Summary
samenvatting microbiologie les 1-5
- Course
- Institution
samenvatting van de cursustekst en slides van les 1-5 heel gestructureerd en overzichtelijk, gemakkelijk om van te studeren
[Show more]
Seller
Follow
Elladps
Content preview
BACTERIOLOGIE: SAMENVATTINGEmmanuel André 23-24
LES 1: general introduction to human microbiology and bacteriology
1. DE MICROSCOPISCHE WERELD
Pathogene micro-organismen: sterke variatie in grootte à afmetingen kunnen variëren van uiterst kleine
virussen tot grotere bacteriën
Menselijke cellen: aanzienlijk groter en complexer dan meeste micro-organismen
Þ Grootte varieert sterk afhankelijk van type: RBC zijn relatief klein (gemiddelde diameter van 6 - 8 µm),
zenuwcellen of spiercellen kunnen veel groter zijn (meer dan 1m in geval van lange neuronen)
VIRUSSEN
Þ kleinste van alle pathogenen: variëren typisch in diameter van ongeveer 20 – 300 nm
Þ zo klein dat ze niet zichbaar zijn met gewone lichtmicroscoop à elektronenmicroscoop is nodig om
virussen te visualiseren
Þ complexe biologische entiteiten die zich onderscheiden van cellen
Þ vertonen enkele overeenkomsten met levende organismen, maar ontbreken bepaalde essentiele
kenmerken die cellen definiëren:
o cellen hebben autonome metabole processen (energieproductie, groei en voortplanting)
o virussen hebben geen eigen metabolisme en kunnen deze processen niet onafhankelijk
uitvoeren (afhankelijk van gastheercellen voor replicatie en energieproductie)
BACTERIËN
Þ over het algemeen groter dan virussen en kunnen aanzienlijk variëren in
grootte
Þ DNA in plasmiden
Þ meeste bacteriën vallen binnen het bereik van 0,5-5 µm in lengte
o bv. staafvormige Escheria coli is 1 tot 2 µm lang
SCHIMMELS
Þ omvatten verschillende soorten micro-organismen
o gisten: meestal 1cellig en kunnen in grootte variëren (3-40 µm in diameter)
o schimmels: meercellige structuren die hyfen worden genoemd (kunnen varieëren van enkele
µm tot enkele mm in lengte)
EUKARYOTISCHE CELLEN (menselijke cellen, schimmels, parasieten)
Þ gekenmerkt door het hebben van ware kern omgeven
door kernomhulsel + bevatten organellen
Þ = menselijke cellen, plantencellen en veel verschillende
soorten micro-organismen (schimmels en protozoa)
Þ Ondergaan mitose voor celdeling van lichaamscellen en
meiose voor vorming van gameten (geslachtelijke
voortplanting)
,PROKARYOTISCHE CELLEN (bacteriën)
Þ Over het algemeen 1cellige organismen
Þ Eenvoudiger van structuur en kleiner in omvang in vergelijking met eukaryotische cellen
Þ Hebben geen duidelijke kern en genetisch materiaal bevingt zich in een enkel, cirkelvormig stuk DNA
dat zich in cytoplasma bevindt
Þ Delen door binaire splitsing: proces waarbij een enkele cel zich splitst in twee identieke dochtercellen
2. DE MICROBIËLE GEMEENSCHAPPEN
lichaam herbergt uitgebreide reeks microbiële gemeenschappen = menselijke microbiota/microbioom
Þ Microbiële gemeenschappen bestaan uit bacteriën, virussen, schimmels en archaea die verschillende
lichaamslocaties bewonen
Þ Samenstelling van deze microbiële gemeenschappen kan aanzienlijk variëren tussen individuen obv
factoren zoals leeftijd, genetica, dieet, omgeving en medische geschiedenis
Þ Samenstelling van microbiële gemeenschappen is ook afhankelijk van lichaamslocaties
Þ Afwijkingen van het menselijke microbioom gerelateerd met talrijke metabole en immune
stoornissen
HUID:
