Lecture notes
College-aantekeningen Publiekrecht
- Module
- Institution
College-aantekeningen Publiekrecht van alle college's!
[Show more]
Seller
Follow
lisabuwalda
Reviews received
Content preview
HC 1Wat is staatsrecht?
Staatsrecht moet antwoord kunnen geven op drie fundamentele vragen:
1. Wie bepaald in ons land wat wel en niet mag?
a. Regels over wetgevende bevoegdheid vinden we in de Grondwet
2. Op welke wijze kan d.m.v dwang de naleving van regels worden afgedwongen?
3. Hoe zit het met mogelijkheid van bestraffing?
a. Organisatie, rechterlijke macht, openbaar ministerie
b. Maar staatsrecht is geen strafrecht, maar houdt zich wel bezig met de organisatie
van de rechterlijke macht en openbaar ministerie. En dat zijn staatsrechtelijke
onderwerpen.
Definitie staatrecht:
Recht dat ziet op:
- Inhoud en functioneren van de instellingen van de staat
- Bevoegdheden om regels vast te stellen en besluiten te nemen
- Regulering/beperking staatsmacht (grondrechten)
Staatsrecht en rechtsstaat
- Wat is het verschil tussen een politiestaat en een rechtsstaat?
- Politiestaat (dictatuur)
o Staat waarbij de overheid onbeperkt de macht heeft en burgers niks te vertellen
hebben. De overheid treedt vaak op met veel geweld.
o Ook in een politiestaat geldt staatsrecht
o Er zijn regels over:
Inhoud en functioneren van de instellingen van de staat
Bevoegdheden om regels vast te stellen en besluiten te nemen
Regulering/beperking staatsmacht (grondrechten)
- Om van een rechtsstaat te kunnen spreken is meer nodig
o Kenmerken (de belangrijkste):
Legaliteitsbeginsel
Overheid mag alleen ingrijpende maatregelen nemen als er een
wettelijke grondslag is
Als de overheid iets wil doen dat invloed heeft op de burgers dan
kan dat niet zonder dat dit is vastgelegd in een wet.
Voorkomt willekeur
Scheiding/spreiding van machten
Macht is niet in handen van 1 persoon/instelling
Vorst met absoluut gezag is taboe (vroeger)
Te veel kans op machtsmisbruik en willekeur
Verdeling staatsmacht volgens model Montesquieu
o Wetgeving
Vast stellen van de algemene regels
o Uitvoering
Voert de regels uit
, o Rechtspraak
Belast met de rechtspraak
Onafhankelijke rechterlijke macht
Grondrechten
Vrijheid van godsdienst, vergadering, betoging ook bij controversiële
meningsuiting
Kunnen burgers uitoefenen tegen over de staat
Democratiebeginsel
Waar vinden we het staatrecht?
- Onze grondwet is niet de enige bron van staatsrecht
- Onze grondwet wordt wel aangeduid als: een rigid constitution
o Heel erg lastig te wijzigen
De hoofdrolspelers:
- Regering
o Art. 42 grondwet
o Koning + ministers
- Koning
o Twee hoofdtaken:
Staatshoofd: de persoon die het hoogste gezag vertegenwoordigt of
belichaamt in een land
Lid van de regering: de regering wordt gevormd door de koning en de
ministers (art 42 lid 1 GW)
Als de regering een beslissing neemt moet de koning daar zijn
handtekening onder zetten.
o Nog meer taken:
Benoeming en ontslag ministers (art 43 GW)
Formeel betrokken bij alle beslissingen van de regering
Indienen/bekrachtiging van wetsvoorstellen
Heel veel benoemingen
- Ministerraad
o Art 45 Gw en art 4 RvO ministerraad
o Belast met het bestuur van het land: regeren. De ministerraad komt bij een om de
belangrijkste beslis punten te delen.
o Beraadslaging over en bevordering van algemeen regeringsbeleid
Kabinetsstandpunten
o Belangrijke kabinetsstandpunten (vaak in de vorm van een nota voor de Tweed en of
Eerste Kamer)
o En verder beraadslaagt en besluit de Raad over:
Ontwerpen van wet
Goedkeuring van verdragen
Benoemingsvoorstellen
- Minister-president
o De eerste onder zijn gelijken
o Voorzitter van de ministerraad
- Ministers/staatssecretarissen
, o Ministers staan aan het hoofd van een ministerie. Zij hebben allen een eigen
beleidsterrein
o Dat geldt ook voor de staatssecretarissen
o Verschil ministers en staatssecretarissen:
Minister is het hoofd van een departement en geeft de leiding aan het
ministerie
Elk ministerie heeft 1 en 2 staatssecretarissen die eigenlijk net zo als de
minister een beleidsterrein voor hun rekening nemen. In de praktijk is er
niet heel veel verschil tussen de minister en de staatssecretaris. Maar de
staatssecretaris mag niet deelnemen aan de ministerraad en mag niet
deelnemen aan een stemming.
