Een overzicht en uitwerking van de begrippen die je moet kennen voor het tentamen van de cursus Inleiding Criminologie aan de Universiteit Utrecht. De begrippen komen uit het boek en de hoorcolleges.
Uitwerking begrippen Inleiding Criminologie
De begrippen komen uit het boek en de hoorcolleges.
Hoorcollege 1: Wat is criminologie?
Criminologie als objectwetenschap: De criminologie bestudeert een object, namelijk
criminaliteit, vanuit verschillende disciplines.
Criminologie als multidisciplinaire wetenschap: Criminologie is een multidisciplinair
vakgebied dat haar methoden en kennis ontleent uit andere disciplines, zoals antropologie,
biologie, economie, politicologie, psychiatrie, psychologie, sociologie en rechtsgeleerdheid.
Criminografie, etiologie, penologie, victimologie: Binnen de criminologie bestaan een
aantal gebieden waar aandacht aan wordt besteed:
Beschrijvende criminologie (criminografie). Wat is strafbaar en wat niet?
Etiologie (leer der oorzaken). Wat veroorzaakt crimineel gedrag?
Penologie (leer der straffen). Het bestuderen van straffen die verbonden worden aan
criminaliteit.
Victimologie (slachtofferkunde). Het bestuderen van slachtoffers van criminaliteit.
De verschillende definities van criminaliteit:
Strafrechtelijke definitie: Criminaliteit zijn de handelingen die volgens de strafwet
verboden zijn.
Sociologische definitie: Criminaliteit zijn de handelingen die afwijkend zijn van de
heersende ‘norm’.
Mensenrechtelijke definitie: Criminaliteit zijn de handelingen waarmee
mensenrechten worden geschonden. Hier vallen ook handelingen van de overheid
onder.
Kritisch-criminologische of sociaal-constructivistische definitie: Criminaliteit zijn de
handelingen die gelabeld zijn als crimineel. Criminaliteit wordt hierbij gezien als een
sociaal construct dat tot stand komt door overeenstemming over wat crimineel is.
Social harm definitie: Criminaliteit zijn de handelingen die schade toebrengen, zowel
aan mensen als aan niet menselijke actoren, zoals de natuur en dieren. Het lijkt op de
Mensenrechterlijke definitie, maar gaat verder.
Abolitionisme: Volgens deze visie bestaat criminaliteit niet echt. Het is iets wat wij zo
hebben genoemd en zelf hebben bedacht. We hadden niet eerst criminaliteit en daarna
wetten en beleid, etc. We beleid gemaakt en daarmee hebben wij criminaliteit zelf gecreëerd.
Zie ook de kritisch-criminologische/sociaal-constructivistische definitie van criminaliteit.
Biologisch en sociologisch positivisme: De eerste echte criminologen (19e eeuw) zijn
positivisten. Zij hielden zich vooral bezig met de vraag hoe een crimineel anders is dan
‘normale’ mensen. Ze zochten naar bevestigende/positieve eigenschappen die criminelen
anders maken dan gewone mensen. Hierin zijn twee visies te onderscheiden:
Biologische positivistische visie (Lombroso, Italiaanse school): De menselijke
ontwikkeling bestaat uit stappen van vooruitgang die leiden tot steeds betere
eigenschappen. Criminelen zijn eigenlijk een stap terug in de evolutie (een
evolutionaire terugval=atavisme). Volgens deze visie zou dit zichtbaar zijn en tot
uitdrukking komen in zichtbare eigenschappen, zoals bijvoorbeeld een hoog
voorhoofd, een terugvallende kin, hoge jukbeenderen, lange armen en benen, etc. De
kritiek hierop was dat de verrichte onderzoeken geen goede steekproef betreft, omdat
1
, alleen mensen uit de gevangenis zijn gebruikt, waardoor het is niet representatief is
voor de rest van de samenleving.
Sociologische positivitische visie: Er wordt vooral gekeken naar omgevingsfactoren
die leiden tot crimineel gedrag, zoals opvoeding, vriendenkring, school, wijk, etc.
(Quetelet, Franse school, Chicago School, USA).
Atavisme: De menselijke ontwikkeling bestaat uit stappen van vooruitgang die leiden tot
steeds betere eigenschappen. Criminelen zijn eigenlijk een stap terug in de evolutie (een
evolutionaire terugval=atavisme).
Zie biologisch positivisme.
Cultural criminology (culturele criminologie): Gebruikt hoofdzakelijk kwalitatieve en
culturele methoden om stedelijke subculturen te bestuderen, waarbij wordt gefocust op
beeld, representatie en stijl.
Enlightenment thinking (verlichtingsdenken): De gedachte die tijdens de verlichting in de
achttiende eeuw in het westen naar voren kwam die stond voor rationaliteit, wetenschap en
vooruitgang, naast het belang van het individu en de tolerantie van verschillende
overtuigingen.
