Summary
SAMENVATTING - CRIMINOLOGIE
- Course
- Institution
Samenvatting van de cursus 'De eerste stappen in de wereld van de criminologie'.
[Show more]
Seller
Follow
jaimyvercaigne
Reviews received
Content preview
DEEL I – WAT IS CRIMINOLOGIE?HOOFDSTUK 1: DEFINITIE VAN CRIMINOLOGIE
1 Definitie
➔ Geen éénduidige definitie: hangt af van auteur, tijdsgeest of geografie
Overkoepelende definitie:
= de wetenschap van de misdrijven en van de criminaliteit
2 Wat bestudeert de criminologie?
Historie:
- Begin 20ste eeuw: crimi wint steeds meer aan belang
- Eind 20ste eeuw:
o veiligheidsthema komt steeds hoger op de politieke agenda. Verschuiving van
theoretische naar toegepaste crimi
o verder uitbreiding naar wangedrag of sociaal aangepast gedrag
o term ‘overlast’
o concrete stappen waarbij slachtoffer centraal komt te staan
- laatste decennia: meer aandacht voor de criminaliseringsprocessen
- recent: interesse voor elk afwijkend (ook niet strafbaar) gedrag
3 Maatschappelijk belang
Hoe?:
- federale overheid publiceert regelmatig kadernota ‘integrale veiligheid’: strategisch beleids-
en referentiekader voor alle actoren omwille van hun bevoegdheden en
verantwoordelijkheden of vanuit hun maatschappelijke doelstellingen een bijdragen kunnen
leveren om tot een effectieve veiligheidsaanpak te komen
- gemeentelijk: besteden meer aandacht aan veiligheid in hun gemeentelijke meerjarenplannen
- bij de politie: nationaal veiligheidsplan → leidraad voor de politie rond welke thema’s ze
zullen werken
- instellingen die actief zijn met daders/slachtoffers
- justitie: steunt meer en meer op wetenschappelijke inzichten die tot stand komen
Maatschappelijk discussie:
= overheid (als wetgevend orgaan) ging de wetteksten aanpassen
Anders gezegd:
= criminaliteit heeft ook een functioneel aspect; burgers tasten voortdurend de grenzen af van het
toelaatbare om zo te evolueren naar een aangepaste wetgeving.
4 Criminologie is een eclectische wetenschap
Hoezo?:
= criminologie bestaat niet op zichzelf → multi- en interdisciplinaire wetenschap
Leg uit:
- fusie van visies uit verschillende wetenschappen m.b.t. criminaliteit
- waarbij verschillende disciplines hetzelfde fenoneem onderzoeken
Jaimy Vercaigne – Criminologie 1
, DEEL I – WAT IS CRIMINOLOGIE?
Voornaamste wetenschappen betrokken bij criminologie:
- sociologie
- psychologie
- geneeskunde
- recht
- penologie
- statistiek
- scheikunde
- psychiatrie
- wikunde
- farmacologie
- antropologie
- biologie
HOOFDSTUK 2: HISTORISCH OVERZICHT
1 De oude tijden
Oudste misdrijf:
= moord van Kaïn op Abel
Bakermat van onze cultuur:
= het oude Griekenland
1.1 Plato
Waar? Athene
Wanneer? Ca. 427 v. Chr. – 347 v. Chr.
Visie :
- Armoede, hebzucht en begeerte brengen misdaad met zich mee
- Overheersing van het goede of slechte deel van iemand persoonlijkheid beslist of iemand
misdadig wordt
- Opvoeding en omgeving beheersen dat goede of slechte deel
- Vrees voor straf is sterk bepalend of iemand misdrijf zal plegen
1.2 Aristoteles
Waar? Stageira – Chalkis
Wanneer? Ca. 384 v. Chr. – 322 v. Chr.
Visie :
- Eerste waarnemingen ivm strafrecht
- Vergelijking van strafwetgeving in verschillende steden
- Standpunt: belangen van de staat én individu zijn van belang bij beoordeling van een crimineel
feit
- Uitgangspunt: individu heeft contract met staat gebroken en moet het nadeel moet hersteld
worden
- Straf moet groter zijn dan verschaft voordeel
Jaimy Vercaigne – Criminologie 2
, DEEL I – WAT IS CRIMINOLOGIE?
