Summary
Samenvatting blok 2 Ziekte en gezondheid
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting over blok 2 Ziekte en gezondheid van de opleiding gezondheidswetenschappen (BMG) aan de EUR. De kennisclips + colleges zijn hierin uitgewerkt.
[Show more]
Seller
Follow
eurstudent2002
Content preview
GezondheidsrechtK|C2|Patiëntenrechten: WGBO
Patiëntenrechten
1. Rechten van de patiënt in zijn relatie tot zijn hulpverlener: WGBO en op deelgebieden in
meer specifieke wetgeving (zoals WOD, Embryowet, WMOM, WVGGZ, WZD).
2. Rechten van de patiënt met betrekking tot de hulpverlening als geheel. Hier gaat het om
gelijke en ongehinderde toegang tot de zorg en eventueel een vrije keuze van hulpverlener. In
feite in WMO, WLZ, Zvw en Jeugdwet.
Patiëntenrechten WGBO
Grondrechten in het geding:
Lichamelijke integriteit (art. 11 GW).
Privacy (art. 10 GW): de patiënt vertelt zijn arts vaak intieme dingen. Patiënt is daardoor zeer
kwetsbaar.
Gelijke toegang tot de zorg (art. 1 GW).
Overheid moet zorgen voor goede, toegankelijke gezondheidszorg (art. 22 GW).
4 medisch-ethische principes
1. Beneficience: wel doen.
2. Non malificience: niet schaden.
3. Respect/autonomie van de patiënt: respecteren van de eigen keuzes van de patiënt:
autonomie van de patiënt.
4. Rechtvaardigheid: de patiënt wordt zonder aanziens des persoons naar medisch inzicht
behandeld.
Paternalisme vs zelfbeschikking
Paternalisme: bestwilprincipe: de arts weet vanwege zijn kennis wat het beste is voor de
patiënt: weldoen.
Zelfbeschikking: respect voor de patiënt. De patiënt maakt de ultieme keuze, ook al druist dit
in tegen de medische indicatie.
Zelfbeschikkingsrecht
Zelfbeschikkingsrecht:
1. Wie sta je als behandelaar toe om je te behandelen, je bijv. te prikken, te opereren, je data
toe te vertrouwen? Meer dieper de vraag of je daarin een echte keuze hebt of dat deze
beperkt wordt door bijv. het niet vergoed worden van de behandeling.
2. Wat mag de behandelaar daadwerkelijk bij jou als patiënt aan behandelingen te verrichten?
Principe = De mens als mens verdient respect.
Dat betekent:
- Hulpverlener vertelt de gezondheidstoestand.
- Hulpverlener stelt eventuele behandeling voor.
- Patiënt begrijpt informatie, stelt zo nodig vragen.
- Hulpverlener moet vragen kunnen beantwoorden en/of geeft aan wat zijn twijfel is.
Patiënt beslist op basis van informatie in goed vertrouwen in zijn hulpverlener.
Informatieproces is wezenlijk voor het vertrouwen tussen hulpverlener en patiënt en daarmee voor
de kwaliteit van zorg!
,Grenzen zelfbeschikking
1. Medische ethiek. De patiënt kan niet alles van zijn dokter verlangen: de dokter mag bijv. niet
gedwongen worden medicijnen voor te schrijven omdat de patiënt dat zo graag wil. Maar
ook: Vertrouwen!
2. Maatschappij: je kan niet alles verlangen van de maatschappij (lees solidariteit). Discussie
over vergoeding van bepaalde geneeskundige handelingen (zie discussie over vergoeding van
dure medicijnen voor zeldzame aandoeningen).
3. Omstreden: paternalisme: dokter heeft het beste voor met zijn patiënt. Paternalisme is voor
alles: bescherm de patiënt tegen onverantwoorde stappen. Norm in de wet: goed
hulpverlenerschap.
Paternalisme
Bestwil: de dokter weet wat goed is voor zijn patiënt. De patiënt is bang en legt zijn lot in
handen van de arts.
Bemoeizorg: bijv. iemand die zichzelf verwaarloost (vgl. Wet Zorg en Dwang (WZD) en de Wet
verplichte geestelijke gezondheidszorg (WVGGZ)).
Keuze van de patiënt vanuit medische kennis onbegrijpelijk: raakt wilsonbekwaamheid
(WGBO): paternalisme is als dit doorslaggevend zou zijn.
Dilemma’s
De arts-patiënt relatie is een vertrouwensrelatie, geen normale zakelijke relatie. Is de patiënt
een klant?
Arts dient gezondheidsbelang patiënt, maar is geen ‘u vraagt, wij draaien’, d.w.z. soms
paternalistisch: bescherm patiënt tegen zichzelf.
Wens patiënt en geneeskundige mogelijkheden en ethiek lopen niet altijd parallel.
Kosten voor de maatschappij vs individueel welzijn patiënt en diens wensen. Bijv. discussie
over vrije artsenkeuze.
Belang en karakter van de WGBO
Dwingend recht: er mag niet ten nadele van de patiënt worden afgeweken.
WGBO weegt mee in het (medisch) tuchtrecht.
WGBO betreft diverse grondrechten.
Gericht op belang van de patiënt.
Vaak zwaarwichtige belangen van de patiënt.
WGBO: Catalogus van rechten en plichten
Art. 453: goed hulpverlenerschap en professionele standaard
Art. 447: vanaf 16 jaar sluit patiënt zelf gbo.
