Summary
5 VWO BIOLOGIE HOOFDSTUK 12 SAMENVATTING NECTAR
- Course
- Level
- Book
Een uitgebreide samenvatting voor hoofdstuk 12 van het boek nectar 5vwo 4e editie
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
xTonka
Content preview
Hoofdstuk 12 – HormonenParagraaf 1
Endocriene klieren geven hun producten af aan het inwendig milieu, exocriene klieren geven hun
producten af aan het uitwendig milieu. Hormoonklieren zijn endocriene klieren. Hormonen zijn
signaalstoffen die via het bloed doelwitcellen bereiken en ze activeren of afremmen.
De hypofyse, de centrale hormoonklier, bestaat uit de neurohypofyse en de adenohypofyse en is de
verbinding tussen de hersenen en het hormoonstelsel. De hypofyse zorgt voor de coördinatie van
hormonen door klieren aan te sturen en regelt de groei en rijping van geslachtscellen.
Synapsen in de hypothalamus geven releasing-hormonen (RH's) en inhibiting-hormonen (IH’s) af aan
het bloed waarna ze rechtstreeks terechtkomen in de adenohypofyse. RH’s stimuleren in de
adenohypofyse de afgifte van andere hormonen. IH’s remmen de productie van die hormonen.
Naast IH's en RH's zijn er andere neurohormonen. Die komen via uitlopers van neuronen in de
neurohypofyse, waar de uitlopers het afgeven aan het bloed. Voorbeelden daarvan zijn ADH, die de
bloeddruk laat stijgen, en oxytocine, die een rol speelt bij de bevalling en sociaal gedrag.
De hormoonconcentraties in het bloed variëren voortdurend binnen bepaalde grenzen door een
negatieve terugkoppeling, zoals bij de ovulatie. FSH uit de adenohypofyse (als gevolg van FSH-RH uit
de hypothalamus) stimuleert de groei en ontwikkeling van follikels in de eierstokken, waaruit
oestradiol (een oestrogeen) komt. Oestradiol stimuleert de afgifte van LH door de hypofyse wat
zorgt voor ovulatie. Na de ovulatie ontstaat uit de rest van de follikel het gele lichaam, dat naast
oestradiol ook progesteron maakt, dat FSH-RH en FSH remt.
Soms kunnen stoffen die geen hormonen zijn aan de membraanreceptoren van hormonen hechten.
Dat kan negatieve gevolgen hebben omdat de hypofyse deze stoffen niet kan reguleren.
Paragraaf 2
Hormonen komen op verschillende manieren het celmembraan in. Steroïdhormonen en sommige
tyrosinehormonen passeren het celmembraan en vormen met een receptor een hormoon-
receptorcomplex, dat het DNA in de doelwitcel activeert. In de kern activeert het hormoon-
receptorcomplex een gen, dan ontstaat er RNA, waarna ribosomen een eiwit maken. Het
tyrosinehormoon adrenaline en peptidehormonen binden aan receptormoleculen in het
celmembraan en activeren een tweede boodschapper. Secundaire boodschappers zijn kleine
moleculen die snel door het grondplasma diffunderen naar een of meerdere doelwitmoleculen zoals
een enzym of DNA.
Veel hormonen worden buiten de hersenen gemaakt als reactie op andere hormonen. Het
groeihormoon (GH) laat in de lever IGF maken, die werkt op de groeischijven de pijpbeenderen. De
kraakbeencellen van de groeischijven delen en differentiëren gedeeltelijk tot botcellen. De
groeischijven verdwijnen na de puberteit, maar GH blijft een andere rol vervullen (vetcellen
aanzetten tot afbraak van cellen). Een ander voorbeeld is CRH uit de hypothalamus dat de hypofyse
aanzet tot afgifte van ACTH die de cellen van de bijnierschors stimuleert tot afgifte van onder andere
cortisol. Cortisol verhoogt bij stress je hartslag, de glucosespiegel van het bloed en maakt je alerter.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xTonka. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.99. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73243 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now