PSYCHOPEDAGOGIEK 2.1
Inhoudsopgave
DEEL 1: ALGEMENE INLEIDING OP DE PEDAGOGIEK............................... 3
HOOFDSTUK 1: KINDEREN: (GEEN) GEWONE MENSEN........................................3
DE STELLING VAN PHILIPPE ARIÈS................................................................................... 3
DE ONTDEKKING VAN HET KIND, EEN GROTE OMSLAG? KRITIEK OP ARIÈS...............................4
HOOFDSTUK 2: DE PARADOX VAN HET OPVOEDEN: GROOTBRENGEN DOOR
KLEINHOUDEN.........................................................................................6
LEA DASBERG OVER KINDER- EN JEUGDLAND....................................................................6
HET PARADOXAAL KARAKTER VAN HET OPVOEDEN BLOOTLEGGEN...........................................7
HOOFDSTUK 3: DE MODERNE WESTERSE OMSCHRIJVING VAN OPVOEDEN.................8
DE SHIFT VAN SOCIALISATIE NAAR OPVOEDING..................................................................8
DE KERN VAN HET MODERN WESTERS PEDAGOGISCH DENKEN..............................................8
HET MODERN WESTERS PEDAGOGISCH PROJECT: OPVOEDEN TUSSEN GISTEREN EN MORGEN,
TUSSEN TRADITIE EN TOEKOMST..................................................................................... 8
HOOFDSTUK 4: EVOLUTIES IN HET MODERN WESTERS OPVOEDINGSCONCEPT..........10
POSTMODERN WAARDENPLURALISME............................................................................. 10
BESLUIT.................................................................................................................. 11
HOOFDSTUK 5: DE PEDAGOGISCHE GRONDBEGRIPPV........................................12
DEEL 2: HET GEZIN ALS EERSTE OPVOEDINGMILIEU............................. 13
HOOFDSTUK 2: VERKENNING VAN HET CONCEPT ‘GEZIN’...................................13
INLEIDING................................................................................................................ 13
WAT IS EEN GEZIN?................................................................................................... 13
KENMERKEN HEDENDAAGS GEZIN................................................................................. 13
FUNCTIES VAN HET GEZIN........................................................................................... 14
FUNDAMENTELE BETEKENIS VAN HET GEZIN....................................................................14
HOOFDSTUK 3: CULTUURHISTORISCHE SCHETS VAN HET GEZIN............................15
VAN UITGEBREID GEZIN NAAR KERNGEZIN......................................................................15
HOOFDSTUK 4: HET GEZIN VANDAAG..........................................................16
GEZINSVORMEN........................................................................................................ 16
FEITEN OVER HET GEZIN............................................................................................. 18
HOOFDSTUK 5: VEERKKRACHT, LOYALITEIT, DRAAGKRACHT EN DRAAGLAST ALS
BELANGRIJKE GEZINSDYNAMIEKEN...............................................................20
VEERKRACHT............................................................................................................ 20
DE KAMERS VAN HET VEERKRACHTHUIS..........................................................................21
EXISTENTIEL̈ E EN VERWORVEN LOYALITEIT, VERTICALE EN HORIZONTALE LOYALITEIT................22
BALANSMODEL VAN BAKKER........................................................................................ 23
HOOFDSTUK 6: OPVOEDINGSONDERSTEUNING EN NETWERKEN............................26
VERSCHILLENDE VORMEN VAN STEUN............................................................................ 26
HOOFDSTUK 7: INTERCULTURELE PEDAGOGIEK: KIJK OP OPVOEDING VANUIT ANDERE
CULTUREN............................................................................................27
INTEGRATIE EN ACCULTURATIE...................................................................................... 27
THEORIEEN̈ VAN ALLOCHTONE OUDERS OVER KINDEREN EN OPVOEDING................................28
HOOFDSTUK 8: MANNEN EN OPVOEDING......................................................30
LERAAR: EEN VROUWENBEROEP?.................................................................................. 30
1
,MANNEN IN DE KINDEROPVANG EN IN HET ONDERWIJS......................................................31
DEEL 3: DE SCHOOL ALS TWEEDE OPVOEDINGSMILIEU......................... 32
HOOFDSTUK 1: OPVOEDEN EN ONTWIKKELEN................................................32
PROFESSIONEEL OPVOEDEN......................................................................................... 32
HOOFDSTUK 2: SCHOOLLAND...................................................................35
PEDAGOGISCHE PRINCIPES........................................................................................... 35
HOOFDSTUK 3: GESCHIEDENIS VAN DE BASISSCHOOL.......................................37
TERUG IN DE TIJD...................................................................................................... 37
LEERPLICHT.............................................................................................................. 38
STATUS VAN DE LERAAR.............................................................................................. 38
HOOFDSTUK 4: KRACHTLIJNEN VOOR EEN STERK BASISONDERWIJS.......................39
KRACHTLIJNEN.......................................................................................................... 39
HOOFSSTUK 5: OUDERBETROKKENHEID OP SCHOOL.........................................41
WAT IS OUDERLIJKE BETROKKENHEID?...........................................................................41
WAAROM OUDERBETROKKENHEID?............................................................................... 43
HEFBOMEN.............................................................................................................. 44
HINDERPALEN........................................................................................................... 44
HOE OUDERBETROKKENHEID BEVORDEREN?...................................................................44
Leerdoelen
Ariès’ beide stellingen kort kunnen weergeven.
