechter
→ pensioenen, arbeidsongevallen …
Arbeidshof
- Sociaalrechtelijke zaken.
- Ontvangt h hoger beroep vd arbeidsrechtbank.
- Samenstelling: 2 lekenrechters, 1 beroepsmagistraat
Hof van beroep
5 in België (Gent, Bergen, Luik, Antwerpen, Brussel)
Deze bestaat uit:
- Correctionele kamer
- Jeugd- en familiekamer
- Burgerlijke kamer
Hof van cassatie
- Zeer duur
- Enkel bij procedurefouten en schending vd wet.
- Vonnis/arrest wordt vernietigd en de zaak wordt opnieuw behandeld.
- Samenstelling: 5 raadsheren
(Zie oefeningen)
Hoofdstuk 3: Privaatrechtelijk procesrecht - bewijs
Staat ih gerechtelijk wetboek: moeilijke materie.
- Best beroep doen op advocaat of jurist voor een correcte verdediging.
Stap 1: Nagaan welke RB bevoegd is voor specifieke materie → vrederechter of RB v 1ste aanleg en welke rechter
territoriaal bevoegd is → RB te Brussel, afdeling Brussel of Antwerpen.
Stap 2: Procedure op correcte wijze inleiden. Dit gebeurt meestal door een dagvaarding of verzoekschrift.
Stap 3: Zodra de zaak correct aanhangig is gemaakt, wordt er een datum bepaald voor de inleidingszitting. Hier zal
in beginsel de zaak niet behandeld worden, tenzij de zaak zeer eenvoudig is.
Stap 4: Er wordt overeengekomen wat er met de zaak moet gebeuren. Bereiken ze geen akkoord dan gaat de RB
conclusietermijnen vastleggen & een datum bepalen.
Stap 5: Od pleitdatum zal de zaak gepleit worden & in beraad genomen worden. De uitspraak valt & er kan hoger
beroep worden aangetekend. Rechter heeft 1 maand de tijd om een vonnis uit te spreken. In burgerlijke zaken is er 1
maand de tijd om in hoger beroep te gaan bij de hoger bevoegde rechtsinstantie.
Hoofdstuk 4: Enkele algemene begrippen van burgerlijk recht
1. Gebiedende & aanvullende rechtsregels
1.1. Gebiedende rechtsregels: mag nooit v afgeweken worden.
- Dwingend recht: rechtsregels zijn vastgesteld ter bescherming ve partij die door de wet als zwakker wordt
beschouwd → opzeg ve huurovereenkomst betreffende een woning die strekt tot hoofdverblijfplaats vd huurder.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janamertens2004. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.12. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now