Summary
samenvatting wijsbegeerte (HO6)
- Course
- Institution
Samenvatting van 6 pagina's voor het vak Inleiding tot de wijsbegeerte aan de KU Leuven
[Show more]
Seller
Follow
shirintorobche
Content preview
Hoofdstuk 6: Charles DarwinInleiding:
De evolutietheorie is een discipline waarin filosofie en wetenschap nauw met elkaar verbonden zijn, wat niet
het geval is in andere biologische wetenschappen zoals neurobiologie of celbiologie. Deze verbondenheid is
grotendeels te danken aan de kruisbestuiving tussen filosofie en darwinisme.
Darwin's invloed strekt zich uit tot zowel wetenschappelijke gebieden, zoals de evolutiebiologie en -
psychologie, als filosofische thema's, zoals het verschil tussen mens en dier en de verhouding tussen lichaam
en geest. Zijn theorie heeft de basis gelegd voor een diepgaand begrip van de ontwikkeling van soorten en
heeft geleid tot belangrijke filosofische reflecties over de aard van het leven, de menselijke natuur en de plaats
van de mens in de natuurlijke wereld.
1. Darwin en het Darwinisme:
Het leven van Darwin:
Charles Darwin werd geboren in 1809 in een welgestelde familie met een diverse achtergrond, waaronder
dokters, dichters en filosofen. Zijn academische loopbaan begon met geneeskunde, maar hij kon de
confrontatie met ziekte niet aan. Daarna probeerde hij theologie, maar ook dat bleek geen succes. Zijn
interesse in natuurlijke historie bracht hem uiteindelijk op het pad van de wetenschap.
Darwin kreeg de kans om als wetenschapper mee te reizen op de HMS Beagle, een expeditie waar hij de
bevindingen inventariseerde die later de basis zouden vormen voor zijn baanbrekende theorie van natuurlijke
selectie, gepresenteerd in zijn werk "On the Origin of Species". Darwin zelf beschreef het boek als 1
langgerekt argument voor de stelling dat de verschillende levende soorten op aarde geëvolueerd zijn uit een
gemeenschappelijke voorouder, x aantal miljoenen of miljarden jaren geleden. Zijn tweede werk “Descent of
Man” doet hij recht aan zijn belofte om de metafysica wat levendiger te maken door aan te tonen dat zowel het
menselijk lichaam als de menselijke geest het product is van een langdurig en hobbelig natuurlijk proces:
evolutie door natuurlijke selectie.
Hij trouwde met de dochter van een welvarende porseleinfabrikant, wat hem in staat stelde om een groot
aantal onderzoekers onder zich te hebben en resultaten te verkrijgen via correspondentie en samenwerking.
Darwin wordt niet alleen herinnerd als een wetenschapper, maar ook als een filosoof vanwege zijn immense
impact op het denken in de filosofie. Velen noemen zichzelf nog steeds darwinisten en baseren zich op zijn
geschriften, een fenomeen dat uniek is voor de filosofie, aangezien bijvoorbeeld in de fysica niemand zichzelf
een "Newtoniaan" noemt.
Het Dwarinisme:
Het darwinisme is veel meer dan alleen maar terugkeren naar de ideeën van Charles Darwin. Hoewel zijn
werk de basis vormde, is het darwinisme geëvolueerd in de nasleep van zijn tijd. Na Darwins overlijden
hebben nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen, zoals de ontrafeling van de DNA-structuur en de ontdekking
van de dubbele helix, geleid tot een grondige update van het darwinisme.
Deze nieuwe benadering, bekend als het neodarwinisme, plaatst de genen centraal in het proces van
evolutie. Het neodarwinisme heeft op zijn beurt geleid tot de opkomst van populair-wetenschappelijke werken
over de evolutietheorie. Helaas zijn sommige van deze werken vooral gericht op winst maken en verkoop, ten
koste van de kwaliteit van de wetenschappelijke inhoud.
Het is daarom waardevol om af en toe terug te keren naar de fundamenten van de evolutietheorie, zoals
beschreven door Darwin zelf.
2. Darwins gevaarlijke ideeën:
Filosofie van Darwin terug te leiden tot twee grote ideeën; genealogische blik op de natuur (evolutie, decent
with modification) en het principe van natuurlijke selectie.
