Rechtsnormen: gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgesteld
Waarden: wat we als mensen belangrijks vinden
Normen: ongeschreven regels over hoe je je hoort te gedragen
Publiekrecht: regelt relatie tussen burgers en overheid
Strafrecht: bepaald welk straf strafbaar is
Privaatrecht: regelt hoe burgers onderling met elkaar omgaan
Burgerlijk recht: regelt hoe burgers onderling met elkaar omgaan
Rechtspersonen: regelt dingen als huwelijk, scheiding, geboorte, overlijden
Rechtvaardigheid: juist en eerlijk handelen naar de situatie
Rechtsstaat: een rechtssyteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen
machtsmisbruik en willekeur
Rechtshandhaving: staat moet ervoor zorgen dat we ons aan de wet houden
Geweldmonopolie: overheid heeft meer macht dan wij en mag ook als enige geweld gebruiken
Rechtsbescherming: wetten beschermen ons tegen machtsmisbruik van de overheid
Autoritaire staat: een machthebber of een kleine groep bepaalt wat de regels zijn
Dictaturen: 1 iemand heeft macht
, Begrippenlijst maatschappijleer h2
-2.2
-Doel rechtsstaat:
- Veiligheid van burgers
- Burgers gelijk worden behandeld
- Burgers in vrijheid kunnen leven
-Rechtsstaat voldoet aan 3 voorwaarden:
- De grondrechten zijn vastgesteld in de grondwet
- Er is een verdeling van macht
- Er geldt het legaliteitsbeginsel
-Grondwet: hierin staat wat de grondrechten van de inwoners zijn en hoe de staat is ingericht.
-Grondrechten: basisrechten die je nodig hebt om een menswaardig leven te leiden
-Mensenrechten: ander woord voor grondrechten
-Je kan grondrechten verdelen onder 2 soorten:
- Klassieke grondrechten: rechten die de overheid moet garanderen en die je bij de rechter
kunt afdwingen, zoals recht op gelijke behandeling
- Sociale grondrechten: overheid kan deze rechten niet garanderen, maar moet zich er wel
voor inspannen. Zoals genoeg banen creeren
-trias politica: bedacht door de Franse filosoof Montesquieu, hierdoor heeft niet een persoon of
instantie alle politieke macht.
-trias politica is in Nederland doorgevoerd door:
- Wetgevende macht: maakt wetten waaraan burgers en overheid zich moeten houden, dit is
de taak van het parlement en de regering samen.
- Uitvoerende macht: zorgt voor de uitvoering van goedkeurende wetten. Hiervoor is de
regering verantwoordelijk
- Rechterlijke macht; doet uitspraak in conflicten en beoordeelt of iemand de wet heeft
overtreden.
-checks and balances: staatsmachten controleren elkaar
- wraking: het verzoek om een rechter in een bepaalde zaak te vervangen, omdat hij partijdig zou
zijn.
Legaliteitsbeginsel: volgens dit beginsel mag de overheid alleen de vrijheid van burgers beperken als
die beperkingen in wetten zijn vastgesteld
Rechtszekerheid: Rechtszekerheid houdt in dat de burgers in staat worden gesteld om het positief
recht dat op hen van toepassing is, te kennen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller liekedijkshoorn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.21. You're not tied to anything after your purchase.