Gezondheid en maatschappij II: Epidemiologie
1. Introductie en definities
Epidemiologie
o Onderzoeken ziekte en gezondheid binnen bep groepen of populaties
o Identificeren en mappen van ziektes
o Onderzoek naar
Distributie: de verdeling van ziekte of gezondheid over de populatie
Determinanten: factoren gekoppeld aan de distributie, die ziekte of gezondheid beïnvl
o Eerst beschrijven van deze factoren
o Later verklaren in relatie met onderliggende factoren
Geneeskunde = gezondheid vd persoon vs epidemiologie = gezondheid vd populatie
o -> ondersteuning volksgezondheid
Cijfers = ti
Vragen: MCQ (theoretisch, toepassingen en oefeningen)
Historisch vb:
o Dr. John Snow voerde eerste studie om gezondheidsprobleem onder controle te krijgen,
mappen op kaart waar cholear meest voorkwam -> allen van 1 waterstation
o Relatie tss roken en longkkr: cummulatie van evidentie en steeds sterkere designs die dit
staafden, latentieperiode van 20j tss roken en longkkr
Start met case-controlestudie = retrospectief, aantal pers mensen met longkkr
selecteren en kijken hoeveel rokers zijn/ waren enz, retrospectief -> moeilijker om
causale verbanden te leggen
Later: cohorte studie: prospectief: hoeveel mensen krijgen longkkr
Overlevingscurve = start met 100% levende mensen
o Door de jaren heen sterven rokers sneller dan niet-rokers
o Dosis-respons curve: onderzoek hoe meer je rookt hoe meer kans op longkkr
Belanrgijke factoren
o Persoonlijke factoren
Demografisch en socio-economische factoren (opleidingsniveau, inkmen, beroep,…)
Biologische factoren
Levensstijl
Genetische factoren
o Omgevingsfactoren
o Interactie tss factoren (factoren die elkaar versterken)
o Tijdsfactoren (evolutie van de ziekte)
Datacollectie methoden
o Via interview
o Vragenlijstonderzoek
o Medische dossiers (geen bias maar niet altijd volledig), rechstrekse metingen,…
Impact
o Beantwoorden van vragen
Ethiologische vraagstukken
Diagnostische vraagstukken
Prognostische vraagstukken, prognose bepalen
Therapeutische vraagstukken (wat is efficiëntie van deze therapie,….)
o Type onderzoek
, Observationeel onderzoek: niet zelf tussenkomen als onderzoeker
Experimenteel onderzoek: oz’er komt wel tussen: ene groep wordt iets opgelegd,
andere niet)
Natuurlijke experimenten: oz’er doet zelf niet manipulatie maar onderzoekt een
verandering, minder controle
Definities
o Morbitideit (= ziekte) vs mortaliteit (=sterfgevallen)
o Case fatality = letaliteit, dodelijhkheid van de ziekte
o Case definition: duidelijke definitie, standaardisatie vd ziekte
o Epidemie = verhoogde ziektefrequentie op bep moment in een bep plaats
o Pandemie = epidemie op wereldschaal
o Endemie = hoog patroon van voorkomen van ziekte maar redelijk stabiel
o R0 = reproductiegetal: hoeveel mensen worden verder besmet door 1 besmet persoon
Definitie vermoedelijk … geval, definitie bevestigd … geval
Gevalsdefinitie voor COVID is veel veranderd door de tijd, heeft enorme impact op
cijfergegevens, met ene definitie zijn er # gevallen, met andere definitie zijn er # gevallen
Mapping causale risicofactoren in kaart brengen
o Risicofactoren verbinden en spelen ook op elkaar in
o Bovenaan: niet veranderbare fact
o Midden: levensstijl factoren
o Onderaan: intermediaire factoren
(kunnen tussenschakel zijn tss de andere 2)
Mapping relatieve aandelen
o Elke ziekte uitkomst heeft meerdere risicofactoren
o Weergeven hoe veel effect een bepaalde risicofactor heeft
Evolutie doorheen de tijd
o Epidemiologische transitie = transitie die zich heeft voorgedaan in
westerse landen in de sterfteoorzaken
o Aandeel infectieziekten ↓↓
o Aandeel hart- en vaatziekten en kankers ↑↑ (welvaartsziekten geassocieerd met
levensstijl)
o Weerzspiegeld ook in leeftijdsstructuur van piramide (veel kinderen, weinig ouderen) naar
kite-structuur
Minder kindersterfte
Stijging levensverwachtingen met chronische aandoeningen
In jaren 60 babyboom
Sterfte oorzaken bekijken binnen populatie of wereldwijd
o Niet-overdraagbare aandoeningen
o Overdraagbare aandoeningen
o Ongevallen
o Grote verschillen tss verschillende werelddelen
Veranderingen in ziektefrequentie
o Oorzaken in verband brengen met evoluties die te zien zijn (stijging ziektefrequentie
door…)
Epidemien in kaart brengen niet enkel infectieuze zietken, ook niet-overdraagbare aandoeingen
in kaart brengen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Studente11. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.