Samenvatting behandeld het vak 'inleiding Bestuurskunde'. Het vak bestudeert de verschillende onderdelen van de overheid. Het kijkt naar het overheidsapparaat, de burger in de maatschappij en grote maatschappelijke problemen. Het boek en vak bieden een inleiding tot dit onderwerp.
Het boek is ee...
,Inhoud
Hoofdstuk 1 – introductie tot de bestuurskunde: sferen in de samenleving...................................................................2
Hoofdstuk 2 – De bestuurskunde als discipline...............................................................................................................4
Hoofdstuk 3 – publieke versus private organisatie..........................................................................................................6
Hoofdstuk 4 – Maatschappij, bestuur en bestuurskunde: een historische schets...........................................................9
Hoofdstuk 5 – Van bureaucratie over New Public Management naar New Public Governance....................................12
Hoofdstuk 6 – de federale overheid..............................................................................................................................16
Hoofdstuk 7 – De regionale overheid: Vlaamse overheid.............................................................................................20
Hoofdstuk 8 – de lokale besturen..................................................................................................................................23
Hoofdstuk 11 – bestuur en burger................................................................................................................................29
Hoofdstuk 12 – Bestuur en maatschappelijk middenveld.............................................................................................34
Hoofdstuk 9 – regulering...............................................................................................................................................37
Hoofdstuk 10 – Politiek-ambtelijke verhoudingen........................................................................................................42
1
, - In de private sfeer (vrienden, relaties,..) van
Bestuurskunde de gemeenschap zit er in theorie geen dwang.
In de praktijk is dit soms wel dwingend.
2 de sfeer van de staat (alle overheidsorganisaties)
Deel 1 =het geheel van overheden en instellingen die
Situering van de optreden voor het algemeen belang op alle
territoriale niveaus, van gemeenten tot globaal
bestuurskunde niveau. Wetgevende, uitvoerende en rechterlijke
machten vormen samen de staat. Ze kunnen
verplichten, stimuleren,…
Hoofdstuk 1 – introductie tot Zo kan de staat bv
de bestuurskunde: sferen in 1. rechten en vrijheden in de private sfeer
‘wegnemen’
de samenleving. 2. de manier waarop de staat het woningbezig kan
aanmoedigen (leningen…)
3. topsport ondersteunen
4 sferen vanuit het individu bekeken 4. ….
Dwang is een exclusief kenmerk van de staat.
Tegenover die staat hebben burgers ‘voice’
- Laten zich horen via verkiezingen
- Via protest
- ….
3 sfeer van de markt (het bedrijfsleven)
= waar verhoudingen functioneren via vraag en
aanbod.
Sommige dingen worden overgedragen aan de markt
omdat ze bepaalde aspecten in de samenleving beter
kan organiseren dan de staat en de samenleving in
een bepaalde richting kan duwen. Dit door vraag en
aanbod te laten spelen.
Elk individu verhoudt zich op een bepaalde manier
tegenover de 4 sferen. Ze vormen de bouwblokken in, Zo kan bv. een goed ook van sfeer veranderen:
en van elke samenleving. Bv. telecom bedrijven vroeger eigendom van de staat.
De samenleving wordt hier beschouwd als politiek Nu volledig overgedragen aan de markt.
georganiseerde verbanden.
In deze sfeer functioneren bedrijven/profit-
Eerst het overlopen van de 4 sferen apart, daarna organisaties
onderlinge verbanden. = overleven enkel als ze investeren en winst maken.
De verhouding in de markten steunt op ruil;
De sferen: consumenten hebben geld en producten
goederen/diensten.
1 de sfeer van de gemeenschappen
= gaan in brede zin over gemeenschappen die allerlei 4 de sfeer van de civil society
vormen kunnen aannemen. = het maatschappelijk middenveld, organisaties van
Liefde en vrijwilligheid kenmerken deze sfeer. burgers waar ze zich in verenigen.
- Private rechten en vrijheden worden aanzien
als een vrije keuze, gemaakt door individuen. Deze sfeer steunt op het vertrouwen van burgers. Ze
We staan er niet meer bij stil dat vele keuzes opereren onder de noemer: verenigingen (bv. van
al niet meer 100% vrij zijn. kleine culturele verenigingen tot mutualiteiten).
Ze zijn belangrijk, bevinden zich in het midden.
2
, het verenigen van mensen in een gelijkaardige - Voorwerpen van politieke keuzes
situatie helpt ze individueel sterker te maken (ook in - De machtsverhoudingen tussen sferen
private sfeer). Het versterkt zo ook de samenwerking
met andere mensen in de sferen (empowerment). Binnen elke ruimte is er een dynamiek in tijd
Onderlinge verbanden: Basistermen
De staat en de andere sferen Begrippen die niet gebonden zijn aan bepaalde sferen
= De staat heeft een grote impact op de private sfeer
van de gemeenschap: bepaalt rechten en vrijheden 1 publieke en private sfeer
van mensen. Vaak grijpen overheidskeuzes sterk in op - Publieke sfeer: gaat over de staat
het dagelijkse leven van mensen. De grondwet is er - Private sfeer: het middenveld en de markt =
om mensen te beschermen tegen een te opdringerige individuen die organisaties oprichten
staat.
= heeft een grote impact op de markt, ze zorgt voor 2 formele en informele organisatievormen
belangrijke omgevingsfactoren. - Formeel: organisaties hebben een juridisch
De staat: statuut, ze hebben rechten en plichten
- Maakt regels - Informeel: uzelf, vrienden en kennissen
- Reguleert markten vormen geen erkende organisatie
- Heft belastingen
- Werkt samen met bedrijven Profit-organisaties en non-profit
Door deregulering en privatisering kan de staat
overheidsondernemingen meer vermarkten of
overdragen.
- Profit : doel is winst maken
Op de wip tussen de sfeer van de markt en de staat
staan bv. consultantkantoren.
- Non-profit: geen winst maken, met de
opbrengst bijdragen tot het algemeen belang
of het doel waarvoor de organisatie is
= de staat ondersteunt delen van het middenveld
opgericht.
financieel. Werkt samen met hen rond
maatschappelijke opdrachten (onderwijs).
Governance: arrangementen voor besturingen
De markt en andere sferen
De sferen zijn met elkaar verweven, hebben elk hun
taak, maar doen dit via een intense interactie met
= de markt heeft een grote impact op de private
elkaar.
sferen bv. werkorganisaties.
Regelen het patroon van ons dagelijks leven.
De besturing van de samenleving komt tot stand door
Ze oefenen impact uit op de producten die we kopen
‘arrangementen van governance’: stelsels gevormd
(bv. via reclame)
door combinaties van sferen. Ze geven samen vorm
aan maatschappelijke domeinen of aspecten van het
= de wereld van de markt en bedrijven vormen een
dagelijks leven.
invloedrijke factor voor de staat. Bv. ze kunnen
opkomen voor het milieu overheid moet dit dan
conclusie
ook doen.
Bijna alle politieke kwesties die te maken hebben
met maatschappelijke problematieke zijn binnen dit
= oefent ook druk uit op het middenveld. Hier bestaan
schema te vatten en komen neer op keuzes over de
ook tendensen tot vermarkting. Voor bepaalde g&d
verhoudingen tussen de sferen.
kunnen middenveldorganisaties in concurrentie staan
met elkaar.
Tijd en ruimte
In elke politieke ruimte verschillen de verhoudingen
tussen de sferen volgens:
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elise-bossuyt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.56. You're not tied to anything after your purchase.
