3.4 GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VERWIMP
WAT IS PSYCHIATRIE? INLEIDING
= klinisch vak, waarin observaties, gedachten en gevoelens lijden tot een bepaalde manier van
handelen én behandelen van mensen.
≠ Klinische Psychologie = tak van psychologie die zich bezig houdt met beschrijving, oorzaken en
behandeling van psychische stoornissen.
STIGMA
VOORBEELDEN
“Patiënten met Borderline zijn niet te vertrouwen! Ge hebt er ook altijd miserie mee…”
”Moh kijk … hoe zielig is dat depressieve oude dametje niet?”
“Alcoholiekers zoeken het zelf… als ge echt wilt stoppen, kan je dat!”
“Pas op voor die zotten daar he, straks vallen ze je nog
= ‘Negatieve oordelen die we tegen elkaar uiten o.b.v. gedevalueerde groepsidentiteiten’
Onderzoeken tonen aan hoe schadelijk stigma is voor mensen met psychiatrische problemen
Geïnternaliseerd stigma heeft ernstigere symptomen, een verminderd gevoel van
eigenwaarde en minder kwaliteit van leven
Weerhoudt mensen om hulp te zoeken en ingestelde behandeling te continueren
Bij comorbide lichamelijke klachten zorgt stigma bij zorgverleners voor discriminatie
in de hulpverlening, wat lagere levensverwachting bij mensen met pyschische
aandoening
Reeds voor start van studies in medisch onderwijs (geneeskunde, verpleegkunde,…) is het
psychiatrisch stigma al aanwezig onder studenten
Contacten met patiënten met psychische kwetsbaarheid tijdens opleiding maakt dit soms
erger
Weinig comfortabel gevoel in interactie
Overweldigd door de input
Mentaal uitgeput
Onderliggende (hardnekkige) gedachten:
prognose = erg matig
p. met ernstige psychische aandoening zullen nooit voldoende kunnen herstellen om
kwaliteitsvol leven te leiden
FRAMES
Cultureel gedeelde schema’s waaruit mensen een betekenis geven aan specifieke situatie
Bv. manier waarop media mensen met psychische klachten neerzet of hoe men
informatie over psychiatrische stoornissen construeert, houdt allemaal een zekere
‘framing’ in.
Stigma = resultaat van toepassen van een specifiek frame om oorzaken, gevolgen én
oplossingen van een psychische stoornis in kaart te brengen
1
,FRAMING-ANALYSE BELGISCHE MEDIA
STIGMA: KANTTEKENINGEN
Stigma fluctueert afh. van aard aandoening
Negatiever tegen mensen met middelenproblematiek, schizofrenie of BPS dan depressie
of angststoornis
Voorgaande frames werden getoetst in een onderzoek met 88 Vlaamse
laatstejaarsstudenten Geneeskunde
Patiënt met depressieve stoornis = minst onvoorspelbaar
Patiënt met BPS = veruit meest onvoorspelbaar
Alcoholverslaving en BPS ( > depressie) ervaren als ‘een gebrek aan zelfcontrole’
Depressie meer beschouwd als gevolg van stressvolle samenleving
Alcoholverslaving ( > depressie) als ‘een monster’ ervaren
STIGMA, WAT KUNNEN WIJ ERAAN DOEN?
Gezondheidszorg & Onderwijs = voorbeeldfuncties
2
, Essentieel dat wij correct en onbevooroordeeld communiceren over geestelijke
gezondheidsprobleem
Slechts 1,3% heeft echter rond dit thema ooit iets gehoord in de les
Stage in de GGZ
⇧⇧ kennis van psychiatrie
⇧⇧ vertrouwen in het werken met deze kwetsbare groep
⇧⇧ bejegening in het contact
Tevens voor velen een aangename verrassing!
NORMALITEIT
Mensen voelen, denken, doen soms dingen die afwijken van wat wij als ‘normaal’ beschouwen.
Waarom? -> Vakgebied Psychiatrie
Wat is ‘Normaal’?
Wetenschap en Rede VS Geloof in bovennatuurlijke krachten, demonen en boze geesten
ABNORMALITEIT
Onze criteria: In meeste gevallen = combinatie
Uitzonderlijk Bv. dingen zien of horen, wereldrecordhouder,…
Sociaal afwijkend Cultureel, generatieverschillen
bv. homoseksualiteit in 70’s = geklasseerd als psychiatrische
stoornis
Foute perceptie van Hallucinaties in sommige culturen ≠ symptoom van ziekte
realiteit
Aanzienlijk emotioneel Kan normaal zijn, bv. na overlijden.
lijden van persoon Afhankelijk van duur en intensiteit
Ongepast of Zwaar ethylprobleem
contraproductief gedrag
Gevaar In oorlogstijden waren ‘suicide missions’ heldhaftig, nu wordt
suïcide bekeken als teken van zwakte door sommigen…
THE CHALLENGE
De uitdaging voor ons = Objectief zijn én blijven (zonder vergelijken met eigen normen en mening)
Keep in mind: afwijkend in bepaald opzicht ≠ persoon in geheel afwijkend
KADER WAARIN WE WERKEN
Holistische of totale mensbenadering
Psychiatrie = vak waar gen en omgeving bij elkaar komen
3
, Dat wat iemand denkt, ervaart en voelt wordt (psychisch) mede beïnvloed door contacten
die hij/zij heeft (sociaal), de mogelijkheden van zijn lichaam (fysiologisch) en zingeving die hij
ervaart en aan zijn leven wil geven (spiritueel)
HULPMIDDELEN
Diagnostische criteria -> Classificatie
ICD-10 (WHO)
DSM-V (APA; in wetensch. onderzoek nog steeds de voorkeur)
Beiden zijn compatibel en (deels) gericht op symptomen
Sprake van psychische stoornis als:
Emotioneel lijden
Ernstige belemmering in het functioneren
Gedrag dat kan lijden tot persoonlijk lijden, pijn, invaliditeit, dood,…
Langere tijd aanhoudend, past niet meer in de normale reactie
DENKMODELLEN IN DE VERPLEEGKUNDE
Geschiedenis niet op examen
Denkmodellen niet allen kennen (Neuman zeker kennen)
Coallitie niet kennen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marijkbogaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.68. You're not tied to anything after your purchase.