Summary
Samenvatting Toezichthoudend Medewerker Stralingsbescherming
- Course
- Institution
Een samenvatting van alle colleges en responsiecollege + alle opdrachten met uitwerking
[Show more]
Seller
Follow
isamzkstudent
Reviews received
Content preview
Toezichthoudend Medewerker StralingsbeschermingInhoudsopgave
Toezichthoudend Medewerker Stralingsbescherming....................................................................................1
Röntgentoestel en straling...................................................................................................................................2
Stralingsleer.....................................................................................................................................................9
Radiologische grootheden..................................................................................................................................12
Stralingsdetectie............................................................................................................................................16
Radiobiologie......................................................................................................................................................18
Principes en procedures voor rechtvaardiging...................................................................................................24
Deel 1: Principes voor rechtvaardiging..........................................................................................................24
Deel 2: Richtlijnen..........................................................................................................................................24
Deel 3: Rechtvaardiging.................................................................................................................................26
Deel 4: Panorama versus intra-orale opname...............................................................................................29
Deel 5: Rechtvaardiging CBCT........................................................................................................................30
Deel 6: Indicaties voor CBCT..........................................................................................................................31
Stralingsbescherming bij patiënten: ALARA.......................................................................................................33
Wet- en regelgeving in de stralingsbescherming...............................................................................................38
Deel 1: Wettelijke context.............................................................................................................................38
Deel 2: Organisatorische aspecten................................................................................................................39
Deel 3: Rechtvaardiging van röntgendiagnostiek..........................................................................................41
Deel 4: Optimalisatie.....................................................................................................................................42
Huiswerkopdrachten..........................................................................................................................................44
Opdrachten les 1............................................................................................................................................44
Opdrachten les 2............................................................................................................................................54
Opdrachten les 3............................................................................................................................................58
Opdrachten les 4............................................................................................................................................60
Opdrachten les 5............................................................................................................................................68
1
,Röntgentoestel en straling
De kern van de röntgentoestel bestaat uit de röntgenbuis, waar de feitelijke
stralingsproductie plaatsvindt.
Anode (focus): de plek waar de feitelijke straling ontstaat;
Kathode (gloeidraad): de gloeidraad in de
buis, waar de elektronen die later op de
anode gaan botsen, vrij worden gemaakt;
Röntgenstraling: het deel waar wij
daadwerkelijk gebruik van maken
Lekstraling: de andere kant van het toestel
op. Gaat mogelijk door de behuizing van
het toestel de ruimte in.
De elektronen die vrij worden gemaakt uit de kathode (gloeidraad) vliegen onder invloed
van de hoogspanning en worden versneld. De elektronen krijgen kinetische energie
waarmee ze met een hoog energieniveau botsen op de anode. Vervolgens gaan zij een
interactie aan met het anodemateriaal, waarbij de straling gevormd kan worden.
Een anode is meestal van wolfraam materiaal, dit is een metaal dat redelijk efficiënt is in het
vormen van straling uit de energie die de elektronen in zich hebben en in de botsing
overdragen.
Wolfraam heeft een hoog smeltpunt;
Maar slechts 1% – 2% wordt omgezet in röntgenstraling en de rest van de energie
wordt omgezet in warmte;
Olie absorbeert de warmte, zodat de buis niet oververhit raakt
Focus: het is een dof plekje in het midden van de anode, het is de plek waar de
röntgenstraling ontstaat.
Hoe kleiner de focus, hoe beter dat is voor de beeldkwaliteit.
Op microscopisch/ nanoscopisch niveau:
Vanaf de linker kant komt een invallend elektron vanuit de kathode de invallende
elektron botst in dit geval met een baan elektron in de K-schil
(binnenste schil) de baan van het elektron wordt weggeschoten
het invallende elektron kaatst een andere kant op en zal als
verstrooid elektron materiaal ingaan
Dit zorgt ervoor dat er een instabiel atoom ontstaat, een ion-vorm
van het atoom zelf zal proberen om in een stabiele situatie terug te
komen. Dit gebeurt door de elektronen in de binnenste schil, met de
grootste bindingskracht, weer aan te vullen door de buitengelegen
elektronen uit andere schillen. Vervolgens vindt er een energieoverdracht plaats van een
meer naar buitengelegen minder gebonden elektron naar een plek waar die beter gebonden
is. Daar komt energie bij vrij, wat kan vrijkomen in de vorm van een foton.
