Gastles professor Michel Vandenbroeck
275 jaren adviezen voor ouders (van William Cadogan tot Nina Mouton) à eerste boek van
adviezen voor ouders
" Geschiedenis is belangrijk omdat wat we adviezeren aan ouders is van >jd tot >jd, het
evolueert. Wat we vandaag denken dat goed is voor kinderen, adviezen voor ouders, is
al>jd voorlopig.
Jerome Bruner = opvoeding is een zaak met veel emo>onele en sociale dilemma’s. er zijn
verschillen in opvaDngen. Moeilijk om universele dingen te zeggen (het is moeilijk om te gaan
veralgemenen voor het grootste deel van de wereld). In andere delen van de wereld kunnen
er andere ideeën en opvaDngen zijn.
OpvaDngen veranderen doorheen de geschiedenis, ze houden verband met de sociale-
poli>ek context waarin we leven. Het heeK al>jd te maken met de omgeving.
1. 18e eeuw: eerste boeken voor breed publiek
William Cadogan: opvoeden is geen zaak van vrouwen, maar aan mannen. Vrouwen hebben
de kennis niet om dat goed te doen. De eerste serie boeken zijn geschreven door artsen voor
artsen.
19e eeuw: later komen er boeken voor een breder publiek, niet enkel voor artsen maar ook
voor ouders door ouders. Doorheen de geshciedenis verandert dit en komen experten terug
naar voren.
Ander soort verhaal: we moeten in>u>e van ouders volgen. Een goede ouder is een ouder die
een kind ruimte geven. De natuur moet gevolgd worden. Ze bepalen hun otnwikkeling zelf. Dat
is nodig om autonome idividuen te hbben.
Opvoeding die vrijheid vooropsteld en kindbepalend propageert.
Nadien periode van de verheerlijking van de vrouw: Wolf (proeven over de opvoeding) à “Is
er voor een schilderkundig oog, is er voor een welgeplaatst hart, iets fraaijer, iets van meer
belang, dan het aandoenlyk gezicht, eener jonge, gezonde, blymoedige Vrouw, (wier enig
tooi een zindelijk huisgewaad is) Moeder van eenige aanvallige Kinderen, die zy met tedere
zachtmoedigheid, met altoos waakende opleXendheid beschouwt, bezorgt, leert en
vermaant?” à uitdrukking van verheerlijking van de moeder, maar tootn toch wat een
moeder moet doen om een goede moeder te zijn.
,Verandert s>laan tot de WO. Plaats maken voor wantrouwen van de moeder (gaat ze wel
goed genoeg te zijn) à experten moeten zich erover buigen anders gaat ze het niet redden.
Wetenschap moet tot hulp komen.
à Dat heeK te maken met de crea>e van de na>estaten (oorlog wordt gevoerd). à je hebt
een sterk ras nodig om een goede na>estaat te vormen & de industriele revolu>e (fabrieken
komen naar boven).
De gezondheid wordt een economisch goed à er ontstaat een wetenschap: eugene>ca (=
vereiging van de rassen). Opvoeding wordt bealngrijk en komt er een bezorgheid van gaan
die moeders dat wel kunnen.
Key: the century of the child à pionier van het kijken naar kindere, het moet vanuit het kind
komen, rechten van het kind… in haar boek pleit ze ervoor dat meisjes verplicht worden op
dienst te vervullen waarin ze opgeleid worden voor het moederschap (‘mag iedereen zomaar
een kind hebben?’)
à wetenschap moet het in de hand nemen
Meer en meer boeken die aantonen hoe de ouders het moeten doen. Er blijK niet meer veel
in>u>e over. Het professionele is bealngrijk geworden. Steeds meer boeken met recepten.
Frans daelens (voor moeders en zuigelingen) à “Ons volk gaat betere >jden tegemoet. Zijn
grootste rijkdom was steeds de rijkdom aan kinderen. Wordt het nu aan ons volk gegeven,
zijn reserven van eigene innerlijke volkskracht, lichamelijk en geestelijk, volledig te
ontwikkelen, dan wordt het weer sterk en groot” à kinderen zijn toekomst vna het volk en
kinderen zijn toekomst van de na>e à belang om toe te zien op de opvoeding (eugene>sch
denken)
Tussen twee wereldoorlogen glorie van eugen>ca. Het ras ontwikkelt zich met stpajes van de
kinderen. Wetenschap bepaald opvoeding. Via discipline (feeding by the clock).
Tabellen met wanneer het kind moest slapen, wakker worden, eten… à moeders moesten
deze regeltjes volgen. Het is niet toevallig dat dit samengaat met de opkomst van
gedragsma>ge psychologie.
gehoorzaamheid, discipline moet er zijn --> doel van de opvoeding
opkomst biaviorisme (John Watson) die toen ontstond = psychologie die zich niet bezig houdt
met onze emo>es, maar met gedragsaanpak. (condi>onering, pavlov).
à boekje voor ouder: psychological cara for infant and child
Wat is een gelukkig kind volgens Watson? = Weent nooit tenzij het zich bezeert. Kan kliene
moeilijkheden overwinnen. Moet niet al>jd zijn ouders moet roepen. HeeK gezonde
gewoontes en verveelt zich niet op donkere dagen. Is beleef. Is netjes op zichzelf. Ouders
vinden hem niet vervelend… het kind waarmee we ons niet mee moeten bezighouden. Het is
geen last
,à hij heeK twijfels of ouders hun kinderen zo kunnen opvoeden. = Is het wel een goed idee
dat kinderen door hen worden opgevoed? Moeten kinderen hun ouders wel kennen? Je kan
het wetenschappelijker doen dan ouders dat doen, dan zullen we gelkkigere kinderen
hebben, dat zouden ouders toch ook willen?
