Dit document bevat een uitgebreide samenvatting van het vak Ontwikkelingsleer. De samenvatting is makkelijk en duidelijk geschreven. Er wordt veel gebruik gemaakt van plaatjes en voorbeelden zodat je een goed beeld bij de stof krijgt. In deze samenvatting staan alle methodes, theorieën, stromingen...
Paars = echt de kern (moet je kennen = heel belangrijk)
COLLEGE 1
Smalle visie op ontwikkeling
Ontwikkeling is:
- sequentieel verschillende stadia/fases
- unidirectioneel eerdere veranderingen zijn een voorwaarde voor latere
- Eindstaat hogere waarde dan de oorspronkelijke staat
- Onomkeerbaar in de vooruitgang
- Kwalitatief structurele transformaties
- Biologische groei onafhankelijk van cultuur
- universeel hetzelfde voor iedereen
denk bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van taal. Deze is sequenteel, unidirectioneel enz.
deze visie van ontwikkeling heeft veel kritiek ontvangen daarom:
de brede visie op ontwikkeling
niet noodzakelijk gebaseerd op fases die elkaar opvolgen. (sommige kinderen slaan eerste fase van
taala over en spreken meteen in zinnen ipv woorden). Heeft niet altijd een eindstaat die een hogere
waarde heeft (bv persoonlijkheid, de karaktertrekken veranderen wel maar een niet beter dan
ander). Ontwikkeling is kwalitatief als kwantitatief (bv taal aantal woorden). Kan universeel zijn
maar ook veel verschillen tussen personen. Wordt wel beinvloed dooor cultuur en biologie.
Ontwikkeling is plastisch kan binnen een persoon in pos zin maar ook in neg zin veranderen,
afhankelijk van de omstandigheden
2 manieren om ontwikkeling te onderzoeken
1. binnen personen= intraindividueel
2. tussen personen = inter individueel
definitie = ontwikkelingspsychologie betreft de veranderingen binnen personen gedrurende de
levensloop en de verschillen en overeenkomsten tussen personen met betrekking tot de aard van de
veranderingen. Het doel is niet alleen om deze intrapersoonlijke veranderingen en interpersoonlijke
,verschillen te beschrijven maar ook om te verklaren waarom ze plaatsvinden en om te zoeken naar
manieren om ze zo optimaal mogelijk te veranderen.
Onwikkelingspsychologie focust zich op:
normatieve ontwikkeling en individuele verschillen
- wat is de normatieve ontwikkeling
- welke afwijkingen van de norm zijn wss
- hoe kunnen deze afwijkingen verklaard worden
- wat betekenen ze voor de toekomst
- hoe kan de toekomstige ontwikkeling op een gunstige manier beïnvloed worden
- hoe kunne mensen beter bestand worden tegen neg invloeden van anderen
- hoe kunnen we de kans vergroten dat mensen om kunnen gaan met neg gebeurtenissen
wat ontwikkelt wanneer?
Bij het besturen van de normatieve ontwikkeling linken we belangrijke veranderingen in de
ontwikkeling aan bepaalde leeftijden. Hoe kunnen we deze leeftijdsperioden classificieren?
Kijk dia !
2 fases van de oude leeftijd : jong oud 60-80 (relatief gezond en actief) en oud oud 80-100
(tegenomen risico voor fysieke en cognitieve problemen)
Belangrijk: biologische leeftijd is nooit verantwoordelijk voor veranderingen, en verklaart daarom ook
niet. Correleert wel maar niet oorzakelijk. Doel = het linken van de veranderingen aan de “waarom”:
welke mechanismen drijven ontwikkelingen.
Tijdschaal van ontwikkeling:
- variabiliteit (=kortetermijn veranderingen die min of mieer omkeerbaar zijn) vs. Verandering
(=min of meer blijvend)
- variabiliteit van verandering voorspellen
hoe kunnen we dan onderzoeken wanneer iets veranderd:
op een continue manier correlatie tussen leeftijd en vaardigheid bv
op een categorische manier vergelijken tussen groepen leeftijdsgroepen vergelijken op
vaardigheid
,we kunnen kijken naar individuen van verschillende leeftijden op hetzelfde moment = cross
sectionele designs verschil onderzoeken inter persoonlijk
maar we kunnen ook kijken naar dezelfde individuen op verschillende momenten = longitudinale
designs verandering onderzoeken intrapersoonlijk
Cohorteffecten
Cohort = iedere groep uit dezelfde
culturele omgeving en dezelfde
tijdsinterval
Cohorteffect = verschillen in variabelen die relevant zijn voor de ontwikkeling, die voortkomen uit
(niet-leeftijdsgerelateerde) factoren waaraan iedere geboortecohort is blootgesteld
Voorbeeld: oorlog, onderwijsplicht
geobserveerde verschillen zijn veroorzaakt door cohortkenmerken, niet door leeftijd zelf
Kunnen cohorteffecten een probleem vormen voor crooss sectionele en longitudinale designs
Cross-sectionele designs
Voordelen:
- Economisch mbt tijd (weinig tijd tussen meting en resultaten)
- Redelijk goedkoop
- Toont overeenkomsten en verschillen tussen leeftijdsgroepen
Nadelen:
- Leeftijdseffecten zijn verstrengeld met cohorteffecten
- Geen informatie over individuele ontwikkeling (interpersoonlijke verschillen ipv
intrapersoonlijke verandering)
- Beperkt generaliseerbaar naar andere meetmomenten
Longitudinale designs
Voordelen:
- Echte meting van intrapersoonlijke verandering
- Meting van stabiliteit en verandering van variabelen
Nadelen:
, - Leeftijdseffecten zijn verstrengeld met tijd-van-meting effecten, testhertest effecten, attrition
(uitval)effecten
- Beperkt generaliseerbaar naar andere cohorten
- Kost veel tijd
- Kost veel geld…
Sequentieel design :
= combinatie van cross sectionele en longitudinale designs
Onderzoeksmethoden
Zelf-rapportage vs. rapportage ‘by proxy’ (e.g., ouder, partner, verzorger)
o Interview
o Vragenlijsten
o Dagboeken
Gedragsobservatie [naturalistisch versus gestructureerd]
Gestandardiseerde Testen/Testbatterijen [vergelijking met norm, bijv. IQ]
Experimenten
Uitdagingen in onderzoek
In onderzoek naar ontwikkeling focussen we op leeftijdsgroepen die van jongere volwassenen kunnen
verschillen in:
Receptie en productie spraak
Sensomotorsiche vaardigheden
Suggestibiliteit
Aandachtsspannen/vermoeidheid
Subjectieve betekenis van concepten
Ongediagnosticeerde klinische beperkingen (problemen met gehoor heeft invloed op spraak /
begrip geheugenproblemen veroorzaakt door dementie en niet door leeftijd)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller timvwanrooy. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.48. You're not tied to anything after your purchase.