Remstraling
2
,Een elektron komt van links (kathode), het heeft een energie van
100kilo elektron volt. Het elektron botst niet met een
baanelektron, maar wordt in het magnetisch veld van het atoom
afgebogen. In de afbuiging komt energie vrij. Na de buiging blijft er
nog 70keV over. Dat betekent dat tijdens de afbuiging er 30keV is
vrijgekomen. Dit kan vrijkomen als een foton (energiepakketje, wat
we dus kunnen gebruiken voor beeldvorming).
Vrijkomen kan in de vorm van
1. Foton (energiepakketje);
2. Warmte (beperkt percentage fotonstraling).
Er zijn twee type straling waarmee röntgenopnames worden gemaakt, terwijl de
hoogspanning wordt ingeschakeld.
1. Remstraling (>90% van de bundel);
2. Karakteristieken straling (maximaal 10%).
Het geheel zorgt voor een spectrum die we gebruiken om röntgenfoto’s te maken.
Het remstralingsspectrum/ volledige spectrum
Volledig spectrum wat van 0 keV t/m 90 keV loopt = 90kV buis.
Tussen 0 – 20keV is er geen gele grafiek aanwezig, omdat de fotonen zo energiearm zijn dat
ze niet door de röntgenbuis naar buiten komen.
Het gele gebied: (Rem)stralingsspectrum;
Karakteristieken pieken: veroorzaakt door karakteristieke
straling
Spelen op bij specifieke/ karakteristieke voor het
anode materiaal golflengtes of energieën;
Tussen 60 – 68kV zijn de bindingsenergieën van de
L en K-schil.
Hoe dichterbij de kern, hoe hoger de bindingsenergie.
Er zijn verschillende instellingen op een röntgentoestel en wat
voor invloed heeft dat op de kilovoltage (kV):
De punt van de grafiek houdt op bij de ingestelde kV, de
maximale fotonen energie die in de bundel zit;
Een groot deel van de fotonen heeft een veel lagere
fotonenenergie en feitelijk gemiddelde fotonenenergie en
daar worden röntgenfoto’s mee gemaakt.
Op de rechter afbeelding wordt het effect van de buisspanning op het
remstralingsspectrum weergegeven. De grafiek breidt zich steeds
verder uit naar rechts, van 50kV – 90kV. Wanneer er een röntgenfoto
wordt gemaakt met 70keV, heeft een klein deel daarvan maar een keV van 70 en de rest is
lager.
Wanneer de kilovoltage wordt verhoogd, neemt de intensiteit toe.
3
, Intensiteit: de hoeveelheid straling;
De stijging van de intensiteit heeft te maken met de effectiviteit van de botsing in de
anode.
Op het moment dat de elektron vanaf de kathode harder mee botsten/ meer
kinetische energie overdragen, kunnen ze meer botsing veroorzaken en efficiënter
hun energie overdragen er wordt efficiënter fotonen geproduceerd (energierijkere
fotonen + meer fotonen).
Als een toestel goed is ingesteld neemt de belichtingstijd tegelijkertijd af, omdat er
met een hogere kilovoltage in dezelfde tijd meer fotonen worden geproduceerd.
Wisselspanning vs. Gelijkspanning
Alternating current vs. Direct current
Netspanning = wisselspanning, die wordt door een of andere manier omgezet in de
buisspanning en kilovoltage van het toestel.
De negatieve buisspanning kan niet gebruikt worden,
want er vliegen geen elektronen van de kathode naar
de anode;
Alleen de positieve pieken van de netspanning
worden omgezet in een buisspanning. Vervolgens
wordt door de transformator de buisspanning
opgehoogd tot zo’n 60 – 70kV.
Dit betekent dat er de helft van de tijd geen
straling geproduceerd wordt en dat de
productie/ kilovoltage van tijd telkens terugloopt naar 0 lagere kilovoltage
blijft over.
Bij een wisselspanningstoestel is het een onmenselijk fenomeen dat er op deze manier veel
lagere fotonen energie geproduceerd wordt dan gewild lagere energieën worden naar de
patiënt gestuurd, wat schade kan veroorzaken.
Op de rechter afbeelding wordt het gelijk richten van de
spanning weergegeven, waarbij de negatieve dalen worden
omgeklapt naar de positieve variant “dode” tijden worden
opgevuld door een spanning over de kathode en anode.
In dit geval loopt het alsnog terug naar 0, maar hier zijn
allerlei trucjes op verzonnen de ene piek gaat over in
de andere piek;
Uitgangssignaal lijkt op gelijkspanningstoestel.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isamzkstudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.57. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now