College 1 gezinspedagogiek
Wie of wat bepaalt hoe een kind zich ontwikkelt?
- Genetisch, unieke omgeving, gedeelde omgeving
Gezinspedagogiek kijkt naar gedeelde omgeving (C)
Gedragsgenetica
- Probeert de grootte van de invloeden van genen en omgeving op het fenotype te schatten
Fenotype wordt gevormd door C common environment, G genes, E error; unieke omgeving
G, C, E beïnvloeden elkaar
- Ouders C hebben invloed op keuze peers E
- Differentiële ontvankelijkheid G invloed op effect ouders C
- Monozygote tweeling G lokt eendere opvoeding uit C ; lijkt groter bij MZ
Assortative mating
Correlatie tussen genen en omgeving
- Kind kiest omgeving die bij hem past
- Omgeving kan uitkomst gen versterken
- Genetische bagage kind roept reacties omgeving op
- Sociale interactie met genetisch verwante personen
Interactie tussen genen en omgeving GxO
- Differentiële ontvankelijkheid
- Genetische ontvankelijkheid bepaalt invloed van omgevingsfactoren
- Individuele verschillen in wat de invloed van de omgeving kan hebben
Waarom leven wij in gezinsvorm? Leren van verre familie
Verschil mens – aap?
- Taal
- Gedeelde doelen en intenties
- Ladygina Kohts --> aap en baby hetzelfde behandelen; worden vrienden
- Friendship & sign language --> bob the chimpanzee
- liever een warme pop ipv eentje die je eten geeft
grootste verschil: mensen zijn “the world’s experts at mind reading”
people prefer to spend money on other people
Apen
- begrip van doelen en intenties anderen
- begrijpen wat anderen zien, horen
- geen begrip van false-beliefs (kunnen niet voorspellen wat iemand gaat doen die verkeerd geïnformeerd
is)
Machiavellian intelligence hypothesis: gebruik maken van inside informetion; weten wat een ander weet; kunnen
verplaatsen in iemand anders
machiavellian intelligence zichtbaar in gedrag
- iemand de schuld geen of vergeven
- liegen of de waarheid vertellen
- bondjes sluiten
- beloftes maken of breken
- regels maken of overtreden
- iemand misleiden
een aap hoeft haar kind niet neer te leggen en te dragen; mensen wel; kind houdt zichzelf niet vast
Environment of evolutionary adaptedness
Gehechtheidsgedrag heeft overlevingswaarde
- Bowlby: nabijheid moeder (monotropie) essentieel voor overleven
- Maar: zorg voor alloparents kan ook
- Bowlbian stereotype: moeder moet altijd beschikbaar zijn want scheiding funest voor de ontwikkeling
MAAR kan niet altijd bij je kind zijn
,Bowlby: infant survival depends on baby’s with his mother
Hardy: infant survival depends on baby’s relationship with mother + others
Gehechtheid
- Huilen; hoe harder je kan huilen hoe beter er voor je gezorgd wordt
- Zorgen dat er voor je gezorgd wordt
- Nabijheid zoeken
- Vastklampen
Lorenz “Kindchenschema”
Groot voorhoofd is schattig MAAR hoeft niet perse er zo uit te zien; als moeder vind je je eigen kind het mooiste
Baby’s hebben extra skills nodig
- Baby’s van (mens)apen gaan nauwelijks zonder fysiek contact met moeder
- Baby’s van jagers-verzamelaars wel ontwikkeling van skills
- Kijken/staren
- Interpreteren
Evolutietheorie
- Kinderen groeien op afhankelijkheid van meerdere verzorgers; cooperative breeding
- Natuurlijke selectie van degenen die beter waren in het lezen van andermans mentale staat (wie helpt en
wie niet)
Face-to-face staren en imitatie
Contact zoeken vs still face filmpje van de moeder die niet reageert op de baby; verliest de mogelijkheid om
contact te zoeken
Beter in aandacht trekken? Beter in overleven (alloparenting)
Babay’s brabbelen, volwassenen spreken “motherese” (parentese)
- Niet alleen moeders, iedereen doet het automatisch
- Long vowels
- Short consonants
- High pitched
Andere caregivers spreken meer of vaker motherese dan moeder zelf in Kung gebeurt dit
Baby’s en verzorgers houden van nature contact in stand
Ontstaan om te overleven; drive to survive
Opvoeding en steun binnen en buiten het gezin
Kerngezin als uitgangspunt
The hunting hypothesis and the sex contract
- Mensen eten paar keer per dag
- Twee keer per maand groot beest is niet genoef
- Dus vrouwen verzamelen en vangen kleine bessten
- The needs of children outstrip what most fathers are able or willing to prove
Terminologie Hrdy
- Cooperative breeding: als groep voed je een kind op, je werkt samen
