Geschiedenis van de filosofie
Filosofie: het houden van of verlangen naar wijsheid. Het begint bij verwondering over de alledaagse
zaken.
Men kan filosofie onderverdelen in:
Theoretische filosofie: dit gaat over het denken over de werkelijkheid. Het gaat over
gedachten kennis, dat tot uiting komt in taal, theorie en definities. ‘’Wat is kennis
eigenlijk?’’.
Praktische filosofie: dit noemt men vaak ethiek. Ze gaat over de praktijk, over het doen van
dingen en over de persoon wat je moet doen in bepaalde situaties. Het verwerven van kennis
op basis van ervaringen met het doen van dingen (handelen)
Metafysische filosofie: betekent letterlijk dat wat voorbij de fysieke wereld ligt (voorbij het
concreet waarneembare). Datgene wat wij niet zien, wat niet te bewijzen is, maar misschien
wel de essentie van het zichtbare is. Kennis van de werkelijkheid die niet of nauwelijks
zichtbaar is.
Klassieke mensbeeld
De mens is onderdeel van de natuur. De mens verlangt naar het schone en wil groeien. De mens
zweeft, hij is een tussenwezen. We bewegen tussen aarde en hemel. De mens is een subtiel wezen
en kan oefenen. Bij slaging brengt hem dit gelukzaligheid. Het grootste gevaar is overmoed (hybris).
Ontwikkeling Westers mens- en wereldbeeld
-500 <> 1500 > Klassiek (natuur boven cultuur: behoudend)
1500 <> 1950 > Modern (cultuur boven natuur: progressief
1950 <> heden > Postmodern (kunstmatig en gefragmenteerd: zoekend naar balans)
Mythen van Plato
Eros-mythe : voelen en verlangen
Ziel-mythe: handelen (omgaan met)
Grot-mythe: denken (verstandelijk)
ER-mythe: Geloven (speculeren)
Promotheus-mythe: wie is de mens?
Plato gebruikte mythes omdat veel verschijnselen in de wereld zo complex en moeilijk te begrijpen
zijn, dat verbeeldingen en metaforen deze verschijnselen beter kunnen verduidelijken.
Promotheus:
Opdracht van Zeus: schep leven op aarde.
Broer Epimetheus: schept dieren en planten, maar vergeet de mens
Pandora opent een kruik met alle vloeken etc. daarin. Promotheus steelt het vuur van Zeus en wordt
geketend aan een rots, waar een adelaar iedere dag zijn lever opeet. Promotheus is onsterfelijk. Hij
wordt bevrijdt door Heracles die de adelaar doodschiet.
Eros-mythe:
Plato noemt mensen tussen wezens, wezen die zich ophouden in de wereld tussen goden en
onwetenden. De meeste mensen verlangen van nature naar kennis. Filosofie is dus een vorm van
erotiek, je raakt verliefd op iets moois en daar wil je graag bij zijn en blijven.
De ideeënwereld: de wereld waar alles perfect is, en waarmee we ooit met onze ziel volledig
verbonden waren.
, Eros: een halfgod, hij symboliseert het menselijk verlangen. We verlangen naar wat we missen en
willen dat aangevuld hebben. Eros vindt het heel moeilijk om zijn verlangen te beheersen en
verstandig aan te pakken.
Er-mythe:
Na de lichamelijke dood keert de ziel terug naar het
hiernamaals en wacht dan een straf of beloning voor het
leven dat geleefd is. De rechtvaardigen worden van de
niet rechtvaardigen gescheiden. Hier gaat Anangke over,
de godin van de noodzakelijkheid. Men gaat naar hemel,
als hij goed geleefd heeft. Men keert terug van de hemel
naar de wereld zoals wij hem kennen voor een nieuwe
cirkelgang. Men gaat vanuit de wereld naar de hel
vanwege het slechte leven.
De mythe van Er gaat over zelfkennis wat als je klaar bent voor een nieuw leven? Hoe ga je daarmee
om, welke voornemens maak je? De toestand van je ziel en de keuzes die je gemaakt hebt bepalen je
lot.
Er is hier een procedure aan vastgekoppeld:
1. De loting: er is een loting onder de gegadigden voor een nieuw leven. Laagste lot als eerst en
hoogste lot als laatst.
2. Het kiezen van een levenspatroon: die van een kunstenaar, zwaan of dictator. Men moet niet
hoogmoedig zijn en kiezen voor het patroon van een dictator als hij/zij in zijn of haar vorig
leven een makkelijk leven leidde.
3. Het invullen van een levenspatroon.
De betekenis achter de mythe van Er: ons leven ligt niet vast, de invulling is afhankelijk van de
omgang met onze verlangens. Er is geen garantie voor succes, zelfs als wij onze stinkende best doen.
Het noodlot ligt altijd op de loer. Het gaat om balans houden en harmonie vinden.
Grotmythe:
Klassieke filosofie: bekwamen zich in het denken over alles, van geometrie tot logica, van dialectiek
tot sterrenkunde.
Hedendaagse filosofie: specialiseren zich tot bepaalde disciplines.
Plato maakte onderscheid tussen twee werelden:
De fenomenen wereld namelijk de wereld waarin wij de werkelijkheid ervaren zoals hij is in
het daglicht.
De ideeënwereld zoals wij die denken bij de belichting door het goede en ware. De
onzichtbare ideeënwereld was ooit zuiver geestelijk van aard. Door het contact met de
ideeënwereld kunnen wij onze wereld onderzoeken en begrijpen. Ons contact met de ideeën
stelt ons instaat de wereld beter te begrijpen. Filosoferen is een kunst om herinneringen aan
de ideeën weer sterker te maken.
Volgens Plato moeten wij denken over wat de betekenis is van de dingen die we ervaren.
Plato omschreef dit bewustwordingsproces aan de hand van een grot mythe. Men doorloopt stadie
van kennen, van de laagste naar de hoogste vorm van kennis en weer terug. De grot is onze wereld,
de zichtbare wereld die te vergelijken is met een gevangenis waarin wij wonen, en het licht van het
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lliesa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.