Praktisch bedrijfsrecht
Mr. J.W.J Fiers MBA Mr. L. van Oosterhout
Hoofdstuk 1 rechtsvormen
Een van de eerste dingen waar een ondernemer bij de start van zijn bedrijf aan moet denken, is de
vorm waarin men het bedrijf wil gaan voeren. Deze beslissing kan veel gevolgen hebben,
belastingtechnisch en juridisch gezien.
1.1 Ondernemingsrecht
In Nederland heeft een ondernemer keuze uit een aantal rechtsvormen. Iemand die een bedrijf wil
starten zal daarom in een vroeg stadium na moeten denken over de juridische entiteit. Dit houdt in
dat de ondernemer een idee moet hebben over de vorm waarin hij de onderneming wil gieten. Het is
belangrijk om een goede keuze te maken omdat ze allemaal hun eigen voor- en nadelen hebben.
Het ondernemingsrecht is het rechtsgebied dat regels geeft omtrent de verschillende rechtsvormen.
De eerste keuze die een ondernemer moet maken is of dat men een onderneming met- of zonder
rechtspersoon wil zijn.
Rechtspersoon is een zelfstandig juridisch orgaan. Een rechtspersoon kan net als een natuurlijk
persoon verplichtingen aangaan. De rechtspersoon zelf kan overeenkomsten sluiten, mensen in
dienst nemen, etc. Wanner een klant een goed koopt bij een rechtspersoon, sluit deze klant de
overeenkomst met die rechtspersoon.
Wanneer de klant handelt met een ondernemer die geen rechtspersoonlijkheid heeft gekozen, dan
zijn de verplichtingen niet door het bedrijf aangegaan, maar door de ondernemer zelf. Wanneer de
ondernemer zijn plichten niet nakomt, dan kan deze ondernemer ook met zijn privébezittingen
aansprakelijk gesteld worden.
1.2 Eenmanszaak
Er is maar één eigenaar, en dus één verantwoordelijk persoon. Een eenmanszaak kan dus nooit
opgestart worden met twee personen. Tenzij de één ondergeschikt wordt aan de ander door bijv. in
loondienst te gaan.
Een eenmanszaak heeft geen rechtspersoonlijkheid. De ondernemer sluit zelf alle overeenkomsten,
gaat alle schulden zelf aan en loopt alle risico’s. De aansprakelijkheid voor fouten in de
bedrijfsvoering ligt bij de eenmanszaak niet bij de onderneming maar bij de ondernemer zelf. Er is
geen scheiding tussen privévermogen en het ondernemingsvermogen. De eigenaar is dus met zijn
privévermogen aansprakelijk.
De opstartvereisten van een eenmanszaak zijn erg aantrekkelijk. Wie een eenmanszaak wil
beginnen, kan dat zonder veel tijd en moeite voor elkaar krijgen. Je moet je inschrijven volgens de
stappen in het handelsregister bij de kamer van koophandel.
Het overnemen van eenmanszaak is geen eenvoudig traject. Dit komt doordat er geen rechtspersoon
is maar een natuurlijk persoon. De overdrager zal moeten gaan tot afzonderlijke
overdrachtshandelingen van alle activa en passiva aan de ondernemer.
1.3 Personenvennootschappen
Drie mogelijke vormen:
1. Maatschap
, 2. De vennootschap onder firma (vof)
3. Commanditaire vennootschap (cv)
1.3.1 Maatschap
‘Maatschap is een overeenkomst, waarbij twee of meerdere personen zich verbinden om iets in
gemeenschap te brengen, met het oogmerk om het daaruit onderstaande voordeel met elkander te
delen.’
Een maatschap is een overeenkomst tussen twee of meer personen. Een maatschap kon nooit
individueel gesloten worden. Het gaat om een afspraak tussen meerder personen om te gaan
samenwerken. Die afspraak is vormvrij en kan schriktelijk of mondeling worden aangegaan.
Maten spreken af om iets in ´gemeenschap te brengen´. Dat houdt in dat alle contractspartijen iets
inbrengen in de onderneming, iets waar de ander maten ook iets aan hebben. Geld, inventaris, pand
of een auto bijvoorbeeld. Met deze inbreng worden door de maten activiteiten ondernomen om daar
op enig tijdstip voordeel mee te behalen. Dat voordeel wordt dan weer verdeeld onder de maten.
De winstverdeling mogen de maten zelf bepalen in de overeenkomst die ze sluiten voordat ze
beginnen. Wanneer er geen duidelijke winstverdeling afgesproken is, dan wordt er gekeken naar de
hoogte van de inbreng van de diverse maten. De winstverdeling zal dan naar evenredigheid
plaatsvinden. De winst van de maat die geen geldbedrag, maar alleen arbeid heeft ingebracht, wordt
geacht gelijk te zijn met de winst van de maat met de laagste vermogensinbreng.
