Aantekeningen van alle hoorcolleges van Europees Arbeidsrecht. In week 3 en 4 werd er gewerkt aan de groepsopdracht waardoor er geen hoorcolleges waren.
HOORCOLLEGE 2: ARBEIDSTIJDEN EN GRONDRECHTEN...................................................................13
HOORCOLLEGE 5: VRIJ VERKEER VAN WERKNEMERS......................................................................26
HOORCOLLEGE 6: DETACHERING IN DE EU......................................................................................35
WEEK 7 DEEL 1: ROME I VERORDENING...........................................................................................43
WEEK 7 DEEL 2: TOEPASSELIJK PENSIOENRECHT..............................................................................48
1
,Hoorcollege 1: Inleiding Europees Arbeidsrecht
Kern tentamen is week 5, 6 en 7. Ook week 1 en 2 komen er een beetje in.
Waarom is EU-arbeidsrecht belangrijk voor het nationaal arbeidsrecht?
• Verstrekkende reguleringsmogelijkheden: we kunnen verordeningen aannemen die
rechtstreeks doorwerken. Ook richtlijnen (= opdracht aan nationale overheid om
nationaal recht te maken op een bepaald terrein)
• Verstrekkende handhavingsmogelijkheden: door Hof van Justitie. De hoogste rechter
is verplicht de zaken voor te leggen aan het HvJ als onduidelijk is hoe het nationale
recht uitgelegd moet worden.
Het werkt door in het nationale recht
(Minimum) harmonisatie:
– Arbeidstijden, arbeidsomstandigheden, gelijke behandeling, collectief ontslag,
overgang van onderneming…..)
Bij grensoverschrijding:
– Gelijke behandeling werknemer, ongeacht (EU) nationaliteit en coördinatie sociale
zekerheid als je in Spanje gaat wonen moet je dezelfde rechten hebben als
werknemer dan in NL
Gezamenlijk beleid door OMC
– Werkgelegenheidsbeleid, beleid dat ziet op sociale insluiting
Overzicht college
I Historie sociaal Europa
II Wetgeving en reguleringsmechanismen
III Doorwerking Europees (arbeids)recht in de nationale rechtsorde
IV EU-Werknemersbegrip
Deel I: Historie Sociaal Europa:
Bij de oprichting EEG: De economische doelstelling stond voorop
Doel: interne markt met 4 fundamentele vrijheden
Ook leidend bij:
• Art. 118 EEG Verdrag: Arbeidsomstandigheden
• Art. 119 EEG Verdrag: Gelijke beloning m/v
Naar een meer sociaal gezicht: Defrenne
in de loop der tijd zien we dat de EU een meer sociaal gaat krijgen, dat begint met de
Defrenne arresten. Dit zijn 3 arresten, een stewardess die minder betaald kreeg dan haar
mannelijke collega’s. Het HvJ zei in de tweede zaak dat art. 119 EEG niet alleen een
economische doelstelling heeft, maar ook een sociale. Dat was voor het eerst dat het naar
voren kwam. Het was een kantelpunt hoe we naar de Europese gemeenschap kijken.
Defrenne is dus een kantelpunt naar een meer sociaal Europa.
De jaren 70
2
, • Eerste sociale actie programma 1974
• Richtlijnen op het terrein van:
• gelijke behandeling
• arbeidsomstandigheden
• overgang van onderneming, insolventie en collectief ontslag
Je ziet hier ook een duidelijke omslag in de regelgeving. Niet alleen het HvJ zei het, maar
er werd werkelijk wat mee gedaan in de regelgeving.
Verdrag van Maastricht 1992
• Overeenkomst betreffende de sociale politiek (nu: art. 151—155 VWEU)
• Maakt deel uit van Verdrag
• Belang:
• Uitbreiding competentie van EG op het terrein van sociaal beleid;
Met deze ovk werd de rechtsbasis gemaakt voor een groot aantal
deelterreinen op het sociaal recht.
• Gekwalificeerde meerderheid ipv unanimiteitsvereiste;
• Grotere rol voor de sociale partners in het wetgevingsproces.
Verdrag van Amsterdam 1997
• Uitbreiding bepalingen die zien op gelijke behandeling
• Overeenkomst betreffende sociale politiek in Verdrag
• Nieuwe titel in het Verdrag: werkgelegenheid (art. 145-150 VWEU)
Verdrag van Maastricht werd geïmplementeerd in het verdrag van de Europese
gemeenschap.
