Summary
Samenvatting gemeenschapsgericht werken - 2e jaar orthopedagogie - HOGENT
- Course
- Institution
Deze samenvatting is gemaakt door middel van het boek, notities in de lessen en de PPT's
[Show more]
Seller
Follow
OrthopedagogieStudente
Content preview
Gemeenschapsgericht werken 2e jaar orthopedagogieHoofdstuk 1: Vermaatschappelijking
1. Vermaatschappelijking
-> Id welzijnszorg wordt er vaak een link gelegd met vermaatschappelijking
Vermaatschappelijking = zorg aanbieden die zoveel mogelijk aanleunt bij het ‘normale’
leven. Om het leven van de persoon met beperking gemakkelijker te maken
Jo Vandeurzen (2012)
-> Heel algemeen. Zorg moet volgens hem ingenesteld zijn in onze samenleving en deel
uitmaken van ons sociaal weefsel
Katrien Schryvers (2022)
-> Focust op eigen netwerk / omgeving.
“Vermaatschappelijking van de zorg betekent dat we mensen de nodige zorg gaan bieden
binnen hun eigen leefomgeving / in hun eigen omgeving en door mensen die hen nabij zijn.
Buiten de voorzieningen, maar vanzelfsprekend aangevuld met de nodige professionele zorg
en de nodige thuiszorg”
1.1. Vermaatschappelijking is zorg
- Populaire term met een hoge aaibaarheidsfactor
- Tegelijk: containerbegrip dat vele ladingen dekt
o Dezelfde terminologie, andere invulling / visie
o Onderhevig aan discussie en kritiek
-> Verschillende functies met ook was kritiek en discussie
1.2 Socio-historische ontleding
Laag 1: De sociale relatie tussen overheid en burgers
- 1830: Klassiek-liberale staatsopvatting
o De overheid komt zo min mogelijk tussen in private aangelegenheden (geen
beschermende maatregelen)
o Beperkte rol overheid: beschermen sociale orde
- Eind 19de eeuw: sociale kwestie
o Slechte leefomstandigheden en grote kindersterfte zorgden voor sociale
onrust
Hierdoor kwam er verandering
- Eind 19 – begin 20ste eeuw: van afstandelijke naar sociale relatie tussen overheid en
de
burgers / gezinnen
o Duidelijke scheiding private en publieke sfeer voor het eerst doorbroken
o Vermaatschappelijking
Bv: 1914: invoering leerplicht
Bv: gesubsidieerde liefdadigheid: overheid was hier beperkt
Bv: sociaal beleid en sociale voorzieningen
1
,Gemeenschapsgericht werken 2e jaar orthopedagogie
Laag 2: Deïnstitutionalisering en ‘community care’
- : kritiek op de residentiële zorg
o Sluiting grote psychiatrische instellingen
o Begrip ‘Community care’: Extramuralisering van de zorg
Streven om buiten de muren van intramurale instelling gelijkwaardige
zorg te bieden
o Onderscheid in de (gezondheids)zorg tussen eerste, tweede, derde & nulde
lijn
Laag 3: Solidariteit
- Koude solidariteit
o Na WOII: uitbouw van de verzorgingsstraat
o Via de sociale zekerheid:
Levenslange sociale bescherming voor iedereen (o.a. door belastingen)
Bv: gezinsbijslag, pensioenen, werkloosheidsuitkering
Solidariteit tussen mensen die elkaar niet persoonlijk kennen
“koud” = rationeel, vanop afstand
- Warme solidariteit
o Leidend principe: subsidiariteit
o Zorg wordt in de eerste plaats verwacht in de informele en private sfeer
“warm” = dichtbij, rechtstreeks)
o Burgers worden aangesproken op een ‘morele plicht’ om de zorg en
ondersteuning voor medeburgers feitelijk op te nemen
o Burgers beslissen zelf over de spelregels: wie dit ‘verdient’ en wie niet
-> Examenvraag bv: verschil
1.3 Nieuw begrip? Of historische constante
- Vormgeving aan de relatie tussen overheid en burgers
o Onderliggende vraag in alle lagen: ‘wie moet die verantwoordelijkheid
opnemen’
Iedereen denkt hier anders over (containerbegrip)
- Wat is de rol van formele hulpverleners (professionals) en informele hulpverleners
(mantelzorg, buren, vrijwilligers…)
- Verbonden met solidariteitsopvatingen
2
,Gemeenschapsgericht werken 2e jaar orthopedagogie
2. Huidige context
2.1 ‘Vermaatschappelijking’ in het recente beleidsdiscours
- Vandeurzen (2012): “Verschuiving binnen de zorg waarbij ernaar gestreefd wordt om
mensen met beperkingen (van lichamelijke, verstandelijke of psychische aard),
chronisch zieken, kwetsbare ouderen, jongeren met gedrags- en emotionele
problemen, mensen die in armoede leven,… met al hun mogelijkheden en
kwetsbaarheden een eigen zinvolle plek in de samenleving te laten innemen, hen
daarbij waar nodig te ondersteunen en de zorg zoveel mogelijk geïntegreerd in de
samenleving te laten verlopen. ”
- De Vlaamse regering (2019): “De lokale besturen nemen ten volle hun regierol op
inzake de vermaatschappelijking van de zorg. Dit betekent dat ze voluit
ondersteuning geven aan de mantelzorgers, vrijwilligerszorg en buurtzorg.”
