3.1 Inleiding
Vaak is er al eerder onderzoek gedaan naar de (theoretische) onderwerpen in jouw
onderzoeksvragen. Als je verschillende bronnen naast elkaar legt over een onderwerp en kritisch
naar de inhoud van die bronnen kijkt, kun je op basis daarvan een kritisch literatuuroverzicht
schrijven, ook wel een theoretisch kader genoemd.
Kritisch literatuuroverzicht of theoretisch kader: Gedetailleerde en verantwoorde analyse van
de sterke en zwakke punten van de literatuur op een bepaald gebied, die laat zien
dat je op de hoogte bent van wat er al over je onderzoeksgebied bekend is.
Het raadplegen van literatuurbronnen gebeurt vaak als vooronderzoek en voorbereiding van het
verzamelen van nieuwe informatie.
Primair onderzoek of veldonderzoek: Onderzoek waarbij primaire data worden
verzameld en geanalyseerd. Het gaat dus om data
waar je zelf onderzoek voor hebt verricht.
Het literatuuroverzicht dient dan duidelijke kaders en handvatten voor het veldonderzoek te bieden.
Dit bevordert de kwaliteit van het onderzoek.
Een kritisch literatuuroverzicht vormt een belangrijk onderdeel van een onderzoeksrapport en heeft
verschillende functies:
Het zorgt ervoor dat je op de hoogte bent van de belangrijke begrippen, theorieën en
ontwikkelingen binnen jouw onderzoeksonderwerp.
Een literatuuronderzoek draagt bij aan het opstellen en verder verduidelijken van je
onderzoeksvragen
In de meeste onderzoeksprojecten begin je al vroeg met je literatuurstudie. Desondanks moet je
tijdens het uitvoeren van het project meestal blijven zoeken naar literatuur.
Er is ook een verschil of je meer deductief of meer inductief onderzoek uitvoert.
Bij deductief onderzoek vormt de theorie gevonden vanuit een systematisch literatuuronderzoek de
basis van het onderzoek.
3.2 Het kritische literatuuroverzicht
3.2.1 Wat betekend ‘kritisch’?
Om een kritisch overzicht van de literatuur te maken, moet je basiskennis hebben van je onderwerp
en begrip hebben van de literatuur, erover kunnen nadenken en deze kunnen analyseren. Op basis
hiervan moet je vervolgens een beredeneerd oordeel kunnen geven dat op effectieve wijze wordt
beargumenteerd. Als je deze vaardigheden gebruikt, verwijst de term ‘kritisch’ naar het oordeel dat
je geeft.
Een kritisch oordeel houdt in dat je:
In staat bent om de meest relevante onderzoeken en theorieën van erkende experts te
vinden en te beoordelen door de sterkten en zwakten te laten zien
Niet alleen onderzoek moet bespreken dat je ideeën ondersteunt, maar ook onderzoek dat
tegen je ideeën ingaat
, Je eigen ideeën verantwoordt
Een beredeneerd oordeel geeft over de waarde en relevantie van onderzoek van anderen,
waarbij je duidelijk de verhouding laat zien tot je eigen onderzoeksvragen
Objectief bent in de bespreking en beoordeling van het werk van anderen en je argumenten
op logische wijze rechtvaardigt met geldig bewijsmateriaal
Duidelijk onderscheid maakt tussen feiten en meningen
Die gebieden naar voren brengt waarop nieuw (jouw) onderzoek nodig is om nieuwe
inzichten te verschaffen en dat je hiermee rekening houdt in je argumenten
Je argumenten rechtvaardigt door correct te verwijzen naar eerder gepubliceerd onderzoek
3.2.2 Het doel van een literatuurstudie
Het voornaamste doel van een literatuurstudie is om je te helpen bij het ontwikkelen van een goed
begrip en inzicht in relevante theorie en onderzoek over je onderzoeksonderwerp.
Het doel van je literatuuronderzoek is niet om een samenvatting te geven van alles wat over je
onderwerp is geschreven, maar om het meest relevante en onderscheidende onderzoek op dat
gebied te bespreken.
Je moet laten zien hoe je bevindingen en theorieën verband houden met onderzoek dat eerder is
gedaan. Daarbij laat je zien dat je op de hoogte bent van wat al bekend is over het onderwerp.
Je literatuuroverzicht helpt ook om:
Je onderzoeksvragen verder uit te werken en waar mogelijk aan te passen
Onderzoeksmogelijkheden onder de aandacht te brengen die in onderzoek tot nu toe
impliciet zijn gebleven of over het hoofd gezien zijn
Expliciete aanbevelingen te vinden voor verder onderzoek. Deze kunnen een prima
rechtvaardiging vormen voor je eigen onderzoeksvragen en -doelstellingen
Inzicht te krijgen in methoden, strategieën en technieken voor onderzoek die geschikt zijn
voor je eigen onderzoeksvragen
Leren kritisch te lezen
Om een goed beeld te krijgen van de bruikbaarheid van de bron voor jouw onderzoek, is effectief en
bewust lezen noodzakelijk:
1. Je begint met het globaal doornemen van de tekst: samenvatting lezen, beoordelen of de
auteur een bekende persoon is in dit vakgebied en kijken naar het doel van de tekst en de
opbouw ervan
2. Het intensief doornemen van de tekst en daarbij aantekeningen maken in de kantlijn
3. Tekst samenvatten in eigen woorden en een analyse toevoegen
3.2.3 De inhoud van het kritische literatuuroverzicht
Uitgaande van de inhoud van je kritische literatuuroverzicht moet je:
Bepalen wat de belangrijkste begrippen zijn en definities hiervan kritisch vergelijken
Beschrijven welke discussies er in de literatuur bestaan over het onderwerp
De belangrijkste wetenschappelijke theorieën en modellen op het door jou gekozen gebied
meenemen in je overzicht en beargumenteren waarom een theorie of model wel of niet
geschikt is voor je eigen onderzoek
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kayleighveerman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.