Þ Herbergt diverse reeks bacteriën, waaronder soorten zoals Staphylococcus, Streptococcus en
Propionibacterium
Þ Schimmels (Malassezia of Candida) worden ook vaak op huid aangetroffen
Þ Huidmicrobiota helpt gezondheid van huid te handhaven, speelt rol in immuunreacties en biedt
bescherming tegen potentiële ziekteverwekkers
Þ Proponionibacterium acnes (P. acnes)
o Bevindt zich van nature op oppervlak huid en binnenin haarzakjes
o Voedt zich met talg, dat wordt geproduceerd door talgklieren
o In gebalanceerd microbioom worden deze bacteriën onder controle gehouden
o Wanneer productie van talg toeneemt als gevolg van hormonale veranderingen, kunnen
deze bacteriën zich snel vermenigvuldigen in overmaat aan talg à leidt tot overgroei
o Reactie op overgroei van bacterieën: imuunsysteem van het lichaam veroorzaakt
ontstekingsreactie: vorming van acne-laesis (oa puistjes, mee-eters en witte bultjes)
MOND:
Þ Herbergt complexe microbiële gemeenschap, waaronder verschillende bacterieën zoals
Streptococcus, Actinomyces en Prevotella-soorten, ook schimmels zoals Candida komen voor
, Þ Mondmicrobiota draagt bij aan mondgezondheid, inclusief voorkomen van pathogene overgroei en
afbraak van voedsel
Þ bijtwonden gerelateerde infecties:
o Kunnen verschillende bacteriën omvatten die doorgaans voorkomen in mondflora van zowel
mensen als dieren
o Infecties treden op wanneer bacterieën uit mondholte worden geïntroduceerd in diepe
weefsels van bijtwond
o Bacteriën regelmatig betrokken bij bijtwondinfecties: Streptococcus-soorten (zowel bij
mensen als bij dieren), Eikenella corrodens (bij mensen), Pasteurella multocida en
Capnocytophaga canimorsus (bij katten en honden) à vaak voorkomen in mondholte
o Anaërobe bacteriën: gedijen in omgeving met weinig tot geen zuurstof: ook vaak aanwezig in
mondholte
§ Bacteroides, prevotella en Fusobacterium zijn voorbeelden van anaerobe bacteriën
die kunnen bijdragen aan infecties na beten, vooral als de wond diep en puntig is
DARM:
Þ Bevat 1 vd meest diverse en complexe microbiële gemeenschappen in menselijk lichaam
Þ Darmmicrobiota bestaat voornamelijk uit bacteriën: Bacteroides, Firmicutes en Actinobacteria zijn
veel voorkomende phyla
Þ Speelt essentiële rol in spijsvertering, opname van voedingsstoffen, regulering van immuunsysteem
en beïnvloedt zelfs metabole processen
Þ Samenstelling darmmicrobioom steeds vaker in verband gebracht met metabole aandoeningen
(diabetes T2)
o Bij individuen met metabole aandoeningen zoals type 2 diabetes is er vaak een onbalans in
samenstelling van darmmicrobioom = dysbiose
o Dysbiose in darm kan onstekingsreactie en verhoogde darmpermeabiliteit (lekkende darm)
veroorzaken
o Lekkende darm: bacteriële endotoxinen (lipopolysacchariden (LPS)) kunnen in bloedbaan
terechtkomen à kan leiden tot systemische ontsteking
o Chronische ontsteking is bekende risicofactor voor insulineresistentie, belangrijk kenmerk
van type 2 diabetes
o Darmbacteriën spelen ook rol bij fermentatie van voedingsvezels en productie van
korteketenvetzuren (short-chain fatty acids; SCFA’s) à SCFA’s hebben verschillende gunstige
effecten, waaronder verbeteren van insulingevoeligheid en verminderen van onstekingen
§ Verstoord microbioom kan minder SCFA’s produceren, wat kan bijdragen aan
metabole disfunctie
VAGINA:
Þ Aparte microbiële gemeenschap, beïnvloed door hormonale veranderingen en pH-niveaus