Ethics (ethiek): Een reeks van richtlijnen en regels die de onderzoekspraktijk sturen, vooral
wanneer het menselijke deelnemers betreft.
Ethnography (etnografie): Een onderzoeksbenadering waarbij de onderzoeker - openlijk of
heimelijk - gedurende een langere periode participeert in het dagelijkse leven van degenen
die worden bestudeerd en daarbij luistert, observeert, vragen stelt en zo beschikbare
gegevens verzamelt.
Evaluation research (evaluatieonderzoek): Onderzoek gericht op het beoordelen van de
effecten van een beleidsinterventie.
Evidence-based policy (evidence-based beleid): Beleid dat duidelijk wordt gevormd door
bewijs dat is verkregen door middel van onderzoek.
Mixed methods: Een nieuwe benadering van sociaalwetenschappelijk onderzoek waarbij
wordt gestreefd naar een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve methoden.
Participant observation (participerende observatie): Een kwalitatieve
onderzoeksmethode waarbij de onderzoeker tijdens de observatie participeert met de
onderzochte mensen, vaak in alledaagse situaties.
Positivism (positivisme): Het positivisme is een wetenschapsopvatting waarin op grond
van objectief vaststelbare gegevens getracht wordt tot uitspraken te komen over de
wetmatigheden die de ons omringende verschijnselen beheersen. Het positivisme gaat uit
van empirie, d.w.z. van de ervaringswerkelijkheid, en tracht op grond van ervaringsfeiten
verklaringen te vinden en de samenhang vast te stellen van de te onderzoeken
verschijnselen.
In de criminologie gaat ‘positivisme’ over (a) de wetenschappelijke methoden in de studie
van criminaliteit; (b) het belang van criminele types; en (c) theorieën over de oorzaken van
criminologie of etiologie.
De opvatting die tegenover het positivisme staat is het constructivisme.
2
, Qualitative research (kwalitatief onderzoek): Een vorm van onderzoek waarbij de
onderzoekers gegevens over mensen hun overtuigingen, indrukken en inzichten verzamelen.
Voorbeeld: een interview of observatie.
Quantitative research (kwantitatief onderzoek): Een vorm van onderzoek waarbij sociale
trends worden gemeten en gekwantificeerd. Voorbeeld: een vragenlijst/enquête.
Self-report studies (zelfrapportage onderzoeken): Onderzoeken naar criminaliteit en
andere sociale kwesties waarbij interviews of vragenlijsten worden gebruikt om persoonlijke
ervaringen met belediging en/of slachtofferschap te verzamelen
Social construct (sociale constructie): De manier waarop mensen de realiteit vormgeven.
Survey (enquête): Systematische gegevensverzameling van een aantal respondenten of
cases met dezelfde variabelen of kenmerken.
Transgression (overtreding): Het overschrijden van grenzen of limieten die zijn vastgelegd
door regels, wetten, principes, gebruiken, conventies/afspraken of tradities.
Hoorcollege 2: De hedendaagse angstmachine? Criminaliteit en media
Culture of fear: Tijdens de laatmoderniteit ontstond een toegenomen focus op risico’s,
gevaar en criminaliteit. Dit heeft invloed gehad op de manier hoe mensen en de samenleving
zich gedragen. Hierdoor is een risk-society ontstaan (Beck), waarbij de samenleving zich
organiseert in reactie op risico. Het gaat hierbij om risico’s die we als samenleving zelf in het
leven hebben geroepen. Denk aan rampen die we vaak zelf veroorzaken, maar ook
natuurrampen, etc. De media speelt een belangrijke rol bij de bewustwording van deze
toegenomen risico’s.
Onthologische onzekerheid: Door de culture of fear ontstond ontologische onzekerheid.
Hiermee wordt bedoeld dat we ons steeds minder veilig en vertrouwd voelen binnen de
samenleving. Denk aan onzekere baankansen, minder binding met mensen om ons heen,
alles draait erg om het individu, minder steun vanuit de overheid, veel angsten, etc.
Othering: Wanneer we vooral focussen op de verschillen tussen verschillende culturen en
groepen, de banden bagatelliseren en we ons daarmee niet meer kunnen identificeren, heet
dat ‘othering’.
Securitization: De culture of fear heft geleid tot een culture of control, waarbij controle
toeneemt. Securitization houdt in dat alle kwesties waar we in de samenleving mee te maken
krijgen, worden gelinkt aan veiligheid. Dit kan juist leiden tot een groot gevoel van
onveiligheid, omdat we dan constant bij alles nadenken over veiligheid.
Zie ook hoorcollege 7.
Populist punitiveness (punitief populisme): Politici spelen in op de roep vanuit de
maatschappij. Op deze manier worden burgers tegemoet gekomen bij het beleid uit angst
om afgestraft te worden bij de verkiezingen.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rechtsgeleerdheiduu. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