Ariès’ stellingen kritisch kunnen benaderen.
Het begrip ‘institutionaliseringsproces’ kunnen verklaren en daarbij
duidelijk maken dat aan de school in de moderne samenleving een
reeks centrale verwachtingen werden gesteld.
Duidelijk kunnen maken wat bedoeld wordt met ‘privatisering’ van
het gezin.
Een persoonlijk standpunt kunnen uiten omtrent de huidige
verwachtingen t.o.v. de school, in relatie tot andere milieus die zich
met kinderen en jongeren inlaten.
De stelling van Philippe Ariès
Volgende vraag is van groot belang binnen de historische pedagogiek:
“Vanaf wanneer ziet men kleine mensen als “ kinderen” en
behandelt men hen op een eigen specifieke wijze die
verschillend is van de volwassenen?”
Stelling 1: Tijdens de middeleeuwen heeft het kind als afzonderlijke
antropologische categorie niet bestaan.
Tijdens de middeleeuwen:
Was er geen sprake van ‘het kind’
Was er geen oog voor het kind en nog minder voor de adolescent.
Jonge kinderen = een soort huisdier, waarmee men zich vermaakte.
Het kind telde niet mee gezien de hoge kindersterfte.
Andere bewijzen om aan te tonen dat er weinig waarde werd gehecht aan
kinderen:
Er was kindermishandeling en kindermoord.
Geweld, de dood en seksualiteit werd niet verborgen voor kinderen.
Oudere kinderen fungeerde snel als arbeidskracht→kinderen
kwamen snel in het volwassen leven terecht.
3
, Stelling 2: De ontdekking van het kind
1. Tijdens de 17e eeuw:
o Kind wordt belangrijk en krijgt stillaan een plaats toegewezen.
o Hogere maatschappelijke klassen zijn eerst aan de beurt, de
rest volgt.
o Ariès situeert in deze context ‘ sentiments de l’enfance’ = een
onvertaalbare aanduiding van het bewustzijn van het kind en
het gevoel voor het kind.
Sentiments → een affectief geladen houding van spelen en knuffelen.
o Privatisering van het gezin: ouder-kind relaties worden
afgeschermd van de buitenwereld.
o Toenemende scheiding tussen de wereld van volwassenen en
die van kinderen.
Affectie stond meer centraal, ook typische gezinsproblemen:
o Uitgestelde volwassenheid: op economisch vlak blijven
jongeren afhankelijk van ouders
o Communicatiestoornis tussen generaties
o Verborgen leed naar aan leiding van gezinsproblemen
( verwaarlozing, mishandeling,..)
Institutionalisering van scholen leidt tot disciplinering:
Onderricht werd aan de school toevertrouwd en gebeurde niet
langer alleen in het gezin.
Scholen evolueerden tot echte, gespecialiseerde onderwijs- en
opvoedingsinstituten.
Programma oversteeg de loutere beroepsopleiding, beoogde meer
en meer disciplinering van de kinderen: orde, regelmaat,
classificatie, hiërarchie en organisatie = kern school programma
De ontdekking van het kind, een grote omslag? Kritiek op Ariès
1. Eerste stelling:
o De middeleeuwen waren niet zo duister als ze werden
voorgesteld
o Er was wel sprake van liefde tussen kinderen en ouders → Het
toenmalige gezin had wel een affectieve functie.
o De kindermoord bestond, maar niet veralgemeend: het geslacht
en de sociaaleconomische toestand van het gezind bepaald of er
tot kindermoord werd overgegaan.
2. Tweede stelling:
o Plotse omslag leek eerder een geleidelijke evolutie.
o Pedagogische belangstelling nam toe: beginnend bij de hoogste
klassen, tot uiteindelijk de gehele bevolking.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zarahdecooman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.46. You're not tied to anything after your purchase.