Inkopen voor dummies (hf 1, 2,
3, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13)
Hoofdstuk 1: inkoop: spin in het web
Waardeketen van Porter verdeelt het bedrijf in afzonderlijke activiteiten op het gebied van ontwerp,
productie, verkoop, levering en onderhoud van producten. Door deze verdeling krijgt het bedrijf
inzicht in de kostenstructuur en kun je activiteiten zichtbaar maken die van strategisch belang zijn.
Concurrentievoordeel ontstaat wanneer het bedrijf deze belangrijke activiteiten goedkoper of beter
kan uitvoeren dan zijn concurrenten. De waardeketen geeft een overzicht van de waarde activiteiten
verdeeld over primaire en secundaire activiteiten en de marge die daarbij hoort. De marge is het
verschil tussen de totale waarde (opbrengst) en de gezamenlijke kosten voor het uitvoeren van alle
waarde activiteiten.
Porter maakt een onderverdeling in vijf belangrijke typen primaire activiteiten:
- Inkomende logistiek: Deze activiteit omvat ontvangst, ingangscontrole, kwaliteitscontrole,
opslag, voorraadcontrole
- Operationeel management: hieronder vallen alle activiteiten die erop gericht zijn om van
grondstoffen, halffabricaten en componenten eindproducten te maken in het
productieproces.
- Uitgaande logistiek: deze activiteiten zijn erop gericht de producen ter beschikking te stellen
aan de afnemers. Dit kunnen consumenten zijn, maar ook bij. De tussenhandel en andere
productiebedrijven.
, - Marketing en verkoop: dit zijn de activiteiten die zijn bedoeld om de producten aan de
afnemers te verkopen. Ook hier is er weer een grote variëteit aan de activiteiten, zoals
adverteren, persoonlijke verkoop, vaststellen prijzen en opstellen offertes.
- Service: dit is de activiteit die nog wel eens in het verdomhoekje zit: het onderhouden van de
geleverde producten. hieronder vallen bijv. garantie verlenen, reparaties uitvoeren,
bedorven of verkeerd geproduceerde producten terughalen.
De ondersteunende activiteiten zijn verdeeld over vier typen:
- Inkoop (procurement): de inkoopfunctie verzorgt de inkoop en het beschikbaar stellen van
alle producten en diensten voor zowel de primaire als de secundaire activiteiten.
- Technologie en ontwikkeling: onder technologie vallen zowel productie, producten,
processen als informatie en de verbetering hiervan ten dienste van de primaire en
secundaire activiteiten.
- Humanresourcesmanagement: is verantwoordelijk voor alle activiteiten die te maken
hebben met het werven, selecteren, in dienst nemen, betalen, opleiden en trainen en uit
dienst laten gaan.
- Infrastructuur van de organisatie: dit zijn activiteiten die zich richten op de gehele
onderneming en niet op een speciale primaire activiteit. Bijv. administratie, facilitair bedrijf
en juridische zaken.
Inkoopfunctie primaire activiteiten Inkoopfunctie ondersteunende activiteiten
Weinig leveranciers Heel veel leveranciers
Veel orders Heel veel orders
Omvangrijk – beperkt assortiment Heel omvangrijk assortiment
Beheersbaarheid: afhankelijk van Beheersbaarheid: meestal goed in te plannen
productieplanning op basis van contracteinde
Besluitvorming complex Besluitvorming eenvoudig
Gemiddeld orderbedrag groot Gemiddeld orderbedrag klein
Omzet zeer hoog Omzet relatief laag
Op basis van de waardeketen van Porter kun je in ieder geval concluderen, dat de inkoopfunctie een
belangrijke rol vervult binnen een organisatie en in veel gevallen rechtstreeks onder de supervisie
van de hoogste managementlaag dient te vallen.
Inkoop: alles waar een externe factuur tegenover staat.
- Door deze definitie bekijk je de inkoop over de volle breedte en maak je onderscheid naar de
ontvanger van de factuur. Er wordt dus gekeken naar alles, ook belasting, terwijl dit niet de
inkoopfunctie beïnvloeden
- Daarnaast ontvang je externe facturen voor bewuste inkopen maar ook voor onbewuste
inkopen zoals het stilzwijgend laten verlengen van een contract. Je hoeft dus niet iets bewust
te ondernemen om van inkoop te kunnen spreken.
- En je maakt geen onderscheid naar de tijdsperiode, waarvoor je een product of dienst koopt.
Ook al betreft het een investering voor vele jaren waarvoor je een factuur ontvangt, de
inkoop doe je en de factuur betaal je op enig moment. Ook investeringen vallen dus onder
inkoop.