- In zijn boek: er is een goede manier om kinderen op te voeden, behandel ze alsof ze
jonge volwassen zijn à badje geven, laat u gedrag al>jd objec>ef en stevig zijn. Nooit
knuffelen, nooit kussen, nooit op de schoot. Als het echt moet kusje voor slapen of klopje
op hun hoofd indien ze iets goed doen, handje in ochtend. Na een week zal je
ondervinden dat het perfect mogelijk is om objec>ef om te gaan met je kinderen. Je
moet niet emo>oneel zijn.
In andere boeken zien we dit ook (deze visie van het opvoedingsideaal)
Opkomst behaviorisme en wetenschape heeK als logisch gevolg dat moeders niet
wetenschappelijk geschoold, fus niet goed genoeg. We hebben scholingen nodig om die
kennis van wetenschap tot bij hen te brengen.
Consulta>ebureau’s die opkomen hierdoor. Heel veel kinderen komen hier terrecht.
Naarmate die wetenschap s>jgt, s>jgt het wantrouwen over de moeders. Opvoedingsadvies
is verantwoord want Ouders vragen zelf naar (vragen ouders; wat moeten we doen met een
kind die zich laten vallen in de supermarkt, wat is normaal en niet normaal?)
Alles wordt uigelegd: waar moet de wieg staan à zeer gedetailleerd
Mijlpalen ontwikkeling: psychologen observeren kinderen om te kijken wanneer ze hun
eerste stapjes zeXen. à je krijgt een normale verdelen
" Wat is normaal en wat is het niet? Beschrijving ontwikkelingsstappen is niet neutraal.
Het is een beschrivjing van wat normaak is en wat we moeten verwachten van een
kind à concept normaliteit en abnormaliteit
Tot met WO2 heb je die eugne>ca
Na WO2 krijg je een breuk. Niemand heeK het nog over vereniging van de rassen. Er is weer
plezier. Periode van op>misme, vrijheid en blijheid. Iedereen geloofde dat het nooit meer
oorlog zou zijn (Nato is opgericht). Jaren 60 economische welstand nam toe, iedereen vond
werk. Je ziet dat in de opvoedingsadviezen. Kinderen moeten op die leeKijd dat doen à laat
kinderen vrij.
Erik erikson belangrijke pionier. Zijn theorie: hoe is het mogelijk dat we een gruwel hebben
kunnen doen als de oorlog? En wat betekent dat voor de opvoeding? Wat moeten we doen
zodat dit nooit meer zou gebeuren. Zijn antwoord (psychonali>sch): dwang en repressie
, creert frustra>e, creert agressie, creet autoriteit. Vooral nodid is vrijheid en plezier id
opvoeding. Dit moest centraal staan. (kinderen mogen terug met het eten gooien)
Hij ging ervan uit dat de ontwikkeling in stadia verliep. En hij werkte heel veel rond ‘hoe is
het autoritair regime tot stadn kunnen komen’. Hoe kunnen we dat voorkomen die
psychologische pathologie à vrijheid koesteren. Het gaat terug over kinderne, we moeten
kinderne lief hebben. Bevrijdign voor de ouders? à ze MOETEN hun kinderen graag zien
Bowlby à man van hech>ngspsychologie.
Tvoor WO was het voor de vrouw moeilijk om te gaan werken. Tijdens WOII was het
versoepeld en nadien weer verstengd. Ze waren reserve op de arbeidsmarkt.
Toevallig dat Bowlby zijn theorie populair werd? Omwille van welzijn van kinderen, maar
heeK ook te maken met de weXen rond arbeidsmarkt voor vrouwen. Antwoord op het
probleem: moederliefde is even belangrijk voor gz dan vitamine voor lvhamelijk gezondheid.
Dit ligt aan de basis wrm wgo à geozndhied is meer dan afwezigheid van ziekte à ggz is zo
ontstaan
Bowlby pleit tegen creches (dat vrouwen werken): ieamdn die geschoold is szal nooit zeggen
dat een creche iets goed is voor kinderen.
Kidneren gaan niet meer dood à consulta>ebureaus dan nog nodig, waarvoor dienen ze
dan?
- Gynaecologen zeggen neen, het is hun terrein
- Economisch doet het goed à huizen controleren op hygiene
- Reden voor bestaan van ggz à moeders zijn belangrijk dus nu focus op moeders en hun
mentaal welzijn
Jaran 1980: toch niet meer zo veel fun. HeeK niet lang geduurd de fun. Je ziet dat meer en
meer dat je idee alleen vlezier mag hebben verwijnt. Terug bezorgheid over opveidjng vna
kindern. Door een aantal bealngrijke zakne die gebeurd zijn:
- 1970: economische crisis –> olielanden slagen prijzen op à energiecrisis. Gevolg hiervan
= fabrieken sluiten (tex>el, steenkool, staal) à toenemende bezorgheid van kinderne in
cogni>eve ontwikkeling
- Jaren 70: mar>n luther kind ‘i have a dream’ à onderdrukking zwarte mensne, beweging
tegen onderwijs à koude oorlog (oosten en westen in conflict = bestrijden elkaar), zorgt
voor nadelen in andere delen van de wereld, satellieten in de ruimte,, we kunnne het niet
meer permiXeren om cogni>eve capaciteit van onze bevolking te benuXen (we moeten
investeren in odnerwijs vanuit mar>n luther king en koude oorlog en spunitshock)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller norahdecouvreur. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.01. You're not tied to anything after your purchase.