College-aantekeningen
Penologie/Detentierecht
Week 1 Ontwikkeling van het gevangeniswezen en het
beleid met betrekking tot de tenuitvoerlegging van de
gevangenisstraf
Hoorcollege 1: Ontwikkeling van het gevangeniswezen en het
gevangenisbeleid en doelen van de gevangenisstraf
INTRODUCTIE
- Penologie: wetenschap die zich bezighoudt met (onderzoek naar) de effecten van straffen.
- Poena: straf (Latijn) of schadevergoeding of zoengeld (Grieks).
- Detentierecht: het rechtsgebied dat betrekking heeft op de tenuitvoerlegging van
vrijheidsbenemende sancties (straffen en maatregelen). Gaat echt over mensen die vast
zitten.
- Detentierecht maakt deel uit van het penitentiair recht of sanctierecht: het recht dat van
toepassing is op de oplegging en tenuitvoerlegging van strafrechtelijke/vrijheidsbenemende
(straffen en maatregelen)/vermogen/vrijheidsbeperkende sancties.
o Straffen: leedtoevoeging
o Maatregelen: hebben een doel voor ogen
INHOUD
1. Wettelijk kader
2. Beginselen van tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf
3. Aanvang van de detentie
4. Ontwikkeling van beleid ten aanzien de tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf
5. Het systeem van promoveren en degraderen
WETTELIJK KADER
- Wetboek van Strafrecht (Boek 1)
o Materiaal strafrecht --> welke straffen
- Wetboek van Strafvordering (Boek 6)
, o Tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen
- Penitentiaire beginselenwet (Pbw) (gevangenisstraf) of Beginselenwet Verpleging
Terbeschikkinggestelden (Bvt) (terbeschikkingstelling)
o Rechten voor gedetineerden --> materiele rechten
o BVT --> TBS (terbeschikkingstelling). Rechten van de TBS’ers (het gaat dan om
patiënten)
- Diverse regelingen, bv.:
o Regeling Tijdelijk Verlaten van de Inrichting (Rtvi) (
https://wetten.overheid.nl/BWBR0010171/2021-07-01)
Welke vormen van verlof er zijn.
o Regeling Selectie Plaatsing en Overplaatsing (RSPOG) (
https://wetten.overheid.nl/BWBR0011558/2021-07-01
Hoe gedetineerden van de ene inrichting naar de andere inrichting
overgeplaatst kunnen worden.
WETTELIJK KADER
- Artikel 2 lid 1 Pbw bepaalt: De tenuitvoerlegging van een vrijheidsstraf of
vrijheidsbenemende maatregel vindt [...] plaats door onderbrenging van de
persoon aan wie deze is opgelegd in een penitentiaire inrichting* dan wel door
diens deelname aan een penitentiair programma.
o Er zijn drie soorten penitentiaire inrichtingen (PI’s):
Huizen van bewaring (hvb): er is bepaald dat je tijdens je strafproces moet
vast zitten, je bent nog niet veroordeeld.
Gevangenissen: dan ben je veroordeeld door de rechten
Inrichtingen voor stelselmatige daders (isd): maatregel waarmee overlast
gevende personen, 2 jaar langs uit de samenleving geplaatst kan worden.
WETTELIJK KADER
- Penitentiair programma (art. 4 Pbw) (hangt van de lengte van de straf af) --> je bevind je
buiten de gevangenis maar je neemt deel aan een soort programma. Je bent buiten de
inrichting maar het is wel het uitvoeren van de gevangenisstraf door middel van het
programma.
o Lid 1 Een penitentiair programma is een samenstel van activiteiten waaraan wordt
deelgenomen door personen ter verdere tenuitvoerlegging van de aan hen
opgelegde vrijheidsstraf of voorlopige hechtenis in aansluiting op hun verblijf in een
inrichting en dat als zodanig door Onze Minister is erkend.
Je kan niet direct in een pp geplaatst worden maar je moet eerst een tijdje
in de gevangenis hebben gezeten.
o Lid 2 Gedetineerden kunnen in de gelegenheid worden gesteld tot deelname aan
een penitentiair programma direct voorafgaand aan de datum van invrijheidstelling,
mits:
, Sub a. de gedetineerde een of meer onvoorwaardelijke vrijheidsstraffen
ondergaat waarvan de duur onderscheidenlijk de gezamenlijke duur ten
minste zes maanden en ten hoogste een jaar bedraagt (N.B. ter afbakening
van de v.i.)
