- Intergovernmental panel on climate change
- Opgericht in 1989 door WMO (world meteorological organization) en UNEP (united nations
environment programme)
- Objectieve informatie over:
o Oorzaken klimaatsverandering
o Impact op de leefomgeving en socio-economische gevolgen
o Mogelijke actie om klimaatverandering tegen te gaan (mitigatie)
o Mogelijke actie om ons aan te passen aan klimaatverandering (adaptatie)
- Rapporten IPCC
o Goedgekeurd door alle landen
o Mogen enkel info bevatten die gepubliceerd is in wetenschappelijke tijdschriften
Klimaatmitigatie
- Maatregelen die genomen worden om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen/ beheersen
- Doel: oorzaak van klimaatverandering aanpakken
o CO2 uitstoot verminderen
o CO2 uit atmosfeer halen
Klimaatadaptatie
- Aanpassen van reeds optredende effecten van klimaatverandering met focus op verminderen van
kwetsbaarheid en vergroten van veerkracht
- Doel: ontwikkelen van strategieën om zich aan te passen aan:
o Stijgende zeespiegel
o Intensere hittegolven
o Toenemende overstromingen …
Stralingsbalans van aarde bepaalt klimaat
- Inkomende zonnestraling bepaald door:
o Verandering van zonneactiviteit
o Baan van aarde rond de zon
- Mate waarin zonnestralen wordt omgezet in warmte
o Reflectie door ijs, wolken, stof, … => maken geen deel uit bij warmte
o Overblijvende straling worden geabsorbeerd door de oceaan
Warmte verdwijnt terug naar de ruimte onder vorm van infrarode stralen of
warmtestralen
- Vasthouden warmte
o Broeikasgassen => water, CO2, methaan, stikstof
o Warmte afgegeven
Deel naar ruimte en deels naar aardeoppervlak => houden aarde warm
, Reflectie op
atmosfeer
BROEIKASGASSEN
Natuurlijk broeikaseffect
- Broeikasgassen in atmosfeer houden warmte vast
- Aarde ontvangt energie van de zon onder vorm van licht absorptie
o Helft zonnestralen
Weerkaatst tegen atmosfeer terug naar de ruimte => reflectie en verstrooiing
Of wordt geabsorbeerd door de atmosfeer
o Andere helft zonnestralen Warmte-
Door atmosfeer => bereikt aardoppervlak straling naar
ruimte
Door reflectie zal deel terug naar de ruimte gestuurd worden
(Albedo-effect van de aarde) Langvorm-
ige IR
Minder dan de helft van de zonnestralen zal de aarde opwarmen Natuurlijk
broeikas
effect
- Nadien straalt aarde warmte uit
o Onder vorm van langvormige infraroodstralen
o Deel ontsnapt uit atmosfeer in ruimte
o Andere deel stralen wordt gevangen door broeikasgassen in atmosfeer
Continue uitwisseling stralen
Warmte-isolerende werking= natuurlijk broeikas effect
- Gemiddelde T op aarde= 15°
o Zonder broeikasgassen 33°C kouder (-18°C)
- Algemeen
o Mens verstoord natuurlijk broeikaseffect
o Door verbranding fossiele brandstoffen (FB)
o FB
Gevormd uit plant en dierlijke resten die bedekt worden met slib
Resten snel met slib bedekt, kans dat het niet helemaal kan rotten
Gassen kunnen niet ontsnappen
Ontstaan steenkool, aardolie, aardgas
o Niet altijd constant geweest
CO2 concentratie doorheen tijd
Schommelde tussen 170-300ppm
Begin industriële revolutie (1750) boven 300ppm
- Verloop temperatuur in de tijd
o Lage [CO2]= lage temperaturen= glacialen
o Hoge [CO2]= hoge temperaturen= interglacialen
o Oorzaak temperatuursveranderingen van 5° door verandering van baan van aarde rond zon
Door deze hogere T namen ook de broeikasgassen toe => feedbackprocessen