Þ LACTOBACILLUS-SOORTEN zijn dominant in gezonde vaginale microbiota: deze bacteriën produceren
melkzuur en handhaven zure pH, waardoor omgeving gecreëerd wordt die groei van
ziekteverwekkende organismen ontmoedigt à evenwichtige vaginale microbiota helpt infecties te
voorkomen en vaginale gezondheid te behouden
Þ Bacteriële vaginose: evenwicht van vaginale microbioom is verstoord
o Afname van lactobacillen: populatie van gunstige lactobacillus-soorten neemt af: resulteert in
hogere pH in vagina à verhoogde pH verstoort zure omgeving die normaal gesproken
schadelijke bacteriën onder controle houdt
, o Toename van pathogene bacteriën (Gardnerella
vaginalis, Prevotella, Atopobium en Mobiluncus-
soorten): kan zich vermenigvuldigen in afwezigheid
van voldoende niveaus Lactobacillus
o Deze bacteriën worden geassocieerd met symptomen
van vaginose, waaronder vaginale afscheiding,
onaangename geur en irritatie
2.1 PATHOGENICITEIT VAN BACTERIËN
PATHOGENE BACTERIËN: micro-organismen die ziekten kunnen veroorzaken bij gastheer onder normale
omstandigheden à onderverdeeld in groepen op basis van hun vermogen om zieken te veroorzaken en
omstandigheden waarin ze dat doen:
1. OBLIGATE PATHOGENEN
Þ Micro-organismen die doorgaans ziekten veroorzaken bij gastheer onder normale omstandigheden
Þ Goed uitgerust om infecties en ziekten te veroorzaken bij gezonde individuen
Þ Voorbeeld: Vibrio cholerae is bacterie verantwoordelijk voor cholera, een ernstige diarreeziekte
o wanneer ingenomen, kan het ziekte veroorzaken bij mensen met intact immuunsysteem
2. OPPORTUNISTISCHE PATHOGENEN
bij immunocompentente gastheren:
Þ Opportunistische pathogenen zijn bacteriën die meestal geen ziekten veroorzaken bij individuen met
gezond immuunsysteem
Þ Kunnen echter pathogeen worden en infecties veroorzaken wanneer afweermechanismen van
gastheer verzwakt zijn
Þ Voorbeeld: enterococcus faecalis: komt veel voor in maagdarmkanaal en is onschadelijk bij gzonde
individuen, kan echter infecties veroorzaken zoals urineweginfecties of endocarditis, bij individuen
met een verzwakt immuunsysteem of hartafwijkingen
Bij immunocompromised gastheren
Þ Sommige opportunistische pathogenen kunnen infecties veroorzaken bij individuen met verzwakt
immmuunsysteem als gevolg van factoren zoals HIV/AIDS, chemotherapie of orgaantransplantatie
Þ Voorbeeld: mycobacterium avium kan ernstige ifnecties veroorzaken bij personen met verzwakte
immuunafweer
In gezondheidsomgeving
Þ In zorgomgevingen hebben bepaalde bacteriën, vaak aangeduid als multiresistente organismen
(MDRO’s), resistentie ontwikkeld tegen meerdere antibiotica
Þ Staphylococcus aureus (MRSA) en extented-spectrum beta-lactamase (ESBL)-producerende
Enterobacteriaceae, kunnen infecties veroorzaken bij patiënten, vooral in ziekenhuizen of langdurige
zorgfaciliteiten
Þ Pseudomonas aeruginosa: ander opportunistisch pathogeen die vaak geassocieerd wordt met
zorggerelateerde infecties, vaak vanwege zijn vermogen om veel antibioticas te weerstaan
3. NIET-PATHOGENE BACTERIËN
= micro-organismen die geen ziekten veroorzaken bij hun gastheerorganismen
Þ Leven met gastheer zonder schade ofziekte te veroorzaken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Elladps. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.74. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now