,1.1 Primaire en secundaire inkoop
De tactische inkoop houdt zich bezig met de eerst drie stappen van het inkoopproces en noem je ook
wel initiële inkoop:
- Specificeren: van wat er precies nodig is.
- Selecteren: van een of meerdere leveranciers.
- Contracteren: van de geselecteerde leveranciers
Na de tactische inkoop kom de drie fasen van de operationele inkoop:
- Bestellen: of afroepen van de goederen of diensten
- Bewaken: van levertijden, accorderen van de facturen en corrigeren van de foutieve
bestellingen, leveringen en/of facturen.
- Nazorg: waaronder het afhandelen van claims en creditfacturen, archiveren van
besteldocumenten en evalueren van de leveranciersprestaties.
Purchasing: aankopen, inkopen en verwerven. Begint bij specificeren en eindigt bij het uitvoeren van
de nazorg. Bijv plannen van materiaalbehoefte, het uitvoeren van ingangscontroles en het keuren
van kwaliteit.
Supplymanagement: het verzorgen van de voorraden en het bevoorraden van de afnemers. Kan
operationeel maar ook tactisch zijn.
Sourcing: betekent bron of oorsprong. Omvat de volgende activiteiten: beoordelen inkoopvolume,
beoordelen mogelijke leveringsbronnen, ontwikkelen strategie om de leveringen op continue basis te
garanderen, identificeren en selecteren geschikte leverancier.
Buying: begint pas in de selectiefase en eindigt in de bestelfase.
Procurement: is uitgebreid begrip omdat het begint bij de vaststelling van de klantbehoefte, het
uitvoeren van het tactische en operationele inkoopproces en doorloopt tot en met de afhandeling
van activiteiten zoals voorraadbeheer, ontvangst goederen transportdocumenten, transport en
magazijnbeheer.
, 1.2 Rendement van inkoop
Het uitvoeren van het inkoopproces vormt het hart van de inkoopfunctie, maar de inkoopfunctie
omvat meer dan alleen het inkoopproces en de inkoopafdeling. Het betreft de gehele organisatie die
zich bezighoudt met alle aspecten van het inkopen. Je mot het inkoopproces goed ondersteunen
door:
- Informatie over het budget van de klant en financiële middelen inkoopfunctie beschikbaar te
krijgen
- Personeel en organisatie goed naar te zetten
- Standaardmethoden en -procedures te gebruiken
- Informatievoorziening te organiseren voor de inkopers zelf, interne klanten en leveranciers.
Het rendement van een onderneming is bepalend voor de levensvatbaarheid van de organisatie.
Verbetering van het rendement verdient alle aandacht en daarbij komen ook de inkoop gebonden
kosten om de hoek kijken.
Inkoopbeslissingen kunnen twee richtingen uitgaan. De ene richting gaat ervan uit, dat je de marges
kunt vergroten door het realideren van inkoobesparingen. De andere richting zoekt het meer in het
verbeteren van de omloopsnelheid van netto geinvesteerd vermogen door vermindering van het
werkkapitaal. De maatregelen daarvoor zijn eigenlijk vrij simpel:
- Verleng de betalingstermijn met je leverancier
- Schenk extra aandacht aan de kwaliteit van de leveringen
- Laat je leveranciers vaker leveren
- Besteed kernactiviteiten die je nu in eigen beheer uitvoert niet uit aan een derde.
Professioneel inkopen biedt elk bedrijf genoeg mogelijkheden om rendement snel en met relatief
weinig investeringen te verbeteren. Inkopen vormt een winst- en verliesbron maar heeft niet altijd
de prioriteit van het hoger management.
1.3 Weet wat je uitgeeft
Om te weten wat de theoretische besparingsmogelijkheden zijn binnen een organisatie, moet je
eerst achterhalen welke bedragen onder de inkoop gebonden kosten vallen. De meting die je
hiervoor uitvoert baseer je op kwantitatieve informatie. Deze is snel gevonden: de boekhouding. De
facturen geven bijna alle informatie die je nodig hebt voor verdere analyse:
- De leveranciers
- Het aantal facturen per leverancier
- De facturen
- Het bedrag per factuur
- De aard van het ingekochte product of de ingekochte dienst
- Het bedrijfsonderdeel waarvoor is ingekocht.
Werken met inkoopsegmenten maakt het analyseren van de boekhouding voor inkoopdoeleinden
een stuk eenvoudiger. Je bekijkt de kostensoorten niet apart, maar je bundelt overeenkomstige
kostensoorten en beschouwt ze als een geheel.
Zodra de gegevens uit de boekhouding beschikbaar zijn, kun je met de echte spend-analyse
beginnen. De drie belangrijkste parameters zijn:
1. Inkoopvolume
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tuinstrah. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.