Class notes
Kunstgeschiedenis WBKA tot 1300 - 3 (jaar 1)Ravenna, Rome en Constantinopel
- Course
- Institution
College aantekeningen
[Show more]
Seller
Follow
ndww
Content preview
Westerse Architectuur en Beeldende Kunst voor 1300college 3: 18/9: Van Ravenna tot Aken
Inleiding: Van Ravenna tot Aken
In dit college bestrijken we 4 eeuwen. We beginnen in de vierde eeuw (na de dood van Constantijn)
en eindigen rond 800 in het rijk van de Frankische heerser Karel de Grote. Dit is een wat lastig college
want er moet een flinke periode worden overbrugd. Het gaat hier om een roerige tijd waarbij de
keizerstroon nogal eens van locatie veranderde. Er wordt vooral ingezoomd op de kunst en
architectuur van Ravenna, Rome, Constantinopel en Aken.
• ConstanQjn kreeg in 324 het Oostrijk
in handen en sQchTe ConstanQnopel;
geleidelijk aan verplaatsen zijn opvolgers de
macht daarheen.
• De bisschop van Rome bleef achter
in een stad die sterk aan belang had
ingeboet en ging hier steeds meer het gat
opvullen dat de keizer had achtergelaten.
• Zijn posiQe werd sterker toen de
christelijke kerk in 380, onder Theodosius I,
tot staatsgodsdienst werd verheven; de
heidense cultussen werden verboden.
• In 395 werd het keizerrijk gesplitst in
een west- en een oostrijk. Honorius kreeg
het Westrijk, Arcadius het oostrijk.
Westrijk had last van barbaren aanvallen, volksverhuizen. Moeilijke staat voor Honorius.
Start in Romeà uiteindelijk in Ravenna (zodat hij makkelijk kon vluchten naar zijn broer, Arcadius)
Waar zetelt nu de macht?
Doel van dit college is
1. in grote lijnen de ontwikkelingen van de late vierde tot en met de late achtste eeuw te
volgen, waarbij de nadruk zal liggen op de architectuur en kunst van Milaan, Ravenna, Rome,
Constantinopel en Aken.
2. Daarnaast gaat het ook om belangrijke geschiedkundige ontwikkelingen die de structuur van
het huidige Europa voor een groot deel hebben bepaald. We gaan zien
• hoe de paus in Rome een belangrijke figuur werd
• hoe de Mariaverering op gang kwam
• waarom de banden met ConstanQnopel werden verbroken en hoe de komst van de Islam dat
versterkte en
• hoe en waarom het noordwesten van Europa een belangrijke rol ging spelen.
het Westrijk àKerk verplaatst zich enorm
,WESTRIJK
MILAAN
Echte macht zat in Constantinopelà Milaan was toen al een bekende stad.
• Toen het Romeinse rijk in 395 gesplitst werd, zetelde de keizer van het Westrijk niet in Rome,
maar in Milaan, waar in 313 ook het edict van Milaan uitgevaardigd was, dat het
Christendom had gelegiQmeerd.
• Milaan had zich sinds het midden van de vier de tot een belangrijk centrum ontwikkeld met
een veel bezochte keizerlijke residenQe.
• Onder bisschop Ambrosius (374-397), Milaan belangrijk kerkelijk centrum, veel geschreven,
veel gedaan voor kerken en kerkenbouw
Oude dom en daarnaast de nieuwe domà beide hebben een baptisterium
In de 4de eeuw bestond de dom van Milaan uit twee hoofdkerken, de oude en de nieuwe kerk. De
nieuwe was gewijd aan Christus Salvator, maar kreeg naderhand het patrocinium van S. Tecla.
De opgegraven resten van het vroegchristelijke baptisteriumà onder het domplein
Kern van het huidige Milaan.
