Samenvatting van de hoofdstukken 1, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11 en 13 uit het boek Sociale Psychologie van Elliot Aronson, Timothy D. Wilson, Robin M. Akert en Samuel R. Sommers.
H1 – Inleiding tot de sociale psychologie
Sociale psychologie: de wetenschappelijke studie naar de manier waarop gedachten,
gevoelens en gedragingen van mensen worden beïnvloed door de werkelijke of imaginaire
aanwezigheid van andere mensen.
Sociale invloed: we worden allemaal beïnvloed door woorden, daden of zelfs al de
aanwezigheid van andere mensen.
Mensen zijn zich vaak niet bewust van de reden achter hun acties. We weten zelf eigenlijk
ook niet waarom we doen wat we doen.
Empirische methode: op waarnemingen en/of onderzoek gebaseerde methode voor het
toetsen van hypothesen.
Hypothese: een als voorlopige waarheid aangenomen maar nog te bewijzen
verondersteling.
Construct: de manier waarop mensen de wereld waarnemen, begrijpen en interpreteren.
Als persoonlijkheidspsychologen sociaal gedrag proberen te verklaren, concentreren ze zich
in het algemeen op individuele verschillen. Naast individuele verschillen is de rol van de
sociale invloed ook erg belangrijk.
Voor sociaal psychologen is het analyseniveau het individu in de context van een sociale
situatie. De situatie heeft veel invloed op hoe mensen met elkaar omgaan.
Het doel van de sociale psychologie is het identificeren van de universele eigenschappen van
de menselijke natuur die ervoor zorgen dat iedereen gevoelig is voor sociale invloed.
Fundamentele attributiefout: de neiging
om gedrag toe te schrijven aan
persoonlijkheidstrekken en het effect van
de sociale invloed en de situatie te
onderschatten.
Attributie: het verklaren van gedrag door
oorzaken aan het gedrag toe te schrijven.
Wanneer gedrag gevolgd wordt door een beloning, is de kans groot dat we ermee doorgaan.
Wanneer gedrag wordt gevolgd door een straf, zal het gedrag afnemen en uiteindelijk
stoppen.
Behaviorisme: al het gedrag van mensen kan verklaard worden aan de hand van beloningen
en straffen in de omgeving van het organisme. Wat er in het hoofd van een mens omgaat zie
je niet, dus daar kun je ook geen uitspraken over doen (black box).
,Het behaviorisme vergat echter een belangrijke factor in het verklaren van gedrag: hoe een
mens de omgeving interpreteert.
Gestaltpsychologie: onderzoekt hoe mensen de wereld waarnemen. Benadrukt het belang
van het bestuderen van de persoonlijke (subjectieve) manier waarop een object wordt
waargenomen, in plaats van het bestuderen van de objectieve, fysieke eigenschappen van
het object.
Fenomenologie: filosofische methode van Husserl die probeert door geestelijk intuïtieve
beschouwing van dingen de constitutie van de wereld in de geest en het wezen der dingen
te beschrijven. Je moet je richten op hoe een object op de waarnemer overkomt, in plaats
van op de objectieve elementen van het object.
Kurt Lewin: het is belangrijker om te begrijpen hoe mensen de sociale wereld waarnemen,
doorgronden en interpreteren dan het is om de objectieve eigenschappen ervan te
begrijpen.
Lee Ross: naïef realisme: we denken dat ieder mens de dingen waarneemt zoals ze echt zijn,
maar dat is niet zo. Iedereen interpreteert de wereld op zijn/haar eigen manier.
Mensen hebben een sterke behoefte aan een positief zelfbeeld. Je brein praat vroeger
gedrag goed. “Het ligt niet aan mij, dat tentamen was gewoon veel te moeilijk.”
Belangrijke bevindingen:
1. Menselijke wezens zijn gemotiveerd een positief beeld van zichzelf in stand te
houden, deels door hun gedrag te rechtvaardigen.
2. Onder bepaalde te specificeren omstandigheden doen mensen dingen die in eerste
instantie verrassend of paradoxaal lijken.
Sociale cognitie: hoe mensen denken over zichzelf en de sociale wereld. Hoe mensen
informatie selecteren, interpreteren, onthouden en gebruiken.
Selffulfilling prophecy: je verwacht bepaald gedrag van jezelf of iemand anders, dus handel
je op zo’n manier dat je verwachting waarheid wordt. Zo behandel je kinderen met hoge
scores in een klas onopzettelijk anders dan kinderen met lagere scores.
1. Je hebt een verwachting of sociale theorie over iemand.
2. Je gedrag tegenover die persoon komt overeen met jouw verwachtingen.
3. Die persoon gaat zich consistent met deze verwachtingen gedragen.
4. De verwachting komt uit.
Fundamentele menselijke motieven:
1. Motief van de sociale cognitie: de behoefte om accuraat waar te nemen. We denken
dat we zelf alles objectief waarnemen en dat de ander bevooroordeeld is, maar
eigenlijk zijn we dat allemaal.
2. Motief van eigenwaarde: de behoefte om een positieve kijk op onszelf te behouden.
, (3.) Behoefte aan controle: mensen hebben graag het gevoel dat ze enige controle
hebben over hun omgeving.
H3 – Sociale cognitie: hoe we denken over de sociale wereld
Twee typen sociale cognitie:
Automatische sociale cognitie: snel en automatisch. Bijvoorbeeld een eerste indruk
van iemand, of een reflex.
Gecontroleerde sociale cognitie: bewust denken. Dit kost meer inspanning en is
meer overwogen. Bijvoorbeeld een moeilijke rekensom of iets rustig en
weloverwogen analyseren.
Schema: mentale structuur die mensen gebruiken om hun kennis over de sociale wereld te
organiseren. Bijvoorbeeld: een stoel heeft vier poten en een rugleuning.
Script: schema over specifieke gebeurtenissen, hoe zo’n gebeurtenis verloopt. Hoe gedraag
je je bijvoorbeeld tijdens een etentje?
Schema’s en scripts verschillen per cultuur.
Syndroom van Korsakov: mensen met deze stoornis verliezen het vermogen om
herinneringen te vormen, waardoor ze alles als het ware voor het eerst meemaken. Elke
situatie is nieuw.
Toegankelijkheid: de mate waarin schema’s en
concepten zich op de voorgrond van ons bewustzijn
bevinden. Als een schema zich op de voorgrond
bevindt, zal je dit schema ook eerder gebruiken bij je
oordeel over de sociale wereld.
Priming: recente ervaringen verhogen de
toegankelijkheid van een schema, kenmerk of
concept.
Preseveratie-effect: de bevinding dat de opvattingen die mensen hebben over zichzelf en de
sociale wereld aanhouden, ondanks dat het tegendeel bewezen wordt. Mensen houden
graag vast aan hun eigen schema’s.
Bestraffingseffect: als je erachter komt dat je positieve bevindingen over iets niet kloppen,
kan dit omslaan naar zeer negatieve opvattingen.
Pygmalioneffect: een positieve selffulfilling prophecy: als er positieve verwachtingen zijn van
mensen, gaan zij beter presteren.
Soorten automatisch denken
Automatisch doelen nastreven: vaak maakt ons onderbewuste onze keuzes voor ons.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller alissadj. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
