Samenvatting publieke economie - Alle informatie in 1 document!
32 views 0 purchase
Course
Publieke economie (F710347)
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Book
Wegwijs in economie
Dit document omvat alle hoofdstukken omtrent publieke economie uit het boek 'wegwijs in economie'. Het vak bespreekt verschillende theorieën, grafieken, definities etc. Voor de duidelijk omvat het document volzinnen met voldoende informatie, grafieken ter verduidelijking, fictieve situaties om the...
,Publieke economie
Deze cursus laat studenten in de bachelor bestuurskunde kennismaken met economische argumenten waarom
overheden ingrijpen in de economie. Het publiek economisch begrippenkader wordt geïntroduceerd en allocatieve,
distributieve en stabiliserende motieven voor overheidsingreep worden overlopen. Daarnaast worden de gevolgen
van overheidsingrepen uiteengezet en wordt aandacht besteed aan overheidsfaling
Evaluatie: 25% werkstuk + 75% schriftelijk examen
Inhoud
Les 1 – inleidende info.....................................................................................................................................................3
A - Inleiding..................................................................................................................................................................3
B - Stel: geen overheid/staat.......................................................................................................................................3
DE RUILECONOMIE..................................................................................................................................................4
EFFICIËNTIE (3 MANIEREN)......................................................................................................................................5
WELVAARTSTHEOREMA..........................................................................................................................................6
H19 – externaliteiten.......................................................................................................................................................6
A – inleiding.................................................................................................................................................................6
B – manieren om externaliteiten te analyseren..........................................................................................................6
1 PIGOU – EXTERNALITEITEN IN EEN MARKT..........................................................................................................6
2 MARKT VAN DE VERVUILING/EXTERNALITEITEN..................................................................................................8
3 DOEL VAN DE OVERHEID......................................................................................................................................8
4 (POSITIEVE) EXTERNALITEITEN IN EEN MARKT..................................................................................................10
C- Coase theorema....................................................................................................................................................10
D – Internaliteiten.....................................................................................................................................................10
E – merite en demeritegoederen..............................................................................................................................11
H20 – Publieke goederen..............................................................................................................................................11
A – twee kenmerken van goederen...........................................................................................................................11
B – probleem bij publieke goederen..........................................................................................................................12
C – optimale voorziening privaat en publieke goederen...........................................................................................12
D – evaluatie publieke goederen...............................................................................................................................13
E – kenmerken van goederen....................................................................................................................................14
1 – COMMON POOL GOEDEREN/GEMEENSCHAPPELIJK BRONNEN......................................................................14
2 – CLUBGOEDEREN...............................................................................................................................................14
F – Hoe beslissen tot voorziening van publieke goederen.........................................................................................14
1 – KEA................................................................................................................................................................... 14
2 – MKBA...............................................................................................................................................................15
3 – WAARDERINGSMETHODEN VOOR NIET-MARKTGOEDEREN............................................................................16
4 – SOOTEN WAARDEN..........................................................................................................................................17
5 – WAARDERINGSMETHODEN.............................................................................................................................17
1
,H18 – Mededingingsbeleid............................................................................................................................................19
A – De overheid als bewaker van competitie............................................................................................................19
B – (Meting van) competitie?....................................................................................................................................20
C – Efficiëntie?...........................................................................................................................................................20
Rationaliteit, rationeel keuzemodel, speltheorie en behavioural economics................................................................21
A – rationeel keuzemodel..........................................................................................................................................21
1 EXPECTED UTILITY MODEL..................................................................................................................................21
2 PROSPECT THEORY.............................................................................................................................................22
B – behavioural economics (gedragseconomie)........................................................................................................22
1 GEDRAGSVERTEKENINGEN.................................................................................................................................22
2 KRITIEKEN...............................................................................................................................................................24
C – rationaliteit – speltheorie....................................................................................................................................24