Ambrosius gaat nog meer kerken bouwen à voornamelijk
rondom de stand
(Zie milaan in de 4de eeuw plattegrond)
Enige kerk bewaard B. Apo en San Lorenzo
Ambrossius hield van symboliek en liet kerken dus in
kruisvormen bouwen
Milaan, Sant’ Ambrogio. Kapel van San Vittore in Ciel d'oro à laat zien
hoeveel mozaïeken in deze tijd was
Milaan, San Nazaro (basilica
apostolorum) à kerken die in
kruisvormen zijn gebouwd
Milaan, San Simpliciano
(basilicum virginum)
De tussen 360 en 420
gebouwde San Lorenzo lag
vlak bij het keizerlijke paleis, dat helaas is verdwenen. De kerk werd na
branden in de 11de en 12de eeuw en na het instorten van de centrale
koepel in de 16de eeuw zwaar onderhanden genomen, maar ondanks
alle wijzigingen is het oorspronkelijke concept bewaard gebleven. Aan
de westzijde was een groot atrium dat vooraf werd gegaan door een
‘propylaeum’ oftewel een zuilengang met centraal een verhoogde
rondboog, een oud symbool van keizersmacht. De 16 zuilen zijn spolia uit de 2de of 3de eeuw.
Mozaïeken in de kapel van S. Aquilino à Jesus en de 12
apostelen witte kleding met letters erop
Veel gebouwdà komt door belangrijke opdrachtgeverà
Ambrosius en de Keizer zaten er.
, RAVENNA
Keizer Honorius verplaatste in 402 de zetel van het Westrijk naar Ravenna, aan de oostkust van Italië̈.
Hier lag – bij het havenstadje Classe - van oudsher de keizerlijke vloot. à (Uit veiligheid makkelijk naar
Constantinopel)
Belangrijke bron voor Ravenna tot de negende eeuw: Het Pontificale van Andreas Agnellus. Boek dat
vertelt wat de heerser hebben gedaan vandaar dat we nog iets weten wat Honorius heeft gedaan in
Ravenna.
Plattegrond van de Vijfbeukig kathedraal van Ravenna, gebouwd door
Usus, bisschop van Ravenna van 378 tot 396. Links op de dia is het
baptisterium van de orthodoxen aangegeven.
De grond is wel 3 meter opgehoogd dus vele verbouwing aan de
kathedraal. Vandaar dat de bouwwerken dwars door elkaar gaan. (zie
onder)
Het baptisterium van de Orthodoxen, gebouwd door bisschop Ursus, en
opnieuw ingericht door bisschop Neon (c. 451-473)
De wandbekleding onder de boog zou nog uit de tijd van bisschop Ursus zijn.
Onderaan de koepel is een band waarin afbeeldingen van tronen waarop een kruis is geplaatst
(hetoimasia), symbool voor de goddelijke natuur van Christus, afwisselen met altaren waarop steeds
een van de vier evangelieboeken open is neergelegd. De tronen worden steeds geflankeerd door
afbeeldingen van een paradijselijke tuin, terwijl er naast de altaren lege stoelen zijn weergegeven.
Allemaal symbolisch voor het paradijs, voor jezus enz.
Apostelenà allemaal kroon elementenà handen bedekt uit eerbied van de kronen
Petrusà ouder afgebeeld, kort krullen haar
Paulusà langgerekte hals
Het hof ritueel is overgenomen in de christelijke kerkà krijgt bijna een idee dat het om tronen gaat
dan het geloof
Galla Placidia (425-450) neemt het regentschap waar van haar neef.
Reconstructie van de door Galla Placidia (+450), de zus van Honorius (+423) en Arcadius, gebouwde
kerk van Sta Croce in Ravenna. Tegenwoordig alles is weg behalve het mausoleum àgrondniveau is
ook omhooggegaan hier. Het mausoleum is het gebouwtje
rechtsonderà Bakstenenà spaarnissen
Ramen van albast dichtgemaakt maar geeft special licht effect.
Het mausoleum van Galla Placidia (425-450)
Plattegrond en interieur van het mausoleum van Galla Placidia.
Marmer geroofd-19de -eeuwse reconstructie
In de kruisarmen staan drie sarcofagen (zie plattegrond).
Je ziet ze op de bovenste dia rechts (je kijkt hier recht op
de ingang tot de kapel) in de zijarmen staan en op de
onderste dia achteraan.
• Aantal apostelen, wijzen naar de kruisvorm
• Goede herder in de loop van de Qjd veranderdà
herder is Christusà kleding is van goud, kleding
is van purper à goede herder is erg keizerlijk
gekleed
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ndww. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.65. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now