Alle uitgeschreven informatie gegeven in het bovengenoemde hoorcollege voor Persoonlijkheidsleer- en persoonlijkheidsonderzoek gegeven in 2019 aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.
1. Persoonlijkheid vs. Intelligentie: gebruikelijk vs. optimaal gedrag
2. Drie niveaus: verschil met dieren gradueel; belangrijkste voorspeller levensuitkomsten
3. Geschiedenis en modellen: ‘g’, deviatie IQ, three-stratum model, WAIS/WISC, ICAR, …
4. Emotionele intelligentie en dispositioneel redeneren: vermogen over emoties &
persoonlijkheid te redeneren; subjectiever score-criterium
5. Controverses: genen, groepen, Flynn effect
Vraag: Wat verstaat men onder persoonlijkheid?
Al in een eerder college hebben we onszelf deze vraag gesteld en hierop was de uitkomst:
- Individuele verschillen
o Fysiek (lengte, attractiviteit)
o Psychologisch
Intellectueel
Niet-intellectueel
Kortstondig (emoties, gevoelens)
Langdurig
o Specifiek (gewoonten, attituden)
o Algemeen: Persoonlijkheid
Intelligentie maakt onderdeel uit van onze intellectuele psychologische individuele verschillen. Wat
op zijn beurt onderdeel is van onze persoonlijkheid en wat ons uniek maakt als persoon.
Vraag: Wat verstaan we onder intelligentie?
Om antwoord te geven op deze vraag kunnen we weer een soort gelijk schema maken, maar dan
met betrekking op intelligentie en de verschillende kanten hiervan.
- Individuele verschillen
o Fysiek (lengte, attractiviteit)
o Psychologisch
Niet-Intellectueel
Intellectueel
Kortstondig (plotseling inzicht vs. vermoeidheid)
Langdurig
o Specifiek (specifieke kennis/vaardigheden)
o Algemeen: Intelligentie
De definitie van intelligentie luidt: ‘het vermogen om problemen op te lossen’. Een andere bekende
en veel gebruikte definitie is datgene wat een intelligentie test meet. Deze definitie laat meteen zien
hoeveel discussie er is over de definitie van intelligentie. Hierbij zijn zes componenten van groot
belang, namelijk:
1. Probleem-oplossend vermogen
2. Abstract redeneren: verbanden zien tussen dingen.
3. Vermogen om nieuwe kennis op te doen: integreren van kennis
4. Geheugen: werkgeheugen en lange termijn geheugen
, 5. Aanpassingsvermogen aan omgeving: anticiperen op situaties om problemen te voorkomen.
6. Mentale (reactie-)snelheid: hoe sneller we kunnen reageren, hoe slimmer.
Het belangrijkste onderscheid tussen persoonlijkheid en intelligentie zit hem in:
Persoonlijkheid Intelligentie
- Gebruikelijk gedrag/prestaties - Maximaal gedrag/prestaties
- Geen goede of foute antwoorden - Goede en foute antwoorden
- Vragenlijst - Test
Er zijn drie verschillende niveaus voor het onderzoek (eerder besproken):
1. De menselijke ‘natuur’ verschillen mensen - dieren
2. Verschillen tussen individuen/groepen opstellen en validatie van testen
3. Individuele uniciteit individuele prestaties (& behandeling)
Niveau 1: Verschillen mensen – dieren
Wanneer er wordt gekeken naar onze dichtstbijzijnde soortgenoot, de chimpansee, is er te zien dat
ze objecten gebruiken als gereedschap, gebaren taal en woorden kunnen leren en ze kennen een
begrip van de dood. Daarnaast is er sprake van een onderling verschil in intelligentie tussen
verschillende chimpansees.
Daarnaast is er ook een voorbeeld van Alex de papagaai die kon tellen, en kleuren herkennen. Dit
laat zien dat hij de vraag begrijpt en hierop kan anticiperen. Dit is uitzonderlijk en absoluut niet zo
voor alle papagaaien.
Om te testen of een dier zich bewust is van zichzelf wordt de spiegeltest gebruikt. Hierbij wordt er
een stip geplaatst op het dier op een plek die alleen zichtbaar is wanneer hij in een spiegel kijkt.
Wanneer het dier anticipeert op de stip kan dit als een teken van zelfbewustzijn gezien worden. Wel
is de test niet geschikt voor alle diersoorten als ‘zicht’ niet primaire zintuig is. Dieren die dit wel
kunnen zijn onder andere (sommige) olifanten, chimpansees, dolfijnen, papegaaien, eksters en
kinderen vanaf 18 maanden oud.
Het hersenvolume is de verhouding tussen de hersenen en het lichaam van het dier waar deze
hersenen bij horen. Hoe kleiner het lichaam en groter de hersenen naar verhouding hoe meer ruimte
het organisme heeft hersenactiviteit te richten op andere activiteiten dan de lichamelijke prikkels.
Niveau 2: Verschillen tussen individuen
Gemiddeld genomen is de intelligentie tussen mannen en vrouwen gelijk. Wel hebben mannen
gemiddeld genomen een iets hogere ruimtelijke intelligentie terwijl vrouwen een hogere emotionele
intelligentie hebben.
Intelligentie is een belangrijke voorspeller voor ene groot aantal levensuitkomsten. Zo is het een
indicator voor levensverwachting, studiesucces, prestaties op de werkvloer, carrière, status, pakkans
bij crimineel gedrag, etc.
Wanneer we doormiddel van meta-analyse kijken naar de correlatie tussen intelligentie en het
volbrengen van een taak is te zien dat er een hogere correlatie aanwezig is bij complexe taken en
hoge intelligentie. Op basis hiervan kunnen we stellen dat bij een complexer probleem een hogere
mate van intelligentie nodig is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jalienvandentweel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