H7&23 – Gevolgen van beleidsinstrumenten................................................................................................................25
A – Inleiding...............................................................................................................................................................25
B – Indirecte belastingen en subsidies.......................................................................................................................25
INDIRECTE BELASTINGEN.......................................................................................................................................25
PRIJSELASTISCH.....................................................................................................................................................26
PRIJSINELASTISCH..................................................................................................................................................27
SUBSIDIES..............................................................................................................................................................28
C – prijsinterventie....................................................................................................................................................28
MAXIMUMPRIJS / PRIJSPLAFOND..........................................................................................................................28
MINIMUMPRIJS / PRIJSBODEM.............................................................................................................................29
D – Quota.................................................................................................................................................................. 29
E – Optimale belastingen...........................................................................................................................................29
TWEE INTUÏTIES.....................................................................................................................................................30
H22 – Publieke keuze en sociale keuze.........................................................................................................................30
A – Normatieve welvaartstheorie..............................................................................................................................30
B – Publieke keuzetheorie.........................................................................................................................................31
VERKIEZINGEN.......................................................................................................................................................31
STEMPROCEDURES................................................................................................................................................31
C – Verkiezingen en het onmogelijkheidstheorema van Arrow.................................................................................31
D – Theorie van de mediaankiezer............................................................................................................................32
E – De budget maximaliserende ambtenaar van een overheidsdienst (Niskanen)....................................................33
F – De wet van Wagner..............................................................................................................................................33
G – De wet van Baumol.............................................................................................................................................33
H – Pal of ratchet effect.............................................................................................................................................33
H21 – Ongelijkheden en herverdeling...........................................................................................................................34
A – beoordeling van ongelijkheden...........................................................................................................................34
2
, 1 WAAROM AANDACHT VOOR ONGELIJKHEID HEBBEN?......................................................................................34
2 DISCRIMINATIE...................................................................................................................................................34
B – Hoe ongelijkheid meten?.....................................................................................................................................35
1 HOE NU GAAN METEN?......................................................................................................................................35
2 PROBLEMEN MET METING VAN ONGELIJKHEID.................................................................................................36
C – Armoede..............................................................................................................................................................36
1 HOE ARMOEDE METEN?.....................................................................................................................................36
D – Herverdelingsbeleid............................................................................................................................................36
Les 1 – inleidende info
A - Inleiding
Publieke economie = allocatie + distributie + stabilisatie
Redenen voor grote groei van de staat:
- Door oorlogen de oorlogseconomie overheidsbestedingen stijgen enorm (70%)
- Beloftes aan het volk zorgen voor een graduele toename van de overheid
Er zijn 2 visies op de relatie tussen het individu en de staat:
Organische visie Mechanistische visie
- De maatschappij wordt gezien als een natuurlijk - Overheid wordt gemaakt door individuen
organisme - Individuen hebben doelen, maar sommige
- De maatschappij heeft doelen (worden door de worden makkelijker collectief gerealiseerd
staat bepaald). Het gevoerde beleid dient deze Bv veiligheid publieke economie
te bereiken
B - Stel: geen overheid/staat
= we zouden te maken hebben met een ongereguleerde economie (geen rechtshandhaving, eigendomsrechten …)
- Via de speltheorie wordt aangetoond dat een minimale staat noodzakelijk is en voor verbetering zorgt voor
alle aanwezigen
De markt zou wel aanwezig zijn maar er zijn voorwaarden nodig om een markt te laten werken
- Men moet een marktevenwicht zien te bereiken zorgt voor de hoogst mogelijke maatschappelijke
welvaart
Werkt via het consumenten- en producentensurplus
De invisible hand zorgt ervoor dat er geen overheid nodig is om tot een evenwicht te komen, maar …
Er moet sprake zijn:
1 marktefficiëntie
= het perfecte evenwicht zien te vinden tussen V & A
2 pareto efficiëntie
= het is onmogelijk om nog beter te doen / om een beter evenwicht te vinden
1 & 2 = markten en pareto-efficiëntie
- Marktpartijen beschikken over goederen en zijn in staat deze te ruilen. Ze zullen deze enkel vrijwillig ruilen
indien ze er beide op vooruit gaan en er dus door die handel een pareto-verbetering ontstaat.
STEL : 2 MARKTEPARTIJEN MET VERSCHILLENDE WELVAARTSNIVEAUS
Beide partijen zullen enkel ruilen indien hun welvaart (nut) er op
Vooruit zal gaan.
3
- Stel: punt a is initiële punt
- Alle punten die in het gearceerde deel liggen zijn
Bereikbare verbeteringen tov. A via handel
- Ieder punt (bv. b) die op de rode lijn ligt binnen dat deel is
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elise-bossuyt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.51. You're not tied to anything after your purchase.