Verdrag van Lissabon 2009
• Huidige tekst van de twee Verdragen:
• Het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU)
• Het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (VWEU)
• Handvest Grondrechten dezelfde juridische status als het Verdrag (art. 6 lid 1 VEU).
• (Was al overeengekomen met Verdrag van Nice in 2000, maar toen niet
bindend)
Europese Pijler van de Sociale Rechten 2017
20 principes and rechten voor een rechtvaardige en goedwerkende arbeidsmarkt.
- Gelijke kansen en toegang tot de arbeidsmarkt
- Eerlijke arbeidsvoorwaarden
- Sociale bescherming en inclusive
Vanuit arbeidsrechtelijk oogpunt was dit belangrijk. Het is niet bindend, maar geeft wel
aan dat we iets moeten doen op het gebied van arbeidsrecht in de EU.
Uitwerking Europese Pijler sociale rechten
Na het afroepen van de Europese Pijler, is het een en ander gebeurd:
– Richtlijn 2019/1152, Transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden; is
onlangs geïmplementeerd in NL recht, ziet op de positie van oproepkrachten.
3
, – Richtlijn 2019/1158, Evenwicht tussen werk en privéleven ouders en mantelzorgers;
is ook geïmplementeerd in Nederlands recht, er is nu betaald ouderschapsverlof.
– Richtlijn 2022/2041, Toereikende minimumlonen in de Europese Unie.
– Europese Arbeidsautoriteit (oktober 2019) (zie week 6); arbeidsinspectie op EU
niveau, ziet op detachering van arbeiders die van het ene land naar het andere land
gaan.
– Richtsnoeren betreffende de toepassing van het mededingingsrecht van de Unie op
Collectieve arbeidsovereeenkomsten m.b.t. zelfstandigen zonder personeel (2022/C
374/02) is een richtsnoer, geen richtlijn. Is niet juridisch bindend. Het geeft wel
dat de EU het toestaat dat een bepaald groep ZZP’ers afspraken maken, een soort
cao. Dit is belangrijk, omdat het binnen de EU eigenlijk niet toegestaan is om
afspraken te maken tussen ZZP’ers, want er is een verbod op mededinging.
– Aanbeveling toegang tot sociale bescherming werknemers én zelfstandigen (2019/C
387/01);
– Voorstel voor een richtlijn betreffende tranparante lonen (COM (2021) 93 final);
– Voorstel voor een richtlijn betreffende de verbetering van arbeidsomstandigheden
bij Platformwerk (Com (2021) 762 final).
de laatste twee zijn nog niet aangenomen.
Verhouding sociale en economische rechten in jurisprudentie
Viking/Laval arresten:
In het arrest ging het over een bouwbedrijf die een aanbesteding had gewonnen in Zweden.
Die mochten daar scholen gebouwen. Het bedrijf ging daar naartoe met werknemers uit
Letland. Zij werden betaald op grond van de Letse cao. De lonen waren een stuk lager dan de
lonen in Zweden. De Zweedse vakbonden waren het daar niet mee eens en gingen zodanig
staken dat het het bedrijf Laval uit Letland onmogelijk werd gemaakt om nog activiteiten uit
te voeren. Laval voerde aan dat het werd belemmerd in haar vrije verkeer van diensten. Als
je werknemers detacheerd van het ene land van het andere land, deze worden belemmerd
door die stakende Zweedse vakbonden.
• HvJ: Het recht op staking mag worden beperkt door het vrij verkeer van diensten of
van vestiging (economisch belang). die economische vrijheden zijn belangrijker
dan sociale rechten. Hier was veel discussie over in de Arbeidsrechtelijke literatuur.
Eigenlijk vinden ze het niet kunnen dat sociale grondrechten kunnen worden beperkt
door economische vrijheden, maar het hof vindt dus wel dat dit kan.
– Maar zie ook art. 1 bis herziene Detacheringsrichtlijn (richtlijn doet geen
afbreuk aan grondrechten): hierin staat dat de Detacheringsrichtlijn geen
afbreuk doet aan grondrechten (2018). De vraag is dus of de uitspraak van het
hof in het Laval arrest nog wel klopt.
Albany/Van der Woude arresten
Hierin zien we dat juist de belangen van werknemers (de sociale bescherming) belangrijker
worden geacht dan de economische vrijheden. Hier ging het om de vraag wanneer je een
cao sluit waarbij je bijv. zegt dat je alleen in zee gaat met een bepaald pensioen. Is dit dan in
strijd met het kartelverbod? Op het moment dat je dat doet beperk je eigenlijk ook de vrije
mededinging.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauraschool22. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.