Moderne en hedendaagse Kunst en fotografie-SE1
Hoorcollege 4 Avant-garde en de kri3sche reflec3e op maatschappij en kunstwereld
Thema: avant-garde en kri3sche reflec3e op maatschappij en kunstwereld
à ‘Problema3sche kwes3e’à interbellum
Het dilemma van de avant-garde kunstenaar als problema=sche kwes=e: staat ‘realisme’ in deze
periode voor vooruitgang of achteruitgang in de kunst (tegenover ‘abstract’ als vooruitgang)?
Hedendaagse voorbeelden
Krzysztof Wodiczko David Hammons
Maatschappijkri3ek in 19de-eeuwse Realisme
Honoré Daumier
Wat is Avant-garde? De term, defini3e.
‘Avant-garde’ was oorspronkelijk een term die in het leger werd gebruikt: de ‘avant-garde’ liep voor
(avant) de garde uit en bepaalde zo de koers. à sturende rol, als metafoor te gebruiken in de
maatschappij*.
Vanaf circa 1825 werd de term ook toegepast op de rol die intellectuelen, industriëlen en kunstenaars
zouden moeten spelen in de samenleving. Avant-garde bewegingen in de kunstwereld beschouwen
kunst dus als een middel om de maatschappij te veranderen, wat betekent voorop lopen in
maatschappelijke veranderingen. De visie op kunst van de avant-garde kunstenaars staat dan ook
lijnrecht tegenover die van kunstenaars die kunst beschouwen als l’art pour l’art (kunst voor de kunst,
ofwel ‘autonome’ kunst); maar soms wordt juist de laatstgenoemde rich3ng ‘avant-garde’ genoemd, in
de betekenis van avant-garde (vooroplopen) in ar3s3eke ontwikkelingen in de kunst i.p.v. in
maatschappij.
Tekst: L’ar=ste et l’Industrielle (1825)
àIn 1825 schreef een aantal intellectuelen een tekst, waarin zij de vraag stelden wie het voortouw
moesten nemen in de maatschappij, * nu de machtsposi3e van de adel en de kerk sterk verminderde.
à Zij stelden voor dat de industriëlen, de kunstenaars en de intellectuelen de nieuwe voorhoede
(avant-garde) moesten gaan vormen. Zij moesten voorop gaan lopen en de koers aangeven. Zij moeten
de rol overnemen.
De term avant-garde worden daarin vernoemd. Het wordt sindsdien in de kunstwereld te pas en te
onpas gebruikt voor kunstenaars die vooruit lijken te lopen op de massa. (hee\ heel sterk met
roman3sche kunstenaars te makenà kunstenaar moet vooroplopen, anders wordt hij niet begrepen)
à ‘Problema3sche kwes3e’à interbellum
Het dilemma van de avant-garde kunstenaar als problema=sche kwes=e: staat ‘realisme’ in deze
periode voor vooruitgang of achteruitgang in de kunst (tegenover ‘abstract’ als vooruitgang)?
Avant-garde kunstenaars zien kunst als een middel om de maatschappij mee te veranderen.
Hiermee staan zij lijnrecht tegenover de l’art pour l’art stroming (bijvoorbeeld Ma3sse). Maar Ma3sse
is in andere discussie wel een avant garde kunstenaar. Ar3s3c avant garde ze]e Wood dit daarvoor om
het verschil te laten zien.
Maar: ook l’art pour l’art wordt wel eens avant-garde genoemd, maar dan in de betekenis dat deze
kunstenaars vooropliepen op hun 3jdgenoten en nieuwe regels voor de kunst definieerden.
Paul Wood benadrukt hoe belangrijk het realisme is geweest voor kunststromingen die later kwamen.
Hij schrijnt ook licht op hoe veel invloed maatschappelijke ontwikkelingen hebben op de kunst.
In zijn tekst reflecteert hij op de invloed van het post-impressionisme en expressionisme op het
realisme van de eerste hel\ van de twin3gste eeuw.
, Realis3sme à is niet naturalisme, lijkt net op een kopie van de werkelijkheidà dit is niet wat Wood
aanduidt.
PERIODE INTERBELLUM 1914-1940
Het dilemma van de avant-garde kunstenaar als problema=sche kwes=e: staat ‘realisme’ in deze
periode voor vooruitgang of achteruitgang in de kunst (tegenover ‘abstract’ als vooruitgang)?
Waar dit hele ar3kel over gaat.
Hoe kan je als kunstenaar avant-gardis=sch zijn in het Interbellumà je wil aansluiten op Courbet,
omdat hij realis=sch wasà moet je door op de avant-garde die er was of moet je terugkijken? à staat
het realisme voor vooruitgang of achteruitgaan?
à Avant-garde betekent enerzijds ar3s3ek vernieuwend en anderzijds kunst gebruiken als middel
tot maatschappijkri3ek.
Paul Wood bespreekt in zijn ar3kel de verschillende soorten realisme die we in het interbellum zien.
Staat realisme in deze periode voor vooruitgang of voor achteruitgang (naar de periode van voor de
abstracte kunst)?
• Realisme van Courbet: hij liep zowel ar3s3ek als maatschappelijk voorànieuw modern
• Fauvisme van Ma3sse: hij liep alleen ar3s3ek voor, niet qua maatschappijkri3ek.
• Realisme in het interbellum
Wood stelt verder dat realisme voor hem niet hetzelfde is als ‘realis3sch’ of ‘naturalis3sch’.
Hij ziet het als een dynamisch begrip: het is in 1850 iets anders dan in 1937.
Woodà Staat realisme in deze periode voor vooruitgang of voor achteruitgang à hij neemt waar een
soort socialist realisme ontstaat waar je toch een soort vooruitgang ziet.
Het is een stroming die zich ontwikkelt, als gevolg waarvan elke 3jd zijn eigen realisme hee\. Realisme
is volgens Wood ook niet iets wat tegenover avant-garde of modernisme moet staan.
à Sluit aan bij Rivera: moderne kunstenaars zijn juist niet modern genoeg om kunstenaars van de
proletarische revolu3e te zijn. De socialis3sche realisten zijn dit wél.
Moderne kunstenaars waren juist niet modern genoeg (die met lijn en kleuren spelen)
Wij gaan niet terug we gaan zelfs vooruit.
Dilemma over de avant gardis3sche kunstenaarà staat het realisme voor vooruitgang of voor
achteruitgang?
Bijv. Clive Bransonà socialisten manifest, opkomen voor het volk, sluiten we aan waar Courbet
gebleven is.
Antwoord van Wood op Rivera
WoodàWereldtentoonstelling 1937à verschillende vormen dat er verschillende vormen van
realisme zijn. (al deze werken waren te zien in deze tentoonstellingà al deze kunstenaars waren
realis3sch)
Betoog van Wood: 2 mannenà soort classicisme/ ideologie
2 Boerenà geïdealiseerd neo classisme à heroïsch
Maar:
Legerà is nouveau, nieuw
Picassoà is nieuw, de realiteit van Guernica is de realiteit van de gruwelen
Guernica à meest realis3sch
Wood bespreekt hoe je 3jdens het interbellum verschillende soorten realisme ziet:
• Tradi3oneel/ideologisch socialis3sch realisme van de Sovjet-Unie
• Heroïsch/classicis3sch realisme bij de Nazi’s
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ndww. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.48. You're not tied to anything after your purchase.