Voorbeeld van een presentatie voor het vak 'Zakelijke gespreksvoering' dat wordt gegeven in jaar 4 van HBO-Rechten op de Hogeschool Leiden. Deze presentatie gaat over het demonstratierecht. Document bevat de uitgeschreven tekst voor de presentatie, die voldoet aan de beoordelingsformulieren. Bevat ...
Inleiding
Goedemorgen, ik ben (naam) en ik ga jullie iets vertellen over een onderzoek van het College
voor de Rechten van de Mens naar de demonstratievrijheid in Nederland. Tegenwoordig
kunnen we er bijna niet meer om heen; Pegida, Zwarte Piet en de gele hesjes. Steeds vaker
zijn er demonstraties van controversiële aard die veel aandacht trekken. Door deze aandacht
ontstaan er steeds vaker discussies omdat deze demonstraties vaak verboden worden of
beëindigd vanwege een gevaar voor de openbare orde. In september 2018 heeft het College
een onderzoek naar de demonstratievrijheid gedaan omdat zij dit ook heeft gesignaleerd.
Met dit onderzoek is in kaart gebracht hoe de Nederlandse bevolking hiertegen aankijkt en
hoe de vrijheid om te demonstreren wettelijk geregeld is. Het doel van deze presentatie is
jullie te informeren over het recht om te demonstreren en hoe dit in de praktijk eraan toe
gaat. Door deze presentatie krijgen jullie ook een beeld over wat jullie eigen rechten zijn.
Eerst zal ik iets vertellen over het juridisch kader wat betreft het recht om te demonstreren.
Vervolgens zal ik iets vertellen over wat de bevolking vindt van de demonstratievrijheid in
Nederland. Als laatste zal ik iets vertellen over de conclusie van dit onderzoek. Aan het einde
van mijn presentatie zal ik een korte discussie leiden en daarna krijgen jullie de gelegenheid
om vragen te stellen. De presentatie en discussie zullen ongeveer 20 minuten in beslag
nemen.
Kern
Juridisch kader
Het recht om te demonstreren is een fundamenteel grondrecht. Het demonstratierecht gaat
over een specifieke vorm van meningsuiting, namelijk in je eentje of met meerdere personen
in het openbaar zeggen wat je wilt om zo een maatschappelijke discussie te starten. Het
demonstratierecht wordt beschermd door het Europees Verdrag voor de Rechten van de
Mens en de fundamentele vrijheden en door de Nederlandse grondwet. In het Europees
Verdrag voor de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden is in artikel 11 lid 1
bepaald dat eenieder het recht heeft op vrijheid van vreedzame vergadering en op vrijheid
van vereniging. In deze bepaling wordt het recht van ‘vreedzame’ demonstratie beschermd,
dus de demonstratievrijheid omvat geen recht op geweldpleging of vernielingen.
In artikel 9 van de Grondwet wordt het recht tot vergadering en betoging erkend,
behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. De uitvoering van deze vreedzame
betogingen is regelt in de Wet openbare manifestaties. Hierin is geregeld dat demonstranten
geen toestemming nodig hebben van de overheid om te mogen betogen. Maar, het is wel
vereist dat aan de burgemeester kenbaar wordt gemaakt dat er gedemonstreerd gaat
worden. De burgemeester kan dan de ordehandhaving organiseren. De burgemeester mag
wel vragen naar het onderwerp of de reden van de demonstratie zodat hij de orde-risico’s
kan inschatten.
In samenhang met de Grondwet, biedt de Wet openbare manifestaties de mogelijkheid om
demonstraties in te perken. Dit inperken kan dat het tijdstip, de tijdsduur, de locatie of de te
volgen route voor een protestmars betreffen. Het uitgangspunt daarbij is echter wel dat de
burgmeester zich samen met de politie moet inspannen om de demonstratie te faciliteren.
Deze positieve verplichting vloeit ook voort uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de
, Mens. Het moet de demonstranten mogelijk gemaakt worden om te demonstreren. Indien
het nodig is moeten de demonstranten worden beschermd tegen en vijandig publiek of
agressieve tegendemonstranten. Daarbij is het ook belangrijk dat demonstranten de kans
krijgen om te demonstreren op een tijd en plaats die de mogelijkheid biedt om de aandacht
van het publiek te trekken. Een burgemeester mag dus niet een demonstratie verbannen
naar een onaantrekkelijk tijdstip of een afgelegen gedeelte van de gemeente waar niemand
komt.
Art. 9 lid 2: de wet kan regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van
het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.
Art. 2 WOM: de bij of krachtens de bepalingen uit deze paragraaf aan overheidsorganen
gegeven bevoegdheden tot beperking van het recht tot het belijden van godsdienst of
levensovertuiging en het recht tot vergadering en betoging, kunnen slechts worden
aangewend ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter
bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.
Art. 5 lid 1: de burgemeester kan nar aanleiding van een kennisgeving voorschriften en
beperkingen stellen of een verbod geven.
Art. 5 lid 2: een verbod kan slechts worden gegeven indien: de vereiste kennisgeving niet
tijdig is gedaan (a), de vereiste gegevens niet tijdig zijn verstrekt (b), een van de in artikel 2
genoemde belangen dat vordert (c).
Naast het inperken van een demonstratie, kan de burgemeester een demonstratie ook
beëindigen indien de demonstranten over gaan tot geweldpleging of de ordeaanwijzingen
van de politie weigeren op te volgen.
Art. 7: de burgemeester kan aan degenen die een samenkomst tot het belijden van
godsdienst of levensovertuiging, vergadering of betoging houden of daaraan deelnemen
opdracht geven deze terstond te beëindigen en uiteen te gaan, indien: (A) de vereiste
kennisgeving niet is gedaan, of een verbod is gegeven; (b) in strijd wordt gehandeld met een
voorschrift, beperking of aanwijzing; (c) een van de in artikel 2 genoemde belangen dat
vordert.
Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens heeft ook een beperking opgenomen in
het wetsartikel. In artikel 11 lid 2 staat dat het recht tot vreedzame vergadering en
vereniging alleen beperkt mag worden indien dit noodzakelijk is en niet verder gaat dan
nodig met het oog op het nagestreefde legitieme doel.
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens legt een sterk accent op de positieve
verplichting van de overheid om de demonstranten te beschermen tegen boze omstanders
of tegendemonstranten. De overheid moet hen de mogelijkheid bieden om hun
demonstratierecht daadwerkelijk uit te oefenen. Ook wordt uit de jurisprudentie van het
Europees Hof afgeleid dat het feit dat de autoriteiten niet van tevoren zijn ingelicht over een
demonstratie, een onvoldoende argument vormt voor het verbieden of afbreken van een
demonstratie zolang deze demonstratie vreedzaam verloopt en deze zonder al te veel
moeite in de hand te houden valt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tm596. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
