1 Pedagogiek
Complex opgroeien & opvoeden → ouders met vragen hoe en of zij hun kind juist
begeleiden + elke ontwikkelingsfase heeft zijn uitdagingen
1.1 Verschil tussen pedagogiek en pedagogie
Pedagogische wetenschappen bestuderen de opvoeding, het onderwijs en de
hulpverlening aan kinderen en jeugdigen met het oog op verbetering van de praktijk:
• Pedagogiek (theorie)= de theorie, de wetenschap, de leer, een systematisch
geordende uiteenzetting over alles wat met opvoeding te maken heeft. De
theoretische reflectie over opvoeding en wordt beoefend door pedagogen.
• Pedagogie (praktijk)= leiden van kinderen, de praktijk van het opvoeden
→theorie-praktijkkwestie (Welke is het belangrijkste?): Theorie en praktijk kunnen
niet zonder elkaar. In de praktijk van de opvoeding komt men voor moeilijkheden te
staan die dwingen tot bezinning, tot nadenken, tot reflecteren en tot gesprek. Om te
kunnen oordelen over het handelen.
1.2 Pedagogiek te midden van de sociale wetenschappen
Nadenken over opvoeding gebeurde lang binnen kaders van theologie, filosofie en
psychologie → sinds 18de eeuw is pedagogiek een zelfstandige wetenschap (Professor
Ernst Christian Trapp)
Vandaag de dag ontleent het zijn theoretische gegevens uit psychologische,
sociologische en filosofische wetenschappen →Tussen de psychologie en de sociologie
en de pedagogiek bestaat een druk grensverkeer → ontwikkelingen in psychologie en
sociologie beïnvloeden rechtstreeks het denken en handelen in de pedagogiek
Ook uit biologie en neurowetenschappen worden theoretische gegevens gebruikt
Meerwaarde van pedagogiek t.a.v. sociale wetenschappen: pedagogiek wordt ook wel
aangeduid als de integratieve normwetenschap aangezien de praktische gerichtheid en
het waarden- en normonderzoek ervoor zorgt dat de pedagogiek zich onderscheidt.
1.3 De deeldisciplines van de pedagogiek
1) Onderwijskunde of schoolpedagogiek
→groeiende vraag naar research in verband met
didactiek, leerplanonderzoek, toetsing van
onderwijsmiddelen en onderwijstechnieken
→studie van het onderwijsleerproces(micro), aandacht schenken aan
1
, problemen van schoolorganisatie (meso), vraagstukken van onderwijsbeleid op
nationaal en internationaal niveau (macro)
2) Comparatieve pedagogiek of vergelijkende opvoedkunde
→de pedagogische structuur in verschillende landen
→die vergelijking zorgt voor zicht op de samenhang tussen schoolwezen en
samenleving en leert men het eigen onderwijsstelsel vanuit een ruimer
perspectief bekijken
3) Historische pedagogiek
→hoe mensen in de loop van de geschiedenis hun kinderen opvoeden (de
opvoedingspraktijk) & de studie van wat er over opvoeding gedacht wordt (de
opvoedingstheorie)
→Om de problemen van de voorgangers en tijdgenoten als goede pogingen te
zien en hieruit te leren
4) Orthopedagogiek
→de ondersteuning die kinderen en volwassenen met specifieke eigenschappen
nodig hebben om zich zo goed mogelijk te kunnen ontplooien
→de bevordering van de zelfstandigheid binnen de mogelijkheden die de mens
met een handicap heeft
→Neuropedagogiek (deeldiscipline van ortho)= focust op neurologische basis in
het verklaren van opvoedingsproblemen, leerstoornissen en gedrags- en
ontwikkelingsstoornissen
5) Sociale pedagogiek
→afgeleid van sociale agogiek= wegnemen van tekorten in de sociale situatie, het
oplossen van sociale gedragsproblemen, sociaal-vormende arbeid
→het psychosociale aspect van leven en samenleven met het oog op de situatie
van kinderen (buiten school en gezinsniveau dus bv. Buurtniveau)
6) De fundamentele of theoretische pedagogiek
→Wat is opvoeden?, Waartoe voeden wij op?, Welke voorwaarden zijn hierbij
belangrijk?
7) Gezinspedagogiek
1.4 Wat is gezinspedagogiek?
=de normale ontwikkeling van kinderen in verschillende, specifieke
opvoedingscontexten
→het kind doorloopt alle fasen van de normale ontwikkeling naar volwassenheid t en dit
op gebied van fijne en grove motoriek, groei, sociale vaardigheden, spraak en taal. Alle
mijlpalen worden behaald en het kind ondervindt daar geen al te grote problemen bij
→het kind binnen zijn opvoedingscontext
→aandacht voor de variabiliteit van de opvoeding van kinderen met een normale
ontwikkeling zoals bv.: Hoe verschilt de ontwikkeling van kinderen naargelang ze
opgroeien binnen een groot gezin of enig kind zijn?
2
, →primair opvoedingsmilieu= het gezin →belangrijk in GP! (rol moeder, vader, scheiding)
→steeds minder traditionele gezinnen → enorme diversiteit aan gezinsvormen
➔!Onderzoeken welke invloed op ontwikkeling kinderen!
→Bredere contextfactoren zoals kinderopvang, relatie met leerkrachten, peers en
vrijetijdsbesteding
DEEL 2 OPVOEDEN
2 Het kind
2.1 Inleiding
Opvoeden staat niet los van maatschappij en cultuur → Hoe en wat mensen voelen,
vinden en doen, wordt sterk bepaald door het mensbeeld en het wereldbeeld dat zij
hebben en kleurt wijze waarop zij naar kinderen, opvoeders en opvoeding kijken
Visies goede opvoeding evolueren mee met veranderingen
2.2 Het kind: Is opvoeding mogelijk en noodzakelijk? De mens: een
animal educandum?
“Is de mens wel opvoedbaar?” →polariteit of 2 uitersten:
1) De appel valt niet ver van de boom
2) Kinderen heb je zoals je ze kweekt
→optimisme vs. Pessimisme
→vraag naar invloed van erfelijkheid →nature-nurture-debat= de discussie rond de
respectievelijke invloed van erfelijkheid en milieu
• Nature= aanleg, erfelijkheid en constitutie, centraal staan de aangeboren
genetische karakteristieken van een individu
• Nurture= centraal stellen van de invloed van het milieu op de ontwikkeling van
het kind
➔Welke wordt gekozen, bepaalt de verwachtingen met betrekking tot interventie en
beïnvloeding
2.3 Welke kansen geven we aan de opvoeding?
2.3.1 Nativisme
Erfelijkheidsstrekkingen die zeer pessimistisch staan tegenover de mogelijkheid tot
opvoeden →alles is aangeboren, opvoeding is machteloos→ZORGEN VOOR GOEDE
VOORTPLANTING
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkedietens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.91. You're not tied to anything after your purchase.