Art. 448: informatieplicht hulpverlener
Art. 450: toestemmingsvereiste
Art. 454: dossierplicht hulpverlener
Art. 456: inzagerecht patiënt
Art. 457: geheimhouding
Art. 460: opzegverbod hulpverlener, behoudens gewichtige redenen
Vertegenwoordigingsregeling: art. 7:465 BW
Art. 452: verplichtingen patiënt
,WGBO en zelfbeschikkingsrecht
In de WGBO herkenbaar als:
1. Recht op volledige informatie.
2. Informed consent: toestemmingsvereiste alvorens behandeling aanvangt.
3. Recht op inzage in het patiëntendossier.
4. De hulpverlener dient te handelen naar beroepsnormen.
5. Recht op privacy.
6. Regeling ingeval de patiënt zelf niet in staat is zijn wil te bepalen.
Plichten hulpverlener
1. Informatieverstrekking aan patiënt.
2. Toestemmingsvereiste: alleen behandelen wanneer patiënt daarvoor toestemming geeft.
3. Werken volgens beroepsstandaard (7:453 BW).
4. Dossierplicht.
5. Beroepsgeheim; eerbiediging privacy patiënt.
6. Plicht te voldoen aan inzageverzoek patiënt.
7. Ingeval van onverwijlde spoed en wilsonbekwaamheid van de patiënt: handelen volgens
hulpverlenersstandaard.
Plichten patiënt
1. Meewerken aan zijn eigen behandeling (art. 7:452 BW).
2. Betalen van de vergoeding ('loon') aan de hulpverlener: derhalve gaat het om een wet die het
professioneel handelen regelt.
Bescherming patiënt
1. Regeling 'centrale aansprakelijkheid': ZH e.a. zorginstellingen die zorg leveren in de zin van de
WMO/Zvw zijn medeaansprakelijk.
2. Dwingend recht: geen uitsluiting of beperking civiele aansprakelijkheid of afwijking
patiëntenrechten.
3. Alleen eenzijdige opzegging GBO door hulpverlener bij 'gewichtige reden'.
4. Vertegenwoordigingsregeling ingeval van wilsonbekwaamheid.
5. Therapeutische exceptie.
6. Geen informatie als de patiënt dat niet wenst.
Wetenschap en maatschappij
Bescherming belang medisch-wetenschappelijk onderzoek: onder voorwaarden zonder toestemming
gebruik van data: art. 7:467 BW. Ook voor data volksgezondheid.
Plichten hulpverlener: info-recht
Waarover de patiënt moet worden ingelicht:
a. Voorgenomen onderzoek
b. Voorgestelde geneeskundige behandeling
c. De mogelijke behandelingsmethoden.
d. Gezondheidstoestand van de patiënt
Hoe de patiënt moet worden ingelicht:
nl. op het begripsniveau van de patiënt
Wanneer inlichtingen aan de patiënt mogen worden onthouden:
nl. als de patiënt in dat geval kennelijk ernstig nadeel dreigt op te lopen. De regering noemt
als voorbeeld zelfmoordneigingen.
, Wie de patiënt inlicht:
nl. de arts zelf en wel spontaan d.w.z. uit eigener beweging, zonder dat de patiënt dit heeft
gevraagd!
Wat vertel je?
Wat de gemiddelde patiënt moet weten om te begrijpen wat hem mankeert en wat medisch
mogelijk is.
Vertel dat het mogelijk geen succes zal hebben.
Wie vertelt het?
In principe de behandelaar (arts) zelf.
Maar soms is er een heel team bezig, zeker bij operaties.
- Zaalarts, arts-assistent, co-assistant, specialist, physician assistant, verpleegkundige,
anesthesioloog, operatie-assistant, anesthesiemedewerker, radiotherapeutisch laborant,
radiotherapeut, mouldroommedewerker, radiodiagnostisch laborant, afdelingsassistent,
doktersassistenten, etc.
WGBO: informatierecht
Hoe informeren:
Duidelijk, zonder jargon
Op begripsniveau patiënt
Waarover:
Aard/doel onderzoek of behandeling/verrichtingen die hulpverlener noodzakelijk acht en
ontwikkelingen daaromtrent.
Te verwachten gevolgen en risico's voor de gezondheid van de patiënt.
Andere methoden van onderzoek of behandeling die volgens regulier medisch-
wetenschappelijk inzicht relevant zijn.
De staat van en de vooruitzichten met betrekking tot diens gezondheid voor wat betreft het
terrein van het onderzoek of de behandeling.
Welke informatie:
Alleen adequate informatie, d.w.z. informatie die patiënt in staat stelt tot nemen van
weloverwogen beslissing.
Zeer zeldzaam of van zeer algemene bekendheid valt erbuiten.
Geen encyclopedie uitstorten.
In elk geval informatie uit de reguliere geneeskunde.
Achterhouden informatie?
Alleen therapeutische exceptie, d.w.z. bij ernstig dreigend nadeel patiënt (zoals gevaar voor
automutilatie of zelfmoord), niet enkel omdat het nieuws slecht is; in dat geval eerst collega
raadplegen; info-plicht alsnog uitvoeren als patiënt het aan kan.
Als patiënt dat uitdrukkelijk verzoekt.
Wie geeft toestemming?
Leeftijdsgrenzen in de WGBO art. 447 jo 465
- Tot 12 jaar: ouder(s)/voogd
- Van 12 tot 16 jaar: kind (doorslaggevend), ouder(s)/voogd praten mee, tenzij*…
- Vanaf 16 jaar: betrokkene zelf, tenzij*…
*Betrokkene niet in staat kan worden geacht tot een redelijke waardering van zijn belangen ter zake.
Wilsonbekwaamheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller eurstudent2002. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now