Domein G: risico en informatie
Principaal-agent relatie:
- De relatie tussen werkgever en werknemer is principaal-agent relatie
In zo’n relatie geeft de principaal (werkgever) een opdracht en voert de
agent (werknemer) het werk uit
- Een principaal-agent relatie kan een principaal-agent probleem worden als
gelijktijdig aan 2 kenmerken wordt voldaan:
Er is asymmetrische informatie tussen principaal en agent
De werkgever heeft minder informatie over de inzet van de
werknemer dan de werknemer zelf
Asymmetrische informatie: de ene partij heeft meer
kennis/informatie dan de andere partij
Er is een belangentegenstelling:
De werkgever heeft belang bij een optimale inzet van de werknemer,
terwijl de werknemer soms liever “rustig aan” doet
VB principaal-agent relatie:
- Aandeelhouders (principaal) en de directie van een bedrijf (agent)
De directie heeft daarbij een informatie voorsprong op de aandeelhouders
-> asymmetrische informatie
Er kan een belangentegenstelling ontstaan als aandeelhouders vooral
gericht zijn op de winst van het bedrijf, terwijl de directie ook andere
belangen in het oog houdt
- Een zorgverzekeraar (principaal) heeft een informatieachterstand op een
medisch specialist (agent)
De belangen kunnen tegengesteld zijn, omdat behandelen leidt tot
inkomen voor de specialist, maar tot hoge kosten voor de verzekeraar
Oplossen van het principaal-agent probleem:
- Door prestatieprikkels de belangentegenstelling weg nemen: zodat de
agent doet wat in het belang van principaal is
De informatie is dan nog steeds asymmetrisch, maar dat is nu geen
probleem meer
Het nadeel van prestatieprikkels is dat ze ongewenst gedrag kunnen
aanmoedigen
- Het oplossen van asymmetrische informatie, via het controleren ofwel
monitoren van de agent:
De belangentegenstelling is dan geen probleem meer, want de principaal
kan zien wat de agent wel en niet doet
Het nadeel is dat monitoring brengt echter transactiekosten met zich
mee, kan erg kostbaar zijn + tast het vertrouwen tussen werkgever en
werknemer aan
Vragen beantwoorden:
1. Benoemen wie de principaal is en wie de agent
2. Benoemen van asymmetrische informatie + tegengestelde belangen
, Risicoavers/risicomijdend gedrag: de reden dat je een verzekering afsluit
- De klant die besluit een verzekering aan te schaffen heeft meer informatie
over zichzelf, over zijn verleden en over zijn gedrag dan de
verzekeringsmaatschappij
Dit is dus een situatie waarin asymmetrische informatie een rol speelt
- Door dit informatieprobleem kan de verzekeraar gedwongen zijn een
uniforme premie vast te stellen, die gebaseerd is op het gemiddelde risico
van verzekerden
De uniforme premie is aantrekkelijk voor de slechte risico’s: zij kunnen
een verzekering afsluiten voor een bedrag dat voor hen relatief laag is
Voor goede risico’s is een uniforme premie nadelig: zij moeten evenveel
betalen voor de verzekering, maar hun kans op schade is
veel kleiner
Het proces van averechtse selectie:
- Een uniforme premie die gebaseerd is op het gemiddelde
schaderisico leidt ertoe dat de goede risico’s de verzekering
niet kopen, omdat zij zich benadeeld voelen
Hierdoor stijgt de verzekeringspremie waarna nog meer
relatief goede risico’s besluiten om “uit te stappen”
Er ontstaat een proces van premiestijgingen en het
afvallen van relatief goede risico’s
Door dit proces blijft de verzekeraar achter met de
slechte risico’s, terwijl dat de risico’s zijn die hij
niet als klant wilde selecteren
o Er is averechtse selectie (= het proces
waarbij de slechte risico’s de goede risico’s
verdrijven)
Oplossingen voor averechtse selectie:
- Vrijwillig eigen risico: een deel van een schadeclaim dat voor eigen
rekening blijft
In ruil voor een verlaging van de premie
Goede risico’s zullen hiervan gebruik maken, waardoor de premie voor
deze groep daalt -> premiedifferentiatie (als een verzekeraar voor
dezelfde verzekering een verschillende premie vraagt aan
verschillende risicogroepen)
De goede risico’s voelen zich niet meer benadeeld en blijven bij de
verzekeraar
- Bonus-malussysteem: er wordt verschil gemaakt in premies, omdat
verzekerden die (1 jaar) geen schade claimen korting krijgen
Probleem is wel dat het geven van korting nu pas na enige tijd mogelijk is
Risicoselectie:
- Een basisprincipe van verzekeren is solidariteit: verzekerden dragen
gezamenlijk risico’s van onzekere gebeurtenissen, waarbij de “sterken” de
zorg dragen voor de “zwakken”
Verzekerden die geen gebruikmaken van hun verzekering hebben wel
premie betaald, zodat er voldoende geld is om de schadelast van de
“zwakken” te financieren
- Risicoselectie: een verzekeraar die averechtse selectie wil tegengaan
probeert zoveel mogelijk goede risico’s aan te trekken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jetskevandermeer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.