Dit document is een samenvatting van het onderdeel milieuchemie van het vak VVG II, gegeven in 2e bachelor diergeneeskunde aan de UGent. Dit is handig, aangezien er hiervan geen geschreven cursus is. Ik ben hier tevens ook mee geslaagd.
VVG II 2e bachelor DGK 2018-2019 Kiara Vanderstraeten
Milieuchemie: VVG II
Samenvatting
Hoofdstuk 1: Compartimenten
Het milieu:
= Geheel van uitw omstandigheden die van invloed zijn op leefomstandigheden, welzijn van planten,
dieren en mensen in een gebied of in het algemeen; zoals toestand atmosfeer, water, bodem,
overheersende geluiden…
= Leefklimaat
=> bestaat uit 3 compartimenten:
1. Atmosfeer: lucht
2. Hydrosfeer: water
3. Lithosfeer: Bodem
Zie tabel slides
Milieuchemie bestudeert chemische aspecten die optreden in de wereld: wat er met door menselijk
toedoen ontstane hoge concentraties of door mensen gemaakte verbindingen gebeurt.
Antropogene processen en hun invloed, vnl op de biosfeer, zowel indirect als direct.
De biosfeer is het leefgebied van alle aardse organismen:
Water tot 11km diepte
Atmosfeer tot 8km hoogte (voldoende zuurstof)
Aardbodem tot 1-2m diep (uitgezonderd bacteria en wortels bomen)
1. Milieucompartiment bodem
= onder-geapprecieerde hulpbron
= dunne bovenlaag vd aarde die bestaat uit mineralen, organisch mat en levende organismen
Bodem speelt essentiële rol in het ecosysteem:
Waterreservoir (grondwater = 50%)
Bron van nutriënten: P, N, K, organisch materiaal
Filteren contaminanten uit grondwater => percoleren
Bufferen luchtkwaliteit door captatie CO 2
Verwering: How is soil made?
1. Fysisch/mechanisch: externe omstandigheden zoals het weer en het vriezen.
2. Chemisch:
Water (vocht) => mineralen in oplossing > beter beschikbaar voor planten.
Zuurstof : vorming oxiden zoals Fe (roestvorming)
Zuren zoals HCO3ꜚ
Dit heeft geleid tot de bodem die we nu kennen: Dit is de bovenste 120 cm vd grond waarin
zich bodemomvormende processen afspelen, die veranderingen in samenstelling
veroorzaken.
Dit behoort tevens tot de biosfeer.
1
,VVG II 2e bachelor DGK 2018-2019 Kiara Vanderstraeten
A horizont is de belangrijkste laag: meeste prod/meest ontwikkelde bodemlaag met de
grootste biologische activiteit (grootste impact van polluenten: meeste leven aanw, dus
grootste verstoring).
Organische stoffractie van de bodem zegt veel over de kwaliteit en het beheer van de bodem
(landbouw). Daarnaast speelt het % lucht in de bodemporiën ook een rol, aangezien deze verschilt
van de troposfeer. De waterdragende capaciteit van de bodem hangt sterk af van het type mineralen
(klei, leem, zand…).
Organisch materiaal
Organische stof is samen met water en N en P een van de belangrijkste onderdelen vd bodem. De
organische stof bestaat vnl uit koolstof < vers plantaardig en dierlijk materiaal, humus en levende
organismen.
Optimaal gehalte komt overeen met goede landbouw- en milieukundige condities:
verminderde erosie, hoog bufferend en filterend vermogen en rijke habitat voor levende
organismen.
Landbouw: gehalte OS is bel voor bodemvruchtbaarheid.
Evolutie vh percentage koolstof (58% organisch mat) in Vlaamse akkers en weilanden vertonen een
↓ => meer en meer percelen bereiken de optimale toestand niet: vruchtbaarheid ↓.
OORZAKEN:
2
, VVG II 2e bachelor DGK 2018-2019 Kiara Vanderstraeten
Intensifiëring bodemgebruik: de bodem krijgt niet genoeg rust om te herstellen.
De ploegdiepte is toegenomen door het machinaal gebruik => bodem compacteert en de
vruchtbare laag spoelt weg.
Minder gebruik organische meststoffen en bodemverbeteraars. Men gebruikt te veel
anorganische meststoffen.
Oogstresten worden minder ingeploegd.
In Vlaanderen spoelt jaarlijks 1,5 miljoen ton landbouwgrond weg dr bodemerosie (kostprijs:
60-90miljoen euro). Het is dus economisch een groot probleem en heeft impact vd klimaat∆.
De temperatuursstijging impliceert een snellere verdamping van water uit de bodem.
Mutching = recyclage nutriënten.
Bodemoplossing
Bronnen grondwater:
Meteorisch water (neerslag)
Water uit metamorfe reacties
Water dat vrijkomt bij omhooggekomen magma.
Gasfase bodem
ATMOSFEER:
N2: 78%; O: 21%
Andere: 1%
CO2: 0,03%
BODEMOPLOSSING:
O2 daalt tot 15%: meer verzadigd met water en bacteriële activiteit.
CO2 stijgt tot 3% (variabel: hoger bij bodems met hoog vochtgehalte zoals moerassen en
rijstteeltbodems)
O2 kan zelfs tot 0 dalen => anaëroob: andere elektronendonor wordt CO 2 die wordt
omgezet tot methaan.
Aëroob vs anaëroob heeft impact op broeikaseffect.
Bodemverontreiniging
= door de mens aan-of ingebrachte stoffen of materialen die van nature niet in de bodem of het
grondwater voorkomen en leiden of kunnen leiden tot schade ah ecosysteem.
Dit wordt vooral veroorzaakt door onzorgvuldige omgang met stoffen en het (il)legaal storten van
afval.
OVAM brengt de verontreiniging in kaart via een saneringsplan.
Bij grondwaterverontreiniging ontstaat er een verontreinigingspluim aangezien dit volgens de wet
van Darcy een stroming kent.
2. Milieucompartiment water
HYDROSFEER:
Oceanen, zeeën, rivieren, stromen, meren, moerassen en grondwater.
Oceanen en zeeën: marien milieu = zout water
Vloeibaar (marien) vs. Vast (gletsjers en ijskappen)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kiaravanderstraeten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.94. You're not tied to anything after your purchase.