Sub b. bij aanvang van de deelname aan het penitentiair programma nog ten
minste vier weken van de vrijheidsstraf of vrijheidsstraffen moeten worden
ondergaan; en
Sub c. er geen andere omstandigheden zijn die zich tegen zijn deelname
verzetten. De deelname aan het penitentiair programma duurt niet langer
dan een zesde deel (dus maximaal 8 weken, want een zesde van maximaal
een jaar is 8 weken) van de vrijheidsstraf of vrijheidsstraffen die de
gedetineerde nog moet ondergaan. Indien de veroordeling tot een
vrijheidsstraf nog niet onherroepelijk is, wordt de datum van
invrijheidstelling voor de toepassing van dit lid berekend op grond van de
veroordeling waartegen het rechtsmiddel is aangewend
WETTELIJK KADER
- Verantwoordelijkheid en bevoegdheidsverdeling
o De minister voor Rechtsbescherming is verantwoordelijk voor de tenuitvoerlegging
van vrijheidsbenemende sancties (art. 6:1:1 Sv).
o De rechter verstrekt een voor ten uitvoer legging vatbaar vonnis binnen 14 dagen
aan het openbaar ministerie (OM).
Dus onherroepelijk, dat de veroordeelde geen hoger beroep heeft ingesteld
o Het OM verstrekt het voor tenuitvoerlegging vatbare vonnis binnen 14 dagen aan
het Administratie- en Informatiecentrum voor de Executieketen (AICE), het
onderdeel van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) dat namens de minister
de coördinerende rol vervult bij de tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf (art.
6:1:1 lid 2 Sv)
Niet alleen boetes, maar regelt ook gevangenisstraffen (brieven sturen naar
veroodeelde om zich te melden), administratie en .. voor de excecutieketen
o De selectiefunctionaris (sf) van het Ministerie van J&V werkzaam bij het Centraal
Bureau selectiefunctionarissen is belast met de plaatsing en overplaatsing van
gedetineerden (art. 15 lid 2 Pbw). De sf neemt de aanwijzingen van het OM en de
rechter mee bij de plaatsingsbeslissing (art. 15 lid 3 Pbw).
Neem beslissingen over waar iemand geplaatst moet worden
WETTELIJK KADERWETTELIJK KADER
- Beheer en toezicht
o Het beheer van de inrichtingen berust bij de minister voor Rechtsbescherming (art. 3
lid 2 Pbw). Alle PI’s vallen onder de Dienst Justitiële Inrichtingen, een agentschap van
het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Minister bepaald welke gevangenissen gesloten worden en gebouwd
moeten worden.
, o Het beheer van een inrichting of afdeling ligt bij de directeur (art. 3 lid 3 Pbw). De
directeur bepaalt de wijze van onderbrenging van de gedetineerde (art. 16 Pbw) en
draagt verantwoordelijkheid voor het opstellen van een detentie- en
reïntegratieplan (art. 1c RSPOG)
Neemt heel veel beslissingen over gedetineerden. Kan straffen en sancties
opleggen als een gedetineerde zich niet goed gedraagd.
- Bestemming
o De Minister bepaalt de bestemming voor elke inrichting. En kan ook
binnen een bepaalde inrichting een afdeling met specifieke bestemming
aanwijzen (bv. extra zorgvoorziening) (art. 8 Pbw).
De minister bepaalt de bestemming van de gevangenis (extra beveiligd of
normaal ect.)
- Wij gaan het hebben over de gevangenissen en de forensische zorg.
WETTELIJK KADER
- Differentiatiecriteria
o Juridische status (art. 9-10 Pbw): hvb (nog niet onherroepelijk veroordeelden),
gevangenis en isd-inrichting (veelplegers)
o Sekse: man – vrouw (art. 11 Pbw)
o Leeftijd (art. 12 Pbw): volwassenen – jeugdigen (tot 21 maar is wel afhankelijk van
de ontwikkeling van de persoon)
o Mate van beveiliging (art. 13 Pbw): vier beveiligingsniveaus: Beperkt Beveiligde
Afdeling (BBA), Normaal Beveiligde Afdeling of Inrichting (dit is de standaard),
Uitgebreid Beveiligde Afdeling (vaak mensen met psychische problemen), Inrichting
Extra Beveiligde Inrichting (EBI) (art. 13 Pbw).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisabuwalda. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.67. You're not tied to anything after your purchase.