- Parlement
- Staten-generaal
o Art 51 GW
o Parlement
o Tweede kamer + Eerste Kamer
Twee kamers: groter verschillen
Eerste Kamer Tweede Kamer
Hoeveel leden? 75 150
Wat voor soort leden? Senatoren Fulltime politici
Op welke wijze verkozen? Worden verkozen door de Worden rechtstreeks door de
verkiezingen van de leden van burger verkozen
de provinciale staten(getrapte
verkiezingen)
Hoe vaak wordt er vergaderd? Alleen op dinsdag Vergaderd di t/m do
Verschil in betekenis Goedkeuren van Politieke primaat
wetsontwerpen
Kabinetsformatie
- Art 43 GW: de MP en de overige ministers worden bij koninklijk besluit benoemd en
ontslagen
o Koning heeft geen actieve rol bij de kabinetsformatie
- Hoe verloopt het proces van de kabinetsformatie
- De rol van de informateur?
o Gaat met verschillende politieke partijen praten om te kijken of er op een of andere
manier een coalitie mogelijk is, die het met elkaar eens zijn om samen te gaan
regeren.
- En die van de verkenner(s)?
o Voor dat informateur aan de slag gaat, gaan de verkenners het proces van de
informateur voorbereiden. Zij gaan ook gesprekken voeren en proberen op die
manier eigenlijk een pad te vereffenen voor de informateur die dan ook
daadwerkelijk aan de slag kan met de onderhandelingen met de verschillende
partijen.
- En wat is de rol van de formateur?
o De formatuer is in de praktijk de meestal de gene die later dan ook de minister-
president wordt. Deze gaat kijken welke personen er ministers kunnen worden, in
overleg met verschillende politieke partijen.
, o De politieke leveren kandidaten aan voor verschillende ministers. Deze krijgen dan
een gesprek met de MP. De MP zal uiteindelijk een voorstel doen aan de koning om
al die ministers te gaan benoemen. Het gaat hier ook om staatssecretarissen.
- Wat is een coalititie- of regeerakkoord?
o Meerder partijen zijn gedwongen om een kabinet met elkaar te vormen dat beschikt
over de steun van de meerderheid van de tweede kamer.
o Dat betekent dat wanneer die partijen met elkaar hebben afgesproken om te
regeren, dat hun afspraken zullen moeten gaan maken over wat men dan precies
zou moeten gaan doen tijdens de kabinets periode.
o Om er voor te zorgen dat een kabinet een aantal jaren achter elkaar kan blijven
regeren, is het noodzakelijk dat er afspraken worden gemaakt. Als dat gelukt is,
spreek je over een coalitieakkoord.
o Coalitieakkoord: een akkoord tussen verschillende partijen uit de tweede kamer die
besloten hebben om met elkaar te gaan regeren. Waarin afspraken zijn gemaakt
over de belangrijkste doelstellingen van het kabinet.
o Een akkoord heeft geen staatsrechterlijk functie, het is alleen bedoeld voor politieke
afspraken. Er is dus geen jurdische binding.
Werkgroep 1:
Email: i.van.soolingen@vu.nl
Trias politica: scheiding van machten
- Regerende macht: regering
- Staten-generaal: wetgevende macht
Artikel 81 van de grondwet: ze moeten samen de wetten maken en samenwerken om te bepalen
welke wetten wel en niet belangrijk zijn.
Check and balances: het controleren van de verschillende organen. De organen controleren elkaar.
De verschillende organen kunnen onderdeel worden van elkaars taken.
Formele wetten: wetten gemaakt door de regering en Staten-Generaal gezamenlijk
1. Hou de plannen rekening met de eis dat de overheid voorspelbaar moet zijn en zich aan de regels
moet houden? ; legaliteitsbeginsel
2. Worden fundamentele rechten ene vrijheden van burgers gerespecteerd? ; grondrechten
3. Hebben burgers effectieve toegang tot een onafhankelijke rechter? ; onafhankelijke rechter
Artikele 54 en 56 gaan over het kiesrecht
54: actief kiesrecht
56: passief kiesrecht
Organieke wet: de grondwet geeft de opdracht om die wet te maken (kieswet, gemeentewet
***Hoofdstuk B kieswet goed doornemen van wettenbundel
Werkgroep 1 extra uitleg
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisabuwalda. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.60. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
60904 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy revision notes and other study material for 14 years now
Recently viewed by you
