Moderne en hedendaagse Kunst en fotografie
Hoorcollege 1 Moderne en Hedendaagse Kunst en Fotografie
Thema7sche ordening
Waarom beginnen wij bij 1800?
De cursus begint bij 1800 en focust aan het begin vooral op West-Europese kunst. Ze loopt tot
hedendaagse kunst en krijgt een steeds mondialer karakter.
Wij beginnen de cursus bij 1800, maar dit is geen algemeen geaccepteerd begin van de moderne
kunst. Hierover is discussie/debat. (1850)
Sterke maatschappelijke veranderingen:
• Industriële Revolu7e à trek naar de steden
• Urbanisa7e
• Poli7eke revolu7es ànieuwe visies à posi7e van de mens
• Verlich7ng
Debat tussen Neoclassicisten en Roman7ci
Voor 1800 is kunst sterk gekoppeld aan de kerk en het koninklijk hof.
Na 1800 zien we dat de christelijk-religieuze thema’s sterk afnemen en dat er een andere invulling aan
gegeven wordt. Ook de trek van het plaYeland naar de stad heeZ invloed op hoe men invulling geeZ
aan de kunst.
Verschillende modellen om een overzicht van de moderne kunst te geven:
• Het revolu7onaire model: ac7e-reac7e.
• Het evolu7onaire model.
à Discussie over welk model func7oneler is.
• Deze cursus: model van gol[ewegingen. Stromingen zijn nooit door alle kunstenaars
geaccepteerd en verdwijnen ook nooit helemaal. Dit verklaart ook waarom we van allerlei
stromingen uit het verleden nog kenmerken zien in het heden.
De Roman7sche visie op kunst, mens en wereld en het concept van het Sublieme (als problema7sche
kwes7e)
Wat is nu eigenlijk het roman7sche en het sublieme. Gaat om de problema7sche kwes7e en niet over
het uit het hoofd leren/feitjes uit de hoofd leren.
Gedurende de hele periode 1800-nu zien we dat er bepaalde kenmerken opgemerkt worden in de
kunst, die eigenlijk terug te voeren zijn op de Roman7ek.
Marina Abramovic (Servische kunstenaar)
àLiep met haar partner de hele Chinese Muur af en maakte ondertussen foto’s.
• Performance kunst (concept van kunst, geen schildering)
• Kunst moet mijmering, contempla7e en vragen oproepen, in plaats van een focus op kunst als
ambacht.
• Kunst reflecteert op hoe de mens als individu tegenover de wereld staat, met een focus op
hoe las7g het is om als individu tegenover de grote wereld te staan; in plaats van op de rela7e
met god.
• Het leven als reis: grenzen verleggen (geestelijk en fysiek), onbekende bestemmingen,
onvervulbare verlangens. Dit heeZ nog wel rela7e met de christelijke pelgrimstochten,
zelbas7jding (geestelijke grenzen verleggen) en monniken die op palen ziYen (lichamelijke
, grenzen verleggen) uit de middeleeuwen. Het thema dat grenzen verleggen leidt tot
verheffing is al heel oud.
De laatste drie van deze vier kenmerken van Abramovic’ kunst, zien we ook terug in Roman7sche
kunstwerken, bijvoorbeeld Wanderer above the sea of fog van C.D. Friedrich.
• Weltschmerz: het lijden aan de wereld.
• Naviga7o vitae: het idee dat het leven te beschouwen valt als een reis. Reis vh leven, leven is
wandeling
• Rückenfigur: een centraal personage op een schilderij wordt vanaf de rug bekeken.
Nadenken over wat kunst doet met de toeschouwer, wordt in de roman7ek veel belangrijker.
Nadenken en interac7e vd toeschouwer. Alsof je in de wacht staat om ook bij de bergtop te kunnen
staan. (Zie hand out)(Carl Spitzweg ca 1840)
Veel aspecten van Roman7sche kunst, zoals beschreven op de hand-out, worden nog steeds gezien als
kenmerken van goede kunst en goed kunstenaarschap.
Casper David Friedrich:
• Rückenfigur: mijmering.
• Leegte en het idee van het leven als een reis naar het onbekende, duistere. - Droevig
landschap: donkere, doffe kleuren, woeste natuur, kilte, winter.
• Het sublieme.
• Duitse Roman7sche stroming
Roman7sche kunstenaarschap (zie hand out)
Het Sublieme
Burke: “Terror with a bit of delight.”
Overgenomen van de filosofie (Burke)
Subliem = kan het alleen oproepen, door dat de schilder iets schildert wat iets oproept bij de
toeschouwer.
Het betekent het overweldigen van het verstand, eerbiedige huivering. De toeschouwer wordt als een
poten7eel slachtoffer en deelnemer hieraan behandeld. Het sublieme vindt niet plaats in het
schilderij, maar in de toeschouwer zelf. Het is een gevoel dat bij hem of haar opgewekt wordt.
àZeker door de Rückenfigur krijg je het idee alsof jij zelf naar het schouwspel in het schilderij kijkt.
Kunst à is niet wat het is maar wat het oproept bij de toeschouwer
Tijdens de Roman7ek lag de nadruk op het sublieme, maar ook in de moderne kunst werkt het nog
door. Je zou het bijvoorbeeld nog terug kunnen zien bij moderne abstracte kunst
(Newman, Rothko): grote vlakken van dezelfde kleur roepen ook vragen en overweldiging op. Je hebt
het idee opgezogen te worden in het grote, gekleurde vlak.
à Ook avontuurlijk reizen, ramptoerisme en horrorfilms zijn zo boeiend, door het idee van het
sublieme. Terreur die net niet levensbedreigend is, heeZ een enorme aantrekkingskracht.
Te vaak worden de werken van Friedrich heel modern geïnterpreteerd – de moderne mens die zich
eenzaam voelt – waarbij vergeten wordt dat het sublieme ook nog een religieuze laag had.
àZeker in het protestan7sme werd het goddelijke geprojecteerd op de natuur, omdat god a[eelden
volgens dat geloof niet toegestaan is. Nie7g zijn.
In de Duitse Roman7ek zit God vooral in het landschap, maar in de Franse Roman7ek zit God vooral in
poli7eke kunst: nieuwe pseudo-goddelijke helden en martelaars.
àFranse en Spaanse Roman7ek is veel poli7eker dan noordelijke Roman7ek.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ndww. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.79. You're not tied to anything after your purchase.