College 1 Recht: Juridische aspecten integraal
veiligheidsmanagement
Plaats van het recht
- In elke vorm van samenleven onderhoudt de mens contacten met anderen
(communicatie in de ruimste zin). Daarbij kunnen zich tussen mensen
onenigheden/conflicten ontwikkelen
- Gegeven het feit dat er onenigheden/conflicten zijn, is er behoefte aan mechanismen
die deze conflicten kunnen beëindigen of – als dat niet mogelijk is – kunnen
beheersen
- Het recht is een van die mechanismen
Waarom zouden we het niet gewoon zonder rechtsregels kunnen doen? Vier functies
van het recht:
1. Normatieve functie: het recht normeert de wijze waarop wij als samenleving met
elkaar omgaan: moord, diefstal, verkrachting, sjoemelen met arbo-wetgeving,
verboden mededingingsafspraken etc. etc;
2. Aanvullende functie: het recht biedt rechtsregel als pp vergeten zijn op een bepaald
punt afspraken te maken
3. Instrumentele functie: Wetgever bepaald zeer nadrukkelijk wat wel en niet kan. Vb:
in wet staat dat er links moet worden gereden. Heeft weinig te maken met normbesef.
Verder niet voldoende als mensen zelf afspraken over maken.
4. Geschil-oplossende functie: eigenrichting verboden, rechter bezit bij uitsluiting
bevoegd om te straffen, geschillen te beslechten en langs welke procedure.
Als recht zoveel met het maatschappelijk leven te maken heeft dan is het van belang te
weten waar we het recht kunnen vinden:
Rechtsbronnen zijn:
- Verdragen (bijv. Schengenverdrag, EU, EVRM, EVO etc);
- Wetten (bv. Burgerlijk wetboek)
- Jurisprudentie (uitspraken van rechters, m.n. arresten HR)
- Gewoonte
- Redelijkheid en Billijkheid
- Doctrine
Bij privaatrecht gaat het om de relatie
burger – burger
o (‘jij’ en ‘ik’)
Bij publiekrecht gaat het om de relatie
burger – overheid.
o Gemeente, Provincie,
Rijk, Waterschap etc en
‘ik’
Een belangrijk onderdeel van het privaatrecht is het sociaal recht waarvan het arbeidsrecht
een belangrijke exponent is.
Belangrijk onderdeel van het arbeidsrecht zijn de regels omtrent de arbeidsomstandigheden
(ARBO).
, Wanneer over ‘veiligheid’ wordt gesproken, dan wordt de ‘Veiligheid en Gezondheid van
personen (werknemers) binnen een organisatie’ bedoelt.
In Nederland vinden per jaar circa 220.000 ongevallen plaats op de werkvloer
I. Arbeidsomstandighedenwet (ARBO)
II. Civiel en ambtenarenrechtelijke zorgplicht en aansprakelijkheid
Wettelijk kader (verplichtingen werkgever): 1
Belangrijkste verplichtingen uit de ARBO-wet t.a.v. werkgever:
- Formuleren, uitvoeren en actualiseren van het ARBO- en verzuimbeleid
- Zorgen voor veilige en gezonde arbeidsplaatsen
- Opstellen en actualiseren van een RI&E
- Opstellen en jaarlijks evalueren van een PvA gebaseerd op de uitkomsten RI&E
Wettelijk kader: (vervolg vpl werkgever) 2
- Het voorkomen en beperken van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen zijn
betrokken
- Het geven van voorlichting en onderricht
- De ‘organisatie’ van hulpverlening en het voorbereid zijn op noodsituaties
- Het organiseren van deskundige ondersteuning
Wettelijk kader: (verplichtingen werknemer)
- Nodige voorzichtigheid en zorgvuldigheid in acht nemen;
- Juiste wijze gebruiken van: arbeidsmiddelen (machines) en gevaarlijke stoffen;
- (op)volgen van voorlichting, onderricht en instructies
- Melden van onveilige of ongezonde situaties
Bron van de Arbeidsomstandighedenwet (7:658 BW)
- Wettelijke invulling van de zorgplicht van werkgever
Omkering bewijslast
Tenzij: opzettelijk of bewust roekeloos handelen van de werknemer
Zie ook: 6:76 en 6:77 BW (aansprakelijkheid voor gebruik van ‘hulppersonen’
en te gebruiken zaken
- Grote lijnen: zorgvuldig beleid voeren
- Agressie en geweld: specifiek beleid voorgeschreven
De Arbo-wet geeft een handreiking voor opstellen van RI&E. (zie voor voorbeelden goede
RI&E: Blackboard)
Gastcollege Arbeidsinspectie over de toezichthoudende rol van deze overheidsinstelling is
(geeft wellicht) ook aanleiding om kritisch te kijken naar rol van Arbeidsinpectie zèlf.
II Aansprakelijkheid
- Schade tijdens uitoefening werkzaamheden of verband houdende met
werkzaamheden (ruim op te vatten)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SterreH. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.