Ontstaan van Rome
1. Anno urbis conditae
753 v.C.: Romulus sticht de stad Rome en
wordt gekroond tot eerste koning
-> schilderij vertelt heel het verhaal: god
mars is vader van de 2 kinderen, de kinderen
werden in een ritte mand in de rivier gezet
en een wolvin vind hem de kinderen
2. Anno urbis conditae
In 7de eeuw wordt Rome gesticht door de
Etrusken. Deze leefden ten Noorden van Rome
en deden aan handel met Zuiden (Rome =
interessante ligging met oog op handel met de
Griekse kolonies)
Maar Romulus in 8e eeuw
3. Omnium Rerum Principia Parva Sunt (Cicero)
Archeologie: Rome ontstond door de
samensmelting van agrarische dorpen.
Deze gaan samenwerken met een
stedelijke samenleving tot gevolg ->
meer surplussen, meer handel => rond
de 8e eeuw
Maar dit is verwoest door de inval van
de Kelten + veel tegenspraak
Het Romeinse koninkrijk
Sociaal:
1000 – 5000?
o Latijnen en Sabijnen (autochtonen) waren onderling verdeelt in clans
(gens) en stonden onder leiding van een clanleider -> sociaal
georganiseerd. Oorspronkelijk waren er collectieve eigendommen, enz.
, maar later ging de ongelijkheid toenemen waardoor een standen
maatschappij ontstond
o Gentes o.l.v. clanleider
o Gelijkheid
o Standenmaatschappij: patriciërs (stamleiders en familieà en plebejers
(gewone mensen, de niet bezitloze)
Het Romeinse koninkrijk bestuur:
Koning
- Verkozen/ erfelijk door Etruskische Tarquinii
- Imperium → hoogste gezag (UM, verantwoordelijk voor rechter,
opperbevelhebber leger en priesters) + belang van verdeel en heers meer macht
verwerven
- Leges regiae zijn wetten van de koning/ wetten die later gestemd zijn door de
Romeinse geschiedschrijvers + toegekend aan de koning om hem meer macht te
laten verwerven
Senaat Comitia Curiata (vrije Priesters
- Senex (raad van mannen van Rome) - Quaestor parricidii
oude mannen) - volksvergadering (onderzoek bij een
- Clanleiders - koning kiezen misdaad waar de
- Senatusconsulta -> doodstraf op stond)
adviezen van de - rechtspraak
raad (niet bindend)
De koning moest de orde die er was waarborgen, deze orde was door de goden gewild
(orde handhaven en niet een nieuwe orde invoegen)
Het Romeinse koninkrijk: recht
• Rechtsbronnen: bronnen van het recht o.b. waarvan jij je rechten kan afdwingen -
kenbronnen: bronnen die ons helpen om het recht in het verleden te kennen
maar kunnen niet gebruikt worden om het recht af te dwingen en is niet erkend
door de rechtbanken
• Romeinse recht = Mos maiorum (gewoonte recht): fas en ius (zeden en gewoonten)
die generatie op generatie werden doorgegeven. Dit was door de goden gewild
Fas (<-> nefas): zeden tussen burgers
Ius: zeden en gewoonten tussen Romeinse burgers
• Ius civile: personaliteitsbeginsel (cives) -> recht geld enkel voor de Romeinse
burgers niet voor vreemdelingen
• Leges regiae?
• Rechtspraak? (zie later XII tafelenwet)
Einde van het koninkrijk (stamboom)
• Servius Tullius
– Tullia Minor x Lucius Tarquinius Superbus (monarch)
, – Tullia Major x Arruns
• Tullia Major x Lucius Tarquinius Superbus
– Sextus Tarquinius
– Schrikbewind
– 509 v.C.: Lucius Tarquinius Collatinus x Lucretia
Lucius Tarquinius Collatinus en Lucius Junius Brutus: eerste consules van
Romeinse republiek
Servius Tullius huwde zijn 2 dochters uit aan de kleinkinderen van Tarquinuis
maar dit was een verkeerde match. Tullia Major en Lucius Tarquinius Superbus
vermoorde beide hun partners en treden samen in het huwelijk. Tullia Major
raad Lucius Tarquinius Superbus aan om haar vader te vermoorden en zelf de
troon te bestijgen. Dit is later ook het geval met toestemming van de senaat.
Lucius Tarquinius Superbus schrikbewint : doodstraffen zonder juridische
advies, roept senaat niet meer samen en de ontevredenheid neemt toe → treed
af
Republiek anno 509
Start republiek: koning verdreven
Start van de res publica
2 consuls
- Imperuim
- Verkozen comitia centuriata
- Religie?
Senaat
- Advies, maar… (uitgroeit tot een van de belangrijkste instellingen, het was een
permanent orgaan en was klein genoeg om werkbaar te zijn)
- Patriciërs
- Gewezen magistraten
Comitia Centuriata Priesters: Pont. Max.
- Taak: patriciërs verkozen hogere
magistraten
- Samenstelling: 193 stemmen
verdeelt over 5 bezitsklassen en 1
klasse bezitlozen
Comitia Tributa
- Taak: evenwichtige verdeling p en
p -> verkozen lagere magistraten
- Samenstelling: 35 stammen 4
urbane en de rest
plattelandsstammen
Dictatuur
, - Sulla ( 82 – 79 vr Chr.)
- Julius Caesar (46 – 44 vr Chr.)
494-471 v.C.
2 consuls
Volkstribunen Senaat
- Vetorecht tegen alle
beslissingen van de
magistraten
(onschendbaar)
- Sacrosantus ->
indirect limiet
- Werkbaar? Leden
waren voor een jaar
verkozen en waren
het jaar daarna hun
onschendbaarheid
kwijt
volksaedielen
- Onderhielden de
tempels van de
plebejers
Concilium plebis Comitia Priesters
- Plebiscieten: politieke ontvoogding
toestemming eigen eerste conflict → plebejers
wetten maken. Later trekken weg omdat er niet
word dit veranderd naar hun politieke mening
en zijn de wetten wordt geluisterde →
ook voor de erkenning ambt
patriciërs maar volkstribunen
eerst goedgekeurd
door de senaat (zie
later)
367 v.C.: leges Liciniae Sextiae
2 consuls Preator
open voor plebejers. In 342 moet - Collega minor
1van de 2 consuls steeds een - Imperium: rechtspraak
plebejer zijn (naar aanleiding van - 337 v.C.: ook plebejers
de nieuwe migratie)
Volkstribunen Senaat
+
volksaedielen
concilium comitia priesters censor Quaestor
plebis aerarii
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlottelutsch. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.