Slachtoffers
Leerdoelen
- De geschiedenis van de Victimologie als wetenschappelijke discipline beschrijven;
- De geschiedenis van de maatschappelijke emancipatie van het slachtoffer beschrijven;
- Beschrijven welke reacties dieren en mensen kunnen vertonen wanneer zij worden
blootgesteld aan naderend gevaar;
- De positieve en negatieve gevolgen van slachtofferervaringen beschrijven;
- Aan de hand van wetenschappelijke theorieën uitleggen waarom sommige mensen een
groter risico lopen om slachtoffer te worden dan andere;
- Aan de hand van wetenschappelijke theorieën uitleggen waarom sommige slachtoffers een
groter risico lopen op het ontwikkelen van psychische klachten en ervaren van andere
negatieve gevolgen dan andere;
- Aan de hand van wetenschappelijke theorieën de reacties van derden op de
slachtofferervaringen van anderen uitleggen;
- Wetenschappelijke theorieën op het gebied van de victimologie bekritiseren in termen van
falsifieerbaarheid, reikwijdte en empirische validatie;
- De belangrijkste wettelijke rechten van slachtoffers benoemen en beschrijven;
- Belangrijke victimologische begrippen uitleggen;
1
,Literatuur
Week 1: Wat is een slachtoffer?
De betekenis van het begrip slachtoffer(-schap)
- Quinney, R. (1972). Who is the victim? Criminology, 10, 314-323.
- Van Dijk, J. J. M. (2008). Slachtoffers als zondebokken. Maklu. (hoofdstuk 3: “Etymologie van
het woord slachtoffer”)
- Boutellier, J.C.J. (2023). Strijden om erkenning: Een actuele sociologie van slachtofferschap. In
J. van Doorn, J. Brands, M.J.J. Kunst, E.R. Muller, A. Pemberton, L. van Reemst (Red.),
Slachtoffers. Onderzoek, beleid en praktijk (pp. 101-111). Wolters Kluwer.
Het ideale slachtoffer
- Christie, N. (1986). The ideal victim. In E.A. Fattah (Ed.), From crime policy to victim policy
(pp. 17-30). MacMillan.
- Bosma, A.K., & Mulder, E. (2023). Het ideale slachtoffer. In J. van Doorn, J. Brands, M.J.J.
Kunst, E.R. Muller, A. Pemberton, L. van Reemst (Red.), Slachtoffers. Onderzoek, beleid en
praktijk (pp. 27-50). Wolters Kluwer.
Slachtofferschap in de media
- Greer. C. (2017). News media, victims and crime. In P. Davies, P. Francis, & C. Greer (Eds.),
Victims, crime and society (2nd ed., pp. 48-65). Sage.
Het ontstaan van de victimologie als (zelfstandige) wetenschappelijke discipline
- Van Dijk, J.M. (2023). Beknopte geschiedenis van de victimologie. In J. van Doorn, J. Brands,
M.J.J. Kunst, E.R. Muller, A. Pemberton, L. van Reemst (Red.), Slachtoffers. Onderzoek, beleid
en praktijk (pp. 79-99). Wolters Kluwer.
Week 2: Wie wordt er slachtoffer?
Prevalentie van slachtofferschap
- Nieuwbeerta, P., & Van Dijk, J. (2023). Slachtofferschap in internationaal perspectief. In 2 J.
van Doorn, J. Brands, M.J.J. Kunst, E.R. Muller, A. Pemberton, L. van Reemst (Red.),
Slachtoffers. Onderzoek, beleid en praktijk (pp. 435-450). Wolters Kluwer.
Theorieën over (herhaald) slachtofferschap
- Pemberton, A., & Van Reemst, L. (2023). Theoretische perspectieven op slachtofferschap. In J.
van Doorn, J. Brands, M.J.J. Kunst, E.R. Muller, A. Pemberton, L. van Reemst (Red.),
Slachtoffers. Onderzoek, beleid en praktijk (pp. 51-77). Wolters Kluwer.
- Van Reemst, L., & Kunst, M.J.J. (2023). Herhaald slachtofferschap. In J. van Doorn, J. Brands,
M.J.J. Kunst, E.R. Muller, A. Pemberton, L. van Reemst (Red.), Slachtoffers. Onderzoek, beleid
en praktijk (pp. 727-743). Wolters Kluwer.
