Class notes
Kunstgeschiedenis WBKA tot 1300 - 2 (jaar 1) Vroegchristelijk voor en na Constantijn
- Course
- Institution
College aantekeningen
[Show more]
Seller
Follow
ndww
Content preview
Westerse Architectuur en Beeldende Kunst voor 1300College 2: 14/9: Vroegchristelijke architectuur en beeldende kunst voor en na Constan<jn
Begin van de Christelijke kunst.
Van huiskerk tot basiliek, van goede herder tot hemelkoning
• Constan<jn de Grote 312- 337
• Edict van Milaan 313 - christendom gelegi<meerd - einde christenvervolgingen
• Tot 324 keizer Westrijk, na 324 ook van Oostrijk
• Christendom pas in 380 staatsgodsdienst onder keizer Theodosius.
Constan<jnà sleutelfiguur in de oudheid maar zijn bekering tot het christendom leidde tot een
transforma<e in het Romeinse rijk.
De Christelijke Kunst begint pas echt in de 3de eeuw
HOE ZIET DEZE GODSDIENSTIGE KUNST VOOR EN NA CONSTANTIJN?
Ontbreken vroegchristelijke kunst voor de late 2de/vroege 3de eeuw
Bijna geen duidelijke christelijke kunst te vinden voor 2de eeuw, waarom?
1. Het oudtestamen<sche beeldverbod à geen beelden, bang van afgoderij
• Gij zult u geen gesneden beeld, noch enige gelijkenis maken, van hetgeen boven in den hemel
is, noch van hetgeen onder op de aarde is, noch van hetgeen in de wateren onder de aarde is.
Gij zult u voor die niet buigen, noch hen dienen. (Oude testament)
• (Johannes 4:24) want God is Geest, dus wie hem aanbidt, moet dat doen in geest en in
waarheid à moet het met je hersenen doen
2. Christenvervolgingen eind Jaren 3de eeuw en 4de eeuw
3. Vroege christenen behoorden niet tot de eliteàom kunst te maken heb je wel geld nodig
4. Huiskerken – archeologisch moeilijk traceerbaar à a`eeldingen zijn an<ek of christelijk, niet
duidelijk zichtbaar
De huiskerk van Dura Europos (voor 256) aan de Syrische zuidgrens met Irak 1ste huiskerk
1. Binnenhof
2. Bijeenkomstruimte
3. Doopkapel met doopbekken onder de boog
Reconstruc<e van de doopruimte inde christelijke huiskerk van Dura Europos
In deze huiskerk zijn de mogelijke vroegste christelijke kunst teruggevonden
• Huiskerken in Rome alleen uit bekend uit schridelijke bronnen
• Vanaf de 3de eeuw ‘<tulus’, een erkend centrum van het christelijke geloof, vergelijkbaar net
parochiekerk.
• In de 4de eeuw waren er zo’n 25 <tuli.
• Deze waren vernoemd naar de eigenaar, de persoon die door de autoriteiten gezien werd als
juridisch eigenaar.
Huiskerken konden alleen geïden<ficeerd worden aan de hand van de decora<e, muurschilderingen
en objecten die er werken teruggevonden. Vrijwel allen verwoest, verbrand, stenen herbruikt enz. Als
er dan wel iets is, is vrij las<g aangezien meeste a`eeldingen vaak gekopieerd waren van de oudheid.
, HuiskerkàHypothe<sche reconstruc<e van een ‘domus ecclesiae’ onder de kerk van SS. Johannes
(giovanni) en Paulus in Rome. Het gaat hier om een gebouw met twee bouwlagen, waarin in de 4de
eeuw een grote hal werd ingebouwd.
Deze schildering werd op de begane grond van de zogenaamde ‘domus ecclesiae’ aangetroffen en
stelt een ‘orant’ voor, een biddende figuur, maar zo’n figuur komt in de christelijke kunst voor en ook
in de heidense.
CHRISTELIJKE BEELDKUNST VOOR CONSTANTIJN
Groep marmeren beeldjesàJonah marbles’ van circa 289-290 late 3de eeuw, zijn van marmer uit
Docimium, een an<eke plaats in het tegenwoordige Turkije en werden in die regio teruggevonden.
In totaal zijn er 11 beeldjes gevonden van tussen de 30 en 51 cm hoog, verstopt in een grote pot.
• zes bustes
• vier beeldjes die het verhaal van de profeet Jonas verbeelden
• een Goede Herder
Goede herderà jezus vergelijkt zich met een goede herderà hij zorgt voor zijn popula<e, hij
beschermt zeà a`eelding goede herder à symboliek voor jesus
Jonas in de Walvisà verhaal van jonas
Uit de <jd van Constan<jn waar wel christelijke kunst is à in de catacomben
Eind 2de eeuwà cultuur omslag. Lijken werden steeds meer begraven ipv verbrand.
Gradombes werden erg populair, zie via Appia waar zoveel stenen gradombes liggen.
Vanaf de 2de heldà catacomben bouwen omdat er geen grond meer was. Zachte steen. Die ruimtes
werden beschilderd
• Via Appia, Rome
• Loculi (graven) in de catacomben van SS. Marcelino e Pietro in Rome à87 beschilderde
gradombes (voor wat rijker segment van de bevolking)
• Cubiculum (grakamer) in de catacombe van de Via La<na in Rome met op de achtergrond een
arcosolium.
• Afdekplaat van een loculus uit de catacombe van San Sebas<ano
• ‘Fossatores’ aan het werk in de catacombe van SS. Pietro e Marcellino, Rome
De enige van oorsprong christelijke catacombe is die van Callixtus langs de Via Appia, vernoemd naar
paus Callixtus die in de <jd dat hij diaken was toezicht hield op de catacombe, die vroeg in de derde
eeuw aan de kerk was overgedragen
In de catacombe van Callixtus werden overigens ook de vroegste bisschoppen van Rome bijgezet in
de zogenaamde “crypte van de pausen”, beginnend bij Pon<aan (+235) en eindigend bij Marcellus
(+309). Nog drie andere bisschoppen van Rome liggen elders in de catacombe begraven.
Catacombe werden vernoemd naar de eigenaren.
Vanaf de 5de eeuw raakte de catacombe buiten gebruik.
Voorstellingen zijn het romeinse of christen?
Goede herders of bucolische voorstellingen? àJesus was herder, maar uit deze context kan het ook
laatan<ek zijn. Als er andere scenes waar je
Jonasà is gebaseerd op een oud verhaalà de slapende Endyminion
Hier ook moeilijk te herkenen of het christelijk is of an<ek.
Begrafenismaal (agape) of wonderlijke broodvermenigvuldiging? Moeilijk om te zien wederom om
te zien of de christen waren.
àVeel christelijke kunst werd ontleend van de an<eke oudheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ndww. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.91. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now