- Alloparenting: individuen ander dan de daadwerkelijke ouders vervullen een ouderlijke rol; allomother,
artikel Hrdy
Cooperative breeding bij mensen
- Ouderlijke kinderen nog steeds afhankelijk van moeder bij nieuwe baby
- Grote belasting, hulp nodig van vader, grootouders, broers/zussen
- Voordelen cooperative breeding: voor dyade, voor de hele groep
Inclusive fitness
Hamilton’s rule het helpen dat hangt af van hoezeer je geentisch verwand bent met de kinderen die je helpt
grootbrengen; je kan niet voor iedereen zorgen; hoe dichterbij je venetisch verwand bent hoe meer tijd je erin
zou willen steken
- The cost of helping should be less than benefits to offspring calibrated in line with the alloparent’s
degree of relatedness to his or her charge
- Eigen genen doorgeven ook al is het niet je eigen kind
- r x B > C (relatedness, Benefits, Costs)
,Kerngezin
- jagers-verzamelaars-gezin alleen niet genoeg voldoende
- vader’s contributie belangrijk maar niet gegarandeerd
Vaders
- wereldwijd 10-25% huishoudens zonder vader
- Nederland: 18% van kinderen woont bij alleenstaande moeder
- Sommige landen 40% (botswana, swaziland, barbados, grenada, caribbean)
- Vader wel aanwezig dan varieert de contributie
- Niet het label maar de actieve rol
- Vroeger belangrijk als beschermers
- Hoe het kind zich ontwikkelt hangt af van beschikbare alloparents
- Antropologen: 15 traditionele samenlevingen – 8 geen effect van wel of niet vader, als er maar andere
verzorgers waren; hoeveel volwassenen heb je om je heen die voor je zouden kunnen zorgen
Huwelijksvormen
Mogelijke oplossing: polyandrie
- Vrouw met meerdere mannen, vaderschap onduidelijk dus helpen allemaal mee
Partible paternity
- Gedeeld vaderschap; als een vrouw met meerdere mannen slaapt dan zijn alle mannen een stukje vader
van het kind dat geboren wordt
- Zwangerschap als cumulatief resultaat van gemeenschap met meerdere mannen
- Meer dan één man draagt bij aan vorming foetus
- Soms polyandrie, soms niet
Onderzoek naar single parents vs kerngezin
Opgroeien zonder vader resulteert in
- Meer gedragsproblemen
- Lagere opleiding
- Jonger zwanger
- Vaker werkloos
- Vaker in de gevangenis
Veroorzaakt door gebrek aan vader? Of gebrek aan alloparent? Of SES
Michael Lamb: attachment to father
- Veilig gehecht aan voltijds moeder, maar ook
- Veilig gehecht aan vader, zelfde bij alleen contact na werk (+/- 1 uur); want het gaat erom dat het kind
weet dat de vader er is (bijvoorbeeld altijd een standaard moment)
- Aka foragers vaders in Central Africa
- Binnen armbereik 50% van de tijd
- Direct contact of knuffelen 22% van de tijd
Moeders vroeger en nu afhankelijk van alloparents
- Infanticide; vermoorden
- Te vondeling leggen; kind ergens in een luikje doen zodat de kerk ervoor kan zorgen; wanneer je je niet
gesteund voelt als moeder
- Ook nu; geen alloparents
- Kinderen krijgen kan je uitstellen
- Besluiten geen kinderen te krijgen (want je moet werken om te leven)
Alloparenting: de min; soort nanny, gouvernante, au pair, kinderdagverblijf, kibboets (opgroeien met eigen
leeftijdsgenoten en iedereen gelijk), grootouders
, Gehechtheid en meerdere verzorgers
Leids onderzoek kinderopvang
- Kinderopvang van hoge kwaliteit? Kinderen functioneren goed
- Kinderen kunnen zich hechten aan leidster
- Conclusie
Veilige gehechting mogelijk aan meerdere verzorgers
Uitgebreid netwerk voorspelt beter functionere, empathiser, onafhankelijker en succesvoller
- Meerdere perspectieven
- Beter in kleinere samenlevingen; werkt beter in kleine, consistente, voorspelbare groep
Integration model --> 3 x “you will be cared for no matter what” 3 mensen die voor je willen en kunnen zorgen
Alloparenting kanttekening
Apen-jagers verzamelaars
- Overdag soms veel tijd bij alloparents
- Maar slapen bij moeders is heel belangrijk
Thuis bij moeder slapen (80% veilig gehecht) vs. in een slaapzaal slapen zonder moeder (48% veilig gehecht)
Conclusie
- De gemiddelde moeder heeft en had hulp (nodig) van anderen om kind te laten overleven
- Gezin is meest logische eerste cirkel rond moeder en kind
- Meer alloparents nodig in veel samenlevingen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wiekevanluijk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.69. You're not tied to anything after your purchase.