Dader-slachtofferoverlap
- Daigle, L. E., & Muftić, L. R. (2016). Victimology. Sage. (Chapter 3: “The victimoffender
overlap”)
2
,Angst voor slachtofferschap
- Brands, J., Spithoven, R. (2023). Angst voor slachtofferschap van criminaliteit? Grip krijgen op
de complexiteit tussen situationele angst voor slachtofferschap van criminaliteit en algemene
onveiligheidsbeleving. In J. van Doorn, J. Brands, M.J.J. Kunst, E.R. Muller, A. Pemberton, L.
van Reemst (Red.), Slachtoffers. Onderzoek, beleid en praktijk (pp. 705-726). Wolters Kluwer.
Week 3: Wat zijn de gevolgen van slachtofferschap?
Negatieve psychologische gevolgen slachtofferschap
- Kunst, M. J. J. (2023). Slachtofferschap van criminaliteit als traumatische gebeurtenis. In J. van
Doorn, J. Brands, M.J.J. Kunst, E.R. Muller, A. Pemberton, L. van Reemst (Red.), Slachtoffers.
Onderzoek, beleid en praktijk (pp. 115-134). Wolters Kluwer.
Positieve psychologische gevolgen slachtofferschap
- Tedeschi, R. G., & Calhoun, L. G. (2004). Target article: "Posttraumatic Growth: Conceptual
foundations and empirical evidence". Psychological Inquiry, 15, 1-18.
Sociale en economische gevolgen slachtofferschap
- Macmillan, R. (2001). Violence and the life course: The consequences of victimization for
personal and social development. Annual Review of Sociology, 27, 1-22. 3
Week 4: Hoe reageren we op slachtofferschap?
Aangiftebereidheid
- Van de Weijer, S.G.A. (2023). Aangiftebereidheid. In J. van Doorn, J. Brands, M.J.J. Kunst, E.R.
Muller, A. Pemberton, L. van Reemst (Red.), Slachtoffers. Onderzoek, beleid en praktijk (pp.
761-775). Wolters Kluwer.
Hulpverlening
- Leferink, S. (2023). Slachtofferhulp in Nederland: De uitgestoken hand van de samenleving. In
J. van Doorn, J. Brands, M.J.J. Kunst, E.R. Muller, A. Pemberton, L. van Reemst (Red.),
Slachtoffers. Onderzoek, beleid en praktijk (pp. 581-600). Wolters Kluwer.
Victim blaming en geloofwaardigheidsbeoordelingen
- Bal, M., & Van den Bos (2023). Victim blaming. In J. van Doorn, J. Brands, M.J.J. Kunst, E.R.
Muller, A. Pemberton, L. van Reemst (Red.), Slachtoffers. Onderzoek, beleid en praktijk (pp.
689-704). Wolters Kluwer.
- Van Doorn, J., & Kunst, M. J. J. (2023). Geloofwaardigheidsbeoordelingen in juridische
procedures. In J. van Doorn, J. Brands, M.J.J. Kunst, E.R. Muller, A. Pemberton, L. van Reemst
(Red.), Slachtoffers. Onderzoek, beleid en praktijk (pp. 745-759). Wolters Kluwer.
3
, Week 5: Welke rechten hebben slachtoffers?
Slachtofferrechten in het strafproces
- Bosma, A.K., & Groenhuijsen, M.S.G. (2023). Slachtofferrechten en -participatie in het
strafproces. In J. van Doorn, J. Brands, M.J.J. Kunst, E.R. Muller, A. Pemberton, L. van Reemst
(Red.), Slachtoffers. Onderzoek, beleid en praktijk (pp. 469-491). Wolters Kluwer.
Schadevergoeding
- Van Hasenbroek, M., Hebly, M.R., & Lindenbergh, S.D. (2023). In J. van Doorn, J. Brands, M.J.J.
Kunst, E.R. Muller, A. Pemberton, L. van Reemst (Red.), Slachtoffers. Onderzoek, beleid en
praktijk (pp. 513-533). Wolters Kluwer.
Herstelrecht
- Elbers, N., Becx, I., & Lauwaert, K. (2020). Herstelrecht. In C. Bijleveld, A. Akkermans, M.
Malsch, B. Marseille, & M. Smit (Eds.), Nederlandse Encyclopedie Empirical Legal Studies (pp.
913-937). Boom Juridisch.
4