Bij hogere T zal de activiteit van microben in de bodem toenemen
Versterkt stijging van temperatuur
o Huidige opwarming
Niet getriggerd door baan rond de zon maar door uitstoot broeikasgassen
, - Soorten
o CO2
Verbranding olie, kolen en gas 87%
Ontbossing 13%
Normaal door natuur terug opgeslagen in planten en oceaan
Grootste bijdrage aan opwarming aarde 74%
o Methaan (CH4)
Landbouw => koeien en rijstproductie 42%
Stijging Ontginning en transport FB 38%
rond 30x sterker dan CO2
1750 Lagere concentratie voorkomen
Bijdrage opwarming 17%
o Lachgas (N2O)
Landbouw (biomassaverbranding, bemesting) 60%
Verbranding FB 40%
300x sterker dan CO2
Concentratie 330 ppb => 1000 x lager dan CO2 concentratie in atmosfeer
Bijdrage opwarming 6%
- Fossiele brandstoffen
o 75% van broeikasgasemissies
OPWARMING VAN DE AARDE
Temperatuurschommeling tijdens laatste 10 000 jaar (na ijstijd)
- Temperatuur blijft vrij constant
- Holoceen
o Periode waarin moderne mens zich heeft ontwikkeld tot grote beschaving met ontwikkeling
van landbouw
o Hierdoor is temperatuur buiten range gekomen die daarvoor constant was
Rol van de mens
- Links: geobserveerde opwarming
o Volledig te wijten aan de mens!
- Rechts:
o Factoren die aan opwarming bijdragen
Broeikasgassen
Opwarmend effect van broeikasgassen
tegengewerkt door koelend effect van
aerosolen
o Factoren die aan verkoeling bijdragen
Aerosolen= luchtvervuiling
o Totale impact door mens (opwarming 1,1°)
Broeikasgassen + vervuiling
, Komt overeen met geobserveerde opwarming
- Natuurlijke factoren en interne variabiliteit spelen geen rol in opwarming
- Mens volledig verantwoordelijk voor opwarming aarde
o IPCC
o Onweerlegbaar dat menselijke activiteiten de huidige klimaatverandering veroorzaken
Gevolgen
- Afsmelten gletsjers
o Afsmelten leidt lokaal tot wateroverlast
Ijs verdwenen= watertekort
o Stralingsbalans
Zonlicht reflecteert op ijs => ijs weg => licht komt op bodem terecht wat de
opwarming versterkt
o Smeltwater komt in zee terecht
Smelten ijskappen Groenland => zeespiegel stijgt met 7m
Smelten ijskappen Antartica => zeespiegel stijgt met 50m
o Relatief traag proces
Zelfs bij extreme opwarming kan het 100den jaren duren
- Afsmelten zeeijs
o Weinig effect op zeeniveau
o – effect op albedo = weerkaatsing zonlicht
Vrijgekomen oceaan absorbeert meer zonlicht dan het ijs dat er boven lag
o Zomer => smelten ijs
Winter => aangroei ijs
- Oceanen
o Verzuring
o CO2 lost op in water en heeft verzurend effect
o pH daalt bij stijging van CO2 concentratie in atmosfeer
o Bedreiging zeeleven
Korale en kreeften heel gevoelig
Skelet gemaakt van kalk => kalk lost sneller op door verzuring
o Mariene hittegolven
- Weersextremen
o Oorzaak
Toename gemiddelde T
Intensivering watercyclus
Warmere atmosfeer= meer waterdamp= meer vasthouden water= meer
neerslag
Maar ook meer droogte als water te lang wordt vastgehouden
Verzwakking straalstroom
Straalstroom
o Band van winden op 10km hoogte
o Koude lucht van noorden scheiden met warme lucht in zuiden
o Stroom gedreven door T verschil in noorden en zuiden
Opwarming op aarde niet overal gelijk
o Noorden: opwarming sterker
o Evenaar: opwarmer minder
o Temperatuursverschil tussen evenaar en noordpool neemt af
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliesutherland. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.28. You're not tied to anything after your purchase.