Hoofdstuk 3 Farma opname, werking, omzetting en uitscheiding.
Opname
Voor systemische (via de bloedsomloop) toediening van geneesmiddelen moet het geneesmiddel
eerst in het bloed worden opgenomen voordat het zijn werking kan uitoefenen.
Opname na orale toediening
Als een geneesmiddel via de mond ingenomen wordt, volgt het dezelfde weg als de weg die het
voedsel gaat.
Mond
Een geneesmiddel voor orale toediening wordt bijna altijd in zijn geheel doorgeslikt. Een aantal
geneesmiddelen kan door het mondslijmvlies (oromucosaal) worden opgenomen. Deze tabletten zijn
dan geschikt voor toediening onder de tong (sublinguaal) of de wangzak (buccaal). Zo komt het
geneesmiddel direct in het bloed en heeft een snelle werking.
Slokdarm
In de slokdarm vindt geen opname van het geneesmiddel plaats. Het geneesmiddel wordt door de
slokdarm naar de maag gebracht. Een algemeen advies bij inname van het geneesmiddel, staand of
zittend met een half glas water innemen.
Maag
Geneesmiddel komt in de maag in aanraking met maagzuur en spijsverteringsenzymen. De meeste
geneesmiddelen zijn hier tegen bestand maar een aantal niet. Deze geneesmiddelen worden door
voedsel of de maagsappen minder werkzaam of zelfs onwerkzaam gemaakt. Verblijf in de maag à zo
kort mogelijk.
Advies: innemen op een nuchtere maag, dat wil zeggen: tenminste een half uur voor of twee
uur na de maaltijd.
Tabletten hebben soms een beschermlaag waardoor ze in de darm uiteen vallen. Het tablet
heeft dan b.v de toevoeging EC (enteric coated), MSR (maagsapresistent).
Geneesmiddelen die maagwand sterk prikkelen:
, advies: juist innemen tijdens of na de maaltijd of samen met wat voedsel.
tabletten worden soms ook voorzien van beschermlaag.
Vloeibare geneesmiddelen passeren de maag het snelst, waardoor ze de maag het minst belasten.
Dunne darm
Twee mogelijkheden als het geneesmiddel in de dunne darm komt:
geneesmiddel wordt in het bloed opgenomen (absorptie)
Het geneesmiddel komt via de poortader bij de lever en vanaf daar gaat het naar de rest van het
lichaam.
De leverpoortader vervoert zuurstofarm, voedingsstofrijk bloed van de darmen, maag en milt naar de
lever. Geneesmiddel die oraal word ingenomen zal na opname uit de darmen altijd de lever moeten
passeren. Moment dat geneesmiddel word ingenomen en opname in bloed zit 15 tot 30 min.
geneesmiddel wordt niet opgenomen
Het geneesmiddel heeft een lokale werking op de maag of de darmen, het geneesmiddel verlaat het
lichaam via de darmen zonder in het bloed terecht te zijn gekomen.
Opname na rectale toediening
Rectale toediening: geneesmiddel hoeft niet hele weg door het maag-darmkanaal af te leggen.
Als een zetpil of klysma à toedienen via de anus en kan werken in de endeldarm. De endeldarm is
een goed door bloedde platte buis aan het uiteinde van het maag-darm kanaal.
Zetpil smelt door de lichaamswarmte en inhoud word over slijmvlies endeldarm verspreid, net als de
vloeistoffen van klysma’s. Het geneesmiddel word via het slijmvlies van de darm direct in het bloed
opgenomen, zonder lever te passeren.
Snelheid opname in het bloed > afhankelijk soort geneesmiddel en toedieningsvorm.
Opname van geneesmiddelen in het bloed via het slijmvlies van de endeldarm is in het algemeen
minder betrouwbaar dan na orale toediening. Daarom is rectale toediening alleen geschikt in
bijzondere situaties, b.v. als de patiënt niet kan slikken of bij misselijkheid of braken.
Lokale toediening
Geneesmiddelen kunnen ook rectaal worden toegediend met de bedoeling dat ze lokaal werken. B.v.
zetpillen tegen aambeien. Het is dan wel belangrijk dat ze niet door het slijmvlies worden
opgenomen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studievolger. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.