Summary
Samenvatting inleiding publiekrecht
- Course
- Institution
- Book
samenvatting van de cursus Inleiding Publiekrecht
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: demibense31 • 2 year ago
Seller
Follow
inedelege
Reviews received
Content preview
Inleiding PublieksrechtHoorcollege 1 NGW
Artikel 104 Grondwet: Belastingen van het Rijk worden geheven uit kracht van een wet.
Andere heffingen van het Rijk worden bij de wet geregeld.
Wat is publiekrecht
Wat is staatrecht
Het object is de staat. Deze bestaat uit de gemeenschap van mensen (bevolking), dit is binnen
een bepaald gebied (territorium), dit heeft gemeenschappelijke normen die door dwang
worden gehandhaafd (gezag/ macht).
Wetenschappelijke disciplines over de staat:
- Staatskunde (politicologie
- Statistiek
- Constitual economics (fiscal federalism)
- Staatsrecht: juridische discipline
Bronnen van het staatrecht zijn de Grondwet, Statuut van het Koninkrijk, internationale
verdragen, ongeschreven recht.
Wat is bestuursrecht
Het object is het (openbaar) bestuur. Deze bestaat uit de uitvoerende macht (trias politica),
maar het bestuur is meer dan de uitvoering van wetten! Deze bestaat ook uit het van
overheidswege behartigen van het algemeen belang en het eenzijdig vaststellen van de
rechtspositie van andere rechtssubjecten (‘openbaar gezag’)
Wetenschappelijke disciplines over het openbaar bestuur: bestuurskunde en bestuursrecht.
De bronnen van het bestuursrecht: Algemene wet bestuursrecht, bijzondere wetgeving (en
lagere regelgeving).
Het dilemma van het publieksrecht: spanning tussen eenzijdig bindende overheidsbesluiten en
individuele vrijheid: waarom zouden vrije burgers beslissingen van de overheid moeten
gehoorzamen? Oplossing: democratische rechtstaat.
Rechtstaat (klassiek liberaal): bescherming van burgers door onderworpenheid van de staat
aan het recht
- Legaliteitsbeginsel
- Machtsverdeling
, - Grondrechten
- Rechterlijke controle
Democratische rechtstaat: zeggenschap naast bescherming
Sociale rechtstaat: actief overheidsingrijpen (verzorgingsstaat)
Het legaliteitsbeginsel bestaat uit twee componenten:
- Overheidsoptreden moet berusten op een wettelijke grondslag (positief)
- Overheidsoptreden moet plaatsvinden binnen de grenzen van het recht (de wet)
(negatief)
Voor de wetgever is het legaliteitsbeginsel: de grondwet.
Voor het bestuur is het legaliteitsbeginsel: Algemene wet bestuursrecht
Voor de fiscaliteit (art 104 Gw) is het legaliteitsbeginsel: ‘belastingen worden geheven uit
kracht van een wet’.
Er is een strikte machtenscheiding:
Checks and balances
Machtsverdeling binnen de uitvoerende macht (fiscaal): Minister (staatssecretaris) van
Financiën, inspecteur, ontvanger.
Grondrechten zorgen voor (extra) bescherming van fundamentele vrijheden (H.1 Gw).
Vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting, recht op eigendom, etc.
Rechterlijke controle. Dit staat in artikel 112 Gw.
1. Aan de rechterlijke macht is opgedragen de berechting van geschillen over burgerlijke
rechten en over schuldvorderingen.
2. De wet kan de berechting van geschillen die niet uit burgerlijke rechtsbetrekkingen zijn
ontstaan, opdragen hetzij aan de rechterlijke macht, hetzij aan gerechten die niet tot de
rechterlijke macht behoren.
De rechterlijke macht is onafhankelijk volgens artikel 117 Gw.
Hoorcollege 2 18 sept
2019
Artikel 105 Grondwet
1. De begroting van de ontvangsten en de uitgaven van het Rijk wordt bij de wet vastgesteld.
, 2. Jaarlijks worden voorstellen van algemene begrotingswetten door of vanwege de Koning
ingediend op het in artikel 65 bedoelde tijdstip.
3. De verantwoording van de ontvangsten en de uitgaven van het Rijk wordt aan de Staten-
Generaal gedaan overeenkomstig de bepalingen van de wet. De door de Algemene
Rekenkamer goedgekeurde rekening wordt aan de Staten-Generaal overgelegd.
4. De wet stelt regels omtrent het beheer van de financiën van het Rijk.
Artikel 305 grondwet
Eerst door de tweede kamer aangenomen en daarna door de eerste kamer. De begroting moet
ook goed gekeurd zijn door de regering en de staten generaal.
Zonder toestemming van de staten generaal kan de regering geen uitgaven doen.
Legaliteitsbeginsel
- Positief funderend
- Negatief begrenzend
- Soort van bonus: handhaving (zowel positief-funderend als negatief-begrenzend)
Stellingen
1. Stelling: ‘De algemene wet bestuursrecht is niet relevant voor belastingheffing.’
Je hebt een aantal belastingwetten, dan heb je iets overkoepelends (specifieke
belastingwetten), …….
2. Stelling: Welk aspect van de democratische rechtsstaat verzet zich ertegen dat de
Staatssecretaris van Financiën zelf een nieuwe belasting kan invoeren?
Trias politica. Scheiding van machten, machtsverdeling. Invoeren belasting taak
wetgever, ook staten generaal nodig. Uitvoerende macht houdt zich niet bezig met
invoeren van wetten, maar puur met het uitvoeren. Rechtelijk oordeel gaat alleen
over oplegging ervan. Legaliteitsbeginsel; je kunt niet zomaar een belasting invoeren,
als staatssecretaris mag je bijvoorbeeld wel een voorstel doen, maar geen wet
zomaar invoeren. ……..
3. Stelling: Leg de samenhang uit tussen het legaliteitsbeginsel en grondrechten binnen
de democratische rechtsstaat.
Overheid mag alleen doen waar hij toestemming voor heeft. Grondrechten willen we
extra waarborgen. Grondrechten zijn een soort van aanscherping van
legaliteitsbeginsel. Aanvullende eisen op beperkingen van de vrijheden.
Legaliteitsbeginsel
- Positief funderend: Als de overheid wil optreden dan moet daar een wet voor aan te
wijzen zijn die laat zien dat ze daar toestemming voor hebben, op basis van wettelijke
grondslag. De wet fundeert de overheid.
o Wie mag er optreden, wie is er bevoegd? Machtsverdeling brengt met zich
mee dat er niet een macht is, maar macht wordt verdeeld. Iedere groep heeft
zijn eigen taken en bevoegdheden.
o Waartoe is deze instantie bevoegd (wat)?
o Hoe is deze bevoegdheid verkregen
- Negatief begrenzend: overheidsoptreden moet plaatsvinden binnen de grenzen van
het recht (de wet). Soms is er ook ongeschreven recht, waar je je ook aan moet
houden. Daarom ruimer geformuleerd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller inedelege. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.59. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now