1.3 Romeins recht
Visie:
- Staatsorganisatie voorzag in structuur met benadrukking van het recht
- Zwaartepunt: ontegensprekelijk op het burgerlijk recht
- → twaalftafelenwet: summiere verwijzingen naar criminele feiten
Vb: pater familias beslist over leven en dood van zijn kinderen
- Gebaseerd op keizersrecht en juristenrecht
1.4 De middeleeuwen
Visie:
- Vrij rudimentaire wetgeving met weinig interesse door filosofen voor criminaliteit als
maatschappelijk gegeven
- Ongeschreven en niet gecodificeerde wetten → basis= gewoonterecht
- Binnen vrij strikt geografisch gegeven
- Toenemende overheersing van de kerk + kerkelijke rechtspraak
1.5 Salische wet
Wanneer? 6e eeuw
Visie:
- Een van de eerste wetboeken sinds Romeinen
- Dateert uit de tijd van de Merovingische koning Clovis (stam van de Salische Franken)
- Optekenen van een wet om orde te kunnen handhaven tussen verschillende stammen
- Inhoud: erfeniskwesties, diefstal, moord en geweldplegingen
- Uitgangspunt: geldboete
1.6 Thomas van Aquino
Wanneer? Ca. 1225 – 1274
Visie:
- Italiaanse geestelijke en moraalfilosoof
- Bestudeerde normen en waarden die een goed mens moet houden
- Niet naleven = zonde
- Zonde wegwerken dmv;
o Schuld bekennen
o Vergiffenis vragen
o Boete doen
- Verband tussen armoede en plegen van misdrijven
1.7 Thomas More
Wanneer? 1478-1535
Visie:
- Auteur boek ‘Utopia’
- Voorloper kritische criminologie
- Stelt in vraag: is de opgelegde straf wel te rechtvaardigen → overheid is de veroorzaker van
de criminaliteit → onderdrukken en bestelen van burgers
- Boek:
o Beschrijving sociale omstandigheden
o Zware straffen zullen criminaliteit niet inperken
o Op zoek gaan naar de oorzaken
Jaimy Vercaigne – Criminologie 3
, DEEL I – WAT IS CRIMINOLOGIE?
o Te zware straffen werken averechts
1.8 Inquisitie
Visie:
- In West-Romeinse rijk = christendom = staatsgodsdienst
- Doel: ketters opsporen, vervolgen en straffen
- Ontstaan kerkelijke rechtbanken, werken volgens inquisitoir recht:
o Rechter = aanklager
o Confrontatie met aanklager niet mogelijk
o Aanklacht kon anoniem
o Zittingen = geheim
o Onbeperkte vasthouding (tot aan het proces)
o Beschuldigde hoefde aanklacht niet te weten
o Marteling toegestaan
o Geen bijstand advocaat
o Geen getuigen
o Na 1590 aanklacht vanuit het volk niet meer nodig
o Hoger beroep niet mogelijk
-→ is blijven bestaan tot het 2de Vaticaans concilie (1965) maar werking zwakte af vanaf 16e-17e eeuw
2 De klassieke School
Wanneer? Vanaf 1650
Maatstaf: “Rede” → vrije wil en rationaliteit die elke mens bezit
2.1 Montesquieu
Wanneer? 1689-1755
Wie? Frans filosoof
Visie:
- Zette zich af tegen Ancien Régime
- Begrippen:
o ‘scheiding der machten’
o ‘gewaarborgde vrijheid in de grondwet’
- ‘strenge en wrede straffen’ = in strijd met het vrijheidsprincipe
- Geldstraf boven lijfstraf
- Eerste die preventiegedachte voorbracht
2.2 Rousseau
Wanneer? 1712 – 1778
Wie? Zwiters filosoof en schrijver
Visie:
- Eigendom & tegenstelling tussen rijkdom en armoede = oorzaak van rivaliteit
- Tegenstander van vooruitgang
- Iedereen wordt geboren als goed mens, omgeving manipuleert dit
- Sociaal-contract theorie
Jaimy Vercaigne – Criminologie 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jaimyvercaigne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $17.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80364 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now