Dit is een uitgebreide samenvatting van het boek Stoornis en delict van Blansjaar, Beukers en Van Kordelaar. In dit document wordt samengevat: H1-3, H5-8, H11, H13-14.
Samenvatting Stoornis en delict (H1-3, H5-8, H11, H13-14)
Hoofdstuk 1 De psychische stoornis in het strafrecht
De stoornis kan in alle fases van de besluitvorming van de rechter een rol spelen. De rechter betrekt
de psychische toestand van betrokkene of andere persoonsgerelateerde factoren in zijn
oordeelsvorming.
De beperking van de wilsvrijheid als gevolg van een stoornis leidt er toe dat de verdachte niet of in
mindere mate verantwoordelijk wordt gehouden voor zijn delictgedrag. Er kunnen ook bepaalde
omstandigheden zijn die de psyche van de dader beïnvloeden. Dit kan een vermindering van straf
inhouden of een ontslag van rechtsvervolging zonder strafoplegging (verschillende
strafuitsluitingsgronden).
Wanneer de rechter de delictgevaarlijkheid van de verdachte in de toekomst in zijn beslissing moet
betrekken, speelt de stoornis als één van de voorspellers een belangrijke rol. Er wordt onderscheid
gemaakt tussen:
- De feitelijke voorspellende betekenis van de stoornis voor dat gedrag (op grond van
empirisch onderzoek) en
- De betekenis die de wet of de rechter daaraan toekent
Wettelijke beslisboom van de strafrechter
Stap 1 (waarheidsvinding). De bewezenverklaring van het tenlastegelegde feit. Bij geen overtuigend
bewijs volgt vrijspraak.
Stap 2. Nagaan of het bewezen verklaarde een strafbaar feit oplevert (Wetboek van Strafrecht of een
andere wet).
Stap 3. De vraag of de verdachte (dader) strafbaar is. Als de verdachte met succes een beroep doet
op een strafuitsluitingsgrond, volgt ontslag van rechtsvervolging (geen straf). De
strafuitsluitingsgronden zijn: ontoerekeningsvatbaarheid, noodweer, overmacht, wettelijk voorschrift
en het ambtelijk bevel. Alleen in geval van ontoerekeningsvatbaarheid kan een strafrechtelijke
maatregel worden opgelegd.
Stap 4. Als de rechter de verdachte strafbaar acht, komt de vraag of en zo ja welke straf of maatregel
moet worden opgelegd.
Het inschakelen van de deskundige
De rechter kan in iedere fase van besluitvorming een deskundige raadplegen. In de fase van de
waarheidsvinding wordt vaak een beroep gedaan op ‘technische’ deskundigen en/of
gedragsdeskundigen. Een psycholoog kan in deze fase ook worden benaderd, voor een advies over
de betrouwbaarheid van een getuigenverklaring (of soms van de verklaring van de verdachte).
Gedragsdeskundigen worden vaak ook ingeschakeld bij de beoordeling van de vraag of de dader
strafbaar is (of mogelijk sprake is van een psychische stoornis), wat het recidiverisico is, of een
behandeling geïndiceerd is en zo ja welke behandeling.
Het is wettelijk verplicht om in de gevallen waarin de rechter het opleggen van een maatregel
overweegt, zich te verzekeren van het schriftelijk advies van twee gedragsdeskundigen.
Besluitvorming in het kader van een maatregel
Een tbs met verpleging zal periodiek kunnen worden verlengd en daarvoor ter toetsing aan de
rechter moeten worden voorgelegd (lettend op de voortgang in het behandeltraject en het
recidiverisico). De rechter kan ook een beroep doen op een onafhankelijke deskundige (wettelijk
verplicht bij 6+ jaar, risicomanagement en risicotaxatie ook bij verlofverlenging).
Ontoerekeningsvatbaarheid
De stoornis als vertrekpunt bij de beoordeling van de wilsvrijheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller swstudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
