Samenvatting van het vak 'Nier 1' gegeven in de 2e Bachelor Geneeskunde aan de UA. Samenvatting van slides, lesnotities én handboek. (Silverthorn Human Physiology)
Inhoudstafel
1. Fysiologie van de nier.................................................................................................................................. 0
2. Normale histologie van het nefron............................................................................................................. 10
3. Tubulaire reabsorptie, secretie en excretie................................................................................................ 19
4. Nierfunctiemeting Renal Clearance........................................................................................................... 26
5. Zuur-base evenwicht..................................................................................................................................29
6. Zoutbalans en extracellulair volume (ECV)................................................................................................36
7. Waterbalans & behoud van plasma osmolaliteit........................................................................................ 40
8. Kaliumbalans..............................................................................................................................................49
9. Transport in de nier.................................................................................................................................... 53
,1. Fysiologie van de nier
Functies van de nier
1. regulatie extracellulair volume en bloeddruk
2. regulatie osmolariteit
3. behoud van ionenbalans
4. homeostatische regulatie van pH
5. uitscheiding van afvalstoffen
6. aanmaak van hormonen
1. Regulatie extracellulair volume & bloeddruk
factoren die invloed hebben op de mean arterial pressure MAP (= DBP + ⅓ (SBP-BP)) = ⅔ DBP + ⅓ SBP
● bloedvolume, bepaald door …
○ vloeistof intake: drinken, voedsel
○ vloeistof loss
■ passief: zweten, ademhaling, braken
■ gereguleerd door de nieren: urine
● cardiac output, bepaald door …
○ heart rate
○ slagvolume
● weerstand, bepaald door …
○ de diameter van capillairen
● relatieve distributie van bloed tussen arteriële en veneuze vaten, bepaald door …
○ de diameter van de venen
○ bv. sepsis: bloedvaten dilateren en worden meer doorlaatbaar → vocht treedt uit bloedbaan
naar extracellulair = relatief distributie tekort
2. Regulatie van de osmolariteit
osmolariteit = de tonus van in het extracellulaire volume (ECV) opgeloste deeltjes = de totale concentratie
van opgeloste stoffen in een bepaald volume oplosmiddel
● osmolariteit: opgelost in plasma (mOsm/l)
● osmolaliteit: opgelost in water (mOsm/kg)
toniciteit = effectieve osmolaliteit = osmotisch actieve deeltjes in de oplossing per eenheid oplosmiddel
→ bepaald door de hoeveelheid stoffen die niet door het (semi-permeabele) membraan naar het
aangrenzende compartiment kunnen diffunderen
,⇒ osmolariteit wordt constant gehouden door de nieren (+/- 280 mOsM) en wordt voornamelijk bepaald
door de Na+-concentratie en de concentratie glucose en ureum in het plasma
● osmolariteit = 2[Na+] + [glucose] + [ureum]
● effectieve osmolariteit = 2[Na+] + [glucose] = toniciteit
● H2O doet de cel zwellen of krimpen volgens de variatie in IC of EC toniciteit
Toediening van een oplossing aan het extracellulair volume
onveranderde toniciteit gestegen toniciteit
permeabele stof niet-permeabele stof
● gaat uitwisseling aan tussen de ● veroorzaakt herverdeling van het vocht
compartimenten (H2O)
○ osmolariteit stijgt IC én EC ● extracellulair toevoegen → water onttrekken
● draagt niet bij aan de toniciteit en aan ICV
concentratiegradiënt
⇒ hyperosmolariteit met hypertoniciteit
⇒ hyperosmolariteit zonder hypertoniciteit = cellulaire dehydratatie
(isotoon)
3. Behoud van ionenbalans
uitscheiding van ionen in de urine wordt continu bijgestuurd door de nieren in relatie tot de inname en
behoefte om concentraties op peil te houden
● Na+ (voornamelijk buiten de cel) is de belangrijkste elektrolyt betrokken bij de regulatie van het
extracellulair vocht (Na+ is 60% van het volume) en de osmolariteit
● K+ (voornamelijk binnen de cel) en Ca2+ worden ook nauw gereguleerd door de nier
● nier = 2% nierfilters (nefron) + 98% tubuli
4. Homeostase van de pH
pH van plasma wordt constant gehouden tussen 7,38 - 7,42
⇒ nier is lange termijn regulator, longen zijn korte termijn regulator (hypo- of hyperventileren)
Zuurbase verstoring
acidose: verhoogde H+ door bv. keto-acidosis, lactic acidosis, sepsis …
1. nier: secretie van H+ en vorming van HCO3-
2. longen: HCO3- + overtollig H+ → H2CO3 → CO2 + H2O → hyperventilatie → lagere PCO2
● HCO3- bindt met overtollige H+, met vorming van carbonzuur dat door de longen wordt
uitgeademd als CO2 en H2O
3. andere: buffers H+ absorberen
5. Uitscheiden van afvalstoffen
de nieren elimineren de metabole afbraakproducten en lichaamsvreemde stoffen via de urine
● ureum, creatinine, urinezuur
● urobilinogeen
● geneesmiddelen (gestoorde nierfunctie: medicatie heeft sterkere effecten → medicatie aanpassen)
● endogene hormonene (bv. insuline)
● stoffen zoals sacharine, benzoaat …
6. Productie van hormonen
erythropoëtine (EPO) ● stimulatie aanmaak van RBC in beenmerg
● hematocriet (bloedvolume) in stand houden
renine ● initieert renine-angiotensine-aldosteron systeem (RAAS)
● betrokken bij regulatie van zoutbalans en bloeddruk (vochthomeostase)
● verschillende eindproducten
○ aldosteron: verhoogde Na+ retentie → vochtretentie
○ ADH secretie: vochtretentie
○ dorst stimulatie: verhoogde vochtintake
1α-hydroxylase ● enzym dat 25-OH vitamine D omzet in 1, 25-OH vitamine D (actief)
● actief vitamine D: hormoon dat Ca2+ balans reguleert
○ korte termijn Ca2+-regulatie: PTH (bijschildklieren)
○ lange termijn Ca2+-regulatie: actief vitamine D
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller katovandenbroucke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.35. You're not tied to anything after your purchase.