2.2 Verhaal in verschillende sectoren
Geestelijke gezondheidszorg -> Art. 107
- “De Koning kan in specifieke financieringswijzen voorzien om, op experimentele basis
en beperkt in de tijd, een prospectieve en programmageoriënteerde financiering van
zorgcircuits en netwerken mogelijk te maken.” (Vlaamse Regering, 2008)
Ondersteuning voor mensen met een beperking -> Perspectief 2020
- “Gewoon als het kan, bijzonder als het moet.”
Integrale jeugdhulp
- “De jeugdhulpverlening ‘vermaatschappelijken’ of met andere woorden maximaal
een beroep doen op de eigen krachten van de gebruikers van de jeugdhulpverlening
en van hun omgeving.” (Vlaams Parlement, 2013)
Ouderenzorg
- “Een leeftijdsvriendelijk Vlaanderen versterkt de positie van de ouder wordende
personen in de samenleving, beklemtoont hun eigen regie en biedt toegankelijke en
kwaliteitsvolle zorg en ondersteuning op maat en tegemoetkomingen wanneer
kwetsbaarheid de overhand neemt.” (Vlaamse Regering, 2022 – Vlaams
ouderenbeleidsplan 2020-2025)
2.3 Centrale begrippen
- Deïnstitutionalisering
- Community care
- Inclusie
- Verbinding, netwerken
- Contextgericht werken
- Eigen kracht, zelfredzaamheid
- Vraagsturing, zelfbepaling
- Respijtzorg
- Solidariteit: koud -> warm?
3
, Gemeenschapsgericht werken 2e jaar orthopedagogie
3. Positieve en negatieve aspecten
Positieve aspecten:
- Iedereen mag meedoen, volwaardige plek id samenleving
- Meer onderling begrip door de maatschappij + betere beeldvorming
Negatieve aspecten:
- Grote druk op omgeving (bv: mantelzorg) / te hoge verwachtingen
- Besparingen
- Geen oplossing voor wachtlijsten (bedden afbouwen)
- Vicieuze cirkel (te vroeg naar de samenleving, nog niet klaar / genezen)
- Dak- en thuisloosheid
3.1 ‘Vermaatschappelijking’ genereert kansen
- Vermaatschappelijking streeft naar een solidaire samenleving.
- Erkenning dat elke burger recht heeft op een volwaardige plaats in de samenleving
én het recht heeft die mee in te vullen.
(~ Recht op participatie en zelfbepaling)
- Erkenning van de kracht en de eigen expertise van burgers.
- Voorkomt dat mensen gereduceerd worden tot hun problemen.
- Voorkomt dat mensen geïnstitutionaliseerd worden en daarbij geen deel meer
uitmaken van de samenleving.
- Stimuleert zorginnovatie.
- Opent de ogen voor de mogelijkheden in de buurt en eigen leefomgeving.
4. Aandachtspunten
4.1 Mogelijke risico’s en valkuilen
Inclusief burgerschap: structurele en sociale component
- Fysieke aanwezigheid ≠ erbij horen, deel uitmaken van
- Is de samenleving hier klaar voor?
Verbinding, autonomie en participatie, MAAR…
- Gebrek aan sociale cohesie als probleem én oplossing?
- Mensen in kwetsbare situaties moeten het meest beroep doen op hun (kwetsbare)
netwerk (als dat al bestaat)
- Gebaseerd op een fictief mensbeeld: de mondige, gemotiveerde, autonome en
rationele burger
- Nadruk op eigen verantwoordelijkheid en autonomie kan nadruk op eigen schuld
worden
- Mogelijkheden creëren en voorwaarde vervullen voor participatie ≠ mensen
dwingen tot participatie
- Te sterk en onterecht dichotomisch denken:
autonomie (thuis) – afhankelijkheid (professionele zorg)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller OrthopedagogieStudente. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79650 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now