Summary
Samenvatting hoofdstuk 14
- Course
- Institution
- Book
volledige samenvatting van hoofdstuk 14
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followcaravanmolle
Content preview
Hoofdstuk 14 - Internationale politiek1. inleiding: internationale politiek in een geglobaliseerde wereld
de enge betekenis van ‘internationale betrekkingen’: politieke interactie
internationale betrekkingen gaat over de relaties tussen naties. Het begrip werd in de late
18de eeuw gebruikt door de Engelse jurist en filosoof Bentham. In die periode was er
opkomend nationalisme, waarbij de staat en de natie meer synoniemen werden.
De Vrede van Westfalen wordt gezien als de geboorteakte van de staat als nieuw politiek
stelsel. Twee verdragen (in Münster en Osnabrück) legden een aantal basisprincipes vast die
de basis zouden vormen voor de moderne staat, territoriaal afgebakend en intern en extern
soeverein. Internationale betrekkingen werden beschreven als de politiekwetenschappelijke
studie van de relaties tussen staten.
Het regelen van economische of culturele banden werd niet belangrijk geacht. Men
beschouwde di als low politics, terwijl de diplomatieke en militaire relaties tussen staten als
high politics werden aangeduid.
Er is niet alleen sprake van contacten tussen staten, maar er is ook sociale, economische en
culturele interactie los van de staten. Hier wordt dus de nadruk gelegd op wederzijdse
afhankelijkheid tussen verschillende regio’s en op het feit dat men zich hier ook bewust van
is.
Door de globalisering neemt het aantal wereldwijde contacten en de hiermee gepaard
gaande wederzijdse afhankelijkheid enorm toe, niet alleen tussen de staten maar ook tussen
andere spelers en dit zonder dat de staten die kunnen controleren.
Internationale politiek gaat dus niet enkel over relaties tussen staten, maar ook over
transnationale contacten met politieke relevantie.
2. internationale betrekkingen: vier theoretische scholen
De verschillende visies over de plaats van de staat ten opzichte van andere actoren in het
internationale gebeuren, vormen een van de belangrijkste tegenstellingen die het
wetenschappelijk denken rond internationale politiek kenmerkt. Doorgaans worden er vier
grote theoretische scholen onderscheiden in de studie van de wereldpolitiek: realisme,
liberalisme, radicalisme en constructivisme.
De vier grote scholen hebben eeuwenoude historische wortels, maar ze hebben zich pas
geconcretiseerd na de Eerste Wereldoorlog, toen de studie van de internationale
betrekkingen als wetenschappelijke discipline ontstond.
, 2.1 het realisme
Veel van de hedendaagse discussies binnen de Internationale Betrekkingen kunnen worden
teruggevoerd tot de tegenstelling tussen twee grote benaderingen: realisme vs.
liberalisme/idealisme.
Machiavelli staat model voor het realisme. Hij leefde in een omgeving waarin de Italiaanse
stadsstaten in sterke onderlinge militaire en commerciële concurrentie stonden. In zijn
basiswerk Il Principe staat nationale veiligheid centraal.
Het is een handboek over hoe macht te veroveren, behouden en uitbreiden in internationale
omgeving, gekenmerkt door oorlogen, diplomatie en wisselende bondgenootschappen van
autonome (stads)staten.
Internationale politiek is volgens Machiavelli gebaseerd op eigenbelang en militaire kracht.
Binnen dit kader ontwikkelt zich een rationeel diplomatiek spel van evenwichten en
manoeuvres. In een amorele wereld past geen conventionele ethiek. Daarmee snijdt
Machiavelli de basisvraag aan die het onderscheid toont tussen idealisme en realisme:
mogen handelingen van de staat aan andere gedragscodes beantwoorden dan die van de
burgers?
Ja, de staat verzekert de veiligheid van zijn burgers en daarom mag de staat middelen
gebruiken die gewone burgers niet mogen gebruiken (de staat mag geweld en oorlog
gebruiken, de burgers niet). Het staatsbelang/raison d’etat staat centraal.
Neorealisme
Het neorealisme is verbonden met Kenneth Waltz, die in zijn boek Theory of International
Politics (1979) het traditionele realisme in meer systemische termen herformuleerde. Hij
verklaarde het gedrag van staten niet vanuit een agressief mensbeeld. De belangrijkste
verklaringsgrond van de internationale verhoudingen is te vinden in de structuur van het
internationale systeem.
Neo- en klassieke realisten gaan ervan uit dat het internationaal systeem gekenmerkt wordt
door anarchie. Daarmee wordt niet mee bedoeld dat internationale betrekkingen chaotisch
verlopen, wel dat er boven de staten geen hogere autoriteit meer is die onderlinge
gedragsregels oplegt en die afdwingt. Staten zijn op zichzelf aangewezen om hun
voortbestaan te verzekeren. De internationale arena is een zelfhulpsysteem.
Het verzekeren van het eigen voortbestaan en het voorzien in de bescherming van zijn
inwoners zijn de belangrijkste taken van de staat. Staten worden in hun handelen gestuurd
door hun nationale belangen en daarbij komt veiligheid op de eerste plaats. Alle andere
staten worden gezien als potentiële vijanden.
Veiligheidsdilemma: de paradoxale situatie dat een staat zijn macht wil vergroten omdat hij
zich bedreigd voelt door een andere staat. Hoe meer die staat zich bewapent, hoe meer de
andere staat zich op zijn beurt bedreigd zal voelen. Dit mechanisme is het gevolg van
anarchie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller caravanmolle. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now