In deze gevallen zijn alle maten aansprakelijk:
De handelende maat heeft vooraf een volmacht gekregen van de andere maten. Een
volmacht wordt geacht te zijn verleend als het gaat om een zogenaamde beheersdaad. Een
beheersdaad zijn alle handelingen die tot de normale activiteiten behoren van de
betreffende maatschap.
De ander maten hebben achter de actie van de handelende maat bekrachtigd.
De maten hebben gezamenlijk gehandeld.
De verplichting die de maat is aangegaan is uiteindelijk voordelig voor de maatschap
gebleken.
Een beschikkingsdaad is een handeling die niet tot de normale activiteiten van een maatschap
horen, handelingen die dus geen beheersdaden zijn.
Een openbare maatschap is een samenwerking tussen verschillende personen met een specifiek
beroep die onder een gemeenschappelijke naam naar buiten treden. Bij een stille maatschap is er
geen sprake van een gemeenschappelijke naam. Daar blijft de samenwerking dus meer op de
achtergrond en intern.
1.3.2 Vennootschap onder firma
Een vof is een maatschap voor de uitoefening van een bedrijf. Er zit theoretisch weinig verschil
tussen een maatschap en een vof. Het gaat bij beiden vormen om een samenwerkingsovereenkomst
tussen meerdere vennoten die iets in gemeenschap brengen om daar gezamenlijk voordeel uit te
halen.
In een handelsregister komt te staan:
Persoonlijke gegevens van de vennoten
Bijzondere afspraken tussen de vennoten
o Doel van de vennootschap bijv.
, o Vertegenwoordigingsbevoegdheid van de vennoten (tot welk bedrag mag een
enkele vennoot gaan bij het sluiten van overeenkomsten)
Verschillen tussen een vof en een maatschap
Bij een vof gaat het om een bedrijf, niet een beroep
o Het verschil zit hem in de activiteiten die worden ondernomen. Bij de maatschap
gaat het om een specifieke beroepsuitoefening, bij de vof om de exploitatie van een
bedrijf.
De vof heeft een afgescheiden vermogen
o Dat betekent dat het geld en de middelen die in de vof zijn ingebracht in eerste
instantie zijn afgezonderd van het privévermogen van de vennoten.
De crediteuren van de vof kunnen daardoor met voorrang op
privéschuldeisers van de vennoten hun vorderingen verhalen op het
afgescheiden vermogen. Als daar geen middelen meer aanwezig zijn, kunnen
ze altijd nog terecht in de diverse privévermogens.
De vennoten zijn, in beginsel, allemaal in het geheel aansprakelijk voor handelingen van een
van de vennoten
o Hoofdelijke aansprakelijkheid.
De crediteur kan nalezen in het Handelsregister hoe ver de bevoegdheid van
de vennoot, met wie zaken wordt gedaan, gaat. Als hij ziet dat de persoon
tegenover hem slecht bevoegd is om een verbintenis aan te gaan tot €5.000
en het gaat om €6.000, dan doet hij er verstandig aan om de handtekening
van de andere vennoten te vragen.
Hij kan bij wanbetaling bij alle vennoten terecht voor het hele bedrag.
1.3.3 Commanditaire vennootschap
De cv is een bijzondere vorm van de vof. Het verschil is dat er bij de vof geen juridisch onderscheid
gemaakt kan worden tussen de vennoten, in die zin dat ze allemaal beherend zijn. Dat betekent dat
ze allemaal meewerken, of geacht worden mee te werken, in het bedrijf en individueel volledig
aansprakelijk zijn voor de verplichtingen die worden aangegaan.
Een commanditaire vennoot (stille vennoot), is iemand in het bedrijf die wil investeren maar geen
behoefte heeft aan het risico om hoofdelijk en privé aansprakelijk te worden gehouden. Er is een
financiële injectie in het bedrijf, maar er wordt geen risico gelopen op het verliezen van de
investering na. Zolang deze commanditaire vennoot op de achtergrond blijft en zich niet bemoeit
met de dagelijkse gang van zaken, kan hij niet door een crediteur aansprakelijk worden gesteld. Dit
betekent dat de cv niet in naam van, of voor rekening naar buiten mag treden. Zelfs niet als hij
volmacht heeft. Doet deze vennoot dat toch, dan wordt hij net als de andere vennoten hoofdelijk
aansprakelijk.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rosalievdheijden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