, Darwin betoogde dat de variatie aan soorten op aarde niet het werk van God was, maar het resultaat van een
lange geschiedenis van afstamming met modificaties, ook wel transmutationisme genoemd. Hoewel Darwin
niet de eerste was met deze theorie, was hij wel de eerste die het systematiseerde en voorzag van uitgebreid
bewijsmateriaal. Hij maakte zijn theorie bekend door deze te illustreren met de "tree of life", waarbij de oudste
takken de oudste soorten vertegenwoordigen en nieuwe soorten voortkomen uit deze takken, terwijl veel
soorten uitsterven (afgebroken takken).
Centraal in Darwins denken stond de vraag: wat zorgt ervoor dat nieuwe groepen individuen ontstaan, die zo
verschillend zijn van andere individuen van hun moedergroep dat ze als nieuwe soorten kunnen worden
beschouwd? Dit leidde hem tot het mechanisme van natuurlijke selectie, dat zijn theorie ondersteunde.
Natuurlijke selectie is de conclusie van een logische redenering waarvan drie basisstellingen aantoonbaar
waar zijn:
1. Er is schaarste; er zijn geen onuitputtelijke middelen (voedsel, plaats), want dan zou alles exponentieel
voortplanten, en zullen ooit toch de bronnen op geraken.
2. Er is variatie; er is enorme variatie in levende natuur, en sommige individuen kunnen beter overweg
met omstandigheden waar ze zich in bevinden, hebben stapje voor op anderen en zullen makkelijker
nakomelingen kunnen brengen.
3. Variatie is erfelijk; eigenschappen van ouders waardoor ze zich konden aanpassen aan omgeving,
worden overgeërfd aan kinderen.
Dit principe van natuurlijke selectie impliceert een proces van behoud van nuttige eigenschappen die worden
doorgegeven aan nakomelingen via erfelijkheid survival of the fittest. Adaptaties, die zich voordoen als
reactie op variaties, verspreiden zich snel over de populatie. Deze adaptaties kunnen zowel psychologische
als fysiologische eigenschappen omvatten, zoals de drang van trekvogels om zuidelijk overwinteringsgebied te
zoeken of het antivriesmiddel in de bloedbaan van kabeljauw.
Adaptatie: eigenschap van een organisme die in bepaalde omgeving bepaalde functie vervult waardoor dat
organisme groter aantal levensvatbare nakomelingen kan voortbrengen dan organismen zonder die
eigenschap.
Gevaarlijke ideeën:
Daniel Dennett, een Amerikaans filosoof, heeft kritiek geuit op de theorie over evolutie en natuurlijke selectie.
Hij vergelijkt deze theorie met een "universeel zuur" dat alles opslorpt en uiteindelijk doorheen de aardkorst
dringt. Deze metafoor benadrukt de enorme impact van Darwins gedachtegoed op disciplines buiten de
evolutiebiologie, waarvan Darwin zelf niet eens de intentie had om ze aan te kaarten. Dennett wijst erop dat de
evolutietheorie van Darwin invloed heeft gehad op verschillende onderwerpen binnen de filosofie.
→ Universeel zuur = een chemische stof die zich invreet in alle mogelijke materialen.
3. Domein en doelgerichtheid:
Darwin bracht met zijn theorieën het essentialisme ten val, een eeuwenoude intellectuele traditie waar zelfs
filosofen zoals Plato en Aristoteles aanhangers van waren: essentialisme.
Essentialisme stelde dat achter de vergankelijke en veranderlijke lichamen van alle wezens op aarde
eeuwige essenties schuilen. Deze essenties, zoals het ideale mens-zijn of dier-zijn, zorgden voor structuur en
beweging in de wereld en gaven richting aan het leven en gedrag van organismen. Essentialisten waren
verwonderd over de doelgerichtheid en doelmatigheid van eigenschappen in de natuur, waardoor ze
geloofden in een soort teleologie, een geheel van theorieën over doelmatigheid en doelgerichtheid.
Essentialisme hielp mensen begrijpen hoe de wereld in elkaar zit en waarom dingen zijn zoals ze zijn. Met zijn
evolutietheorie toonde Darwin echter aan dat deze essenties niet eeuwig en onveranderlijk waren, maar dat
organismen zich ontwikkelen en veranderen door natuurlijke selectie. Dit markeerde een revolutionaire
verschuiving in ons begrip van de natuurlijke wereld.
→ Doelgerichtheid: veel eigenschappen in de natuur vervullen doel.
→ Doelmatigheid: mate waarin eigenschappen geschikt zijn om bepaald doel te bereiken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shirintorobche. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now