Summary
Samenvatting boek 'Gids voor succesvol opvoeden'
- Course
- Institution
- Book
Volledige samenvatting van het boek 'Gids voor succesvol opvoeden'.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
aagjedebosschere
Content preview
Hoofdstuk 1: ouders worden, ouders zijn.Misschien doen ouders het tegenwoordig niet zo slecht, maar opvoeden is vandaag zoveel moeilijker dan vroeger!
Ouderschap staat tegenwoordig onder sterke druk doordat gezinnen deel uitmaken van een complexe samenleving en we leven in een tijd
waarin veel gebeurt. Minder door traditie ingegeven normen. Van ouders wordt verwacht dat zij rekening houden met en inspelen op de
individuele behoeften, noden en mogelijkheden van alle gezinsleden, en dus superflexibel zijn.
We geloven niet meer in een standaardontwikkeling ieder kind eigen vaardigheden en temperament. Opvoeding blijft een belangrijk
beïnvloedingsproces oefent een invloed uit op de manier waarop de aanleg van een kind uiteindelijk tot uiting zal komen.
Vroeger werd opvoeden beschouwd als iets dat je kon of niet kon. Tegenwoordig als een groeiproces opvoeden leer je je leven lang.
Ouders zijn eerst geen ouders ouders worden; een opdracht die een leven lang duurt. Opvoeden jonge kinderen tot 12 jaar
basisbeleid (structuur, affectie en sociale steun); strategieën voor het aanmoedigen van gewenst gedrag, het versterken van het zelfbeeld,
het bevorderen van loyaliteiten tussen broers en zussen, een goede gezinscohesie en het negeren en bestraffen van probleemgedrag.
Tienertijd: factoren buiten het gezin en eigen persoonlijkheidsontwikkeling beginnen een grote rol te spelen. We moeten voorzichtig zijn
met conclusies te trekken dat het gedrag van de jeugd een uiting is van de samenleving. Vroeger was opvoeden iets gewoons: je deed
gewoon na wat jouw ouders deden. Nu is ouderschap een leer- en groeiproces.
Vroeger bestond er maar 1 soort gezin (vader, moeder en kinderen), tegenwoordig komen er allerlei andere samenlevingsvormen bij
(eenoudergezinnen, nieuw samengestelde gezinnen stijgen voortdurend).
Twee ouders weten meer dan 1. Uitzichten hedendaags gezin anders maken:
- Daling geboortecijfer gezinnen zijn kleiner.
- Hogere levensverwachting door betere fysieke conditie en betere sociale omstandigheden.
- Ouders en kinderen wonen een kleiner deel van hun leven onder hetzelfde dak.
- De leeftijd waarop vrouwen hun eerste kind krijgen ligt een stuk hoger.
Moeder is de eerste die haar werk opzijzet als een kind of ouder ziek wordt. Er moet nog heel wat gebeuren voordat de taken evenredig
verdeeld zijn.
Vroeger was de woning het middelpunt. Nu is iedereen ergens.
Vader ging werken en moeder bleef thuis, tegenwoordig veel moeders een baan buitenshuis. Ook kinderen meer mogelijkheden om hun
tijd buitenshuis door te brengen. Wie is er thuis als iemand het moeilijk heeft? Het moet de ontmoetingsplek blijven.
Vroeger moesten kinderen naar hun ouders luisteren. Vandaag de vraag: hoe kunnen kinderen luisteren naar ouders die kunnen
luisteren naar hun kinderen?
Doel: visie opbouwen die je doorgeeft aan je kinderen. Ontwikkeling ouderschap 2 pijlers: achtergrond elke partner en kwaliteiten van de
partnerrelatie.
Opvoeden zonder stilstaan, kan dat vandaag de dag niet meer? Samenleving waarin stilstaan = verliezen
Om op te voedenbehoefte aan continuïteit (als ouder probeer je inspiratie te vinden in de herinneringen van je puberteit). Het verleden
wordt geactualiseerd en bewerkt, en de jongere zal het uiteindelijk integreren in zijn visie op de wereld en in zijn zelfbeeld.
Waarom beleven we dergelijke veranderingen en is er een verlies van overdracht tussen de generaties?
Omvorming van de sociale orde een generatie ouders wordt door de kinderen geconfronteerd met situaties die zijzelf als kind niet
gekend heeft. Bv. Snelle technologische ontwikkelingen maken dat een generatie zich snel buitenspel gezet voelt.
Het lijkt alsof niemand je leert om ouder te zijn. Toch heeft elke volwassene zijn of haar wortels, die meebepalen wat voor ouder hij of
zij zal worden.
Het ouderschap zit verankerd in de geschiedenis van de familie, nooit 2 dezelfde stambomen, want er zijn verschillende tradities. De fase
waarin de waarden van de 2 families in een nieuwe constructie worden verenigd is heel belangrijk voor het toekomstige gezin. Er wordt
gebouwd aan de relatie die de basis vormt van het ouderschap. Ook partnerschap is dus een groeiproces; er kan en moet doorlopend aan
gewerkt worden.
Goed partnerschap bevordert goed ouderschap.
Zelfs de beste ouders hebben geen succesgarantie: ook het kind moet over de mogelijkheid beschikken om te begrijpen, te voelen, zich te
ontwikkelen. Kerngedachten geslaagde voorbereiding ouderschap:
- Grenzen trekken
- Bij de ander sterk en zwak mogen zijn
- Respect betonen
- Allebei klaar zijn voor kinderen
,Door het versterken van de zorg voor het onderhouden van de goedlopende partnerrelatie, kan er energie komen voor het volhouden,
hervatten, aanpassen van de ouderrelatie.
Ouders moeten niet alles goedkeuren
Dit proces ben je met 2: ouderlijke partij en tienerwederzijdse verantwoordelijkheid. Wie probeert te begrijpen keurt daarom niet goed.
Grenzen geven je gezin een profiel en eigen stijl
Om als paar herkend en erkend te worden zijn er grenzen nodig, tussen hen beiden en de buitenwereld. Via uitspraken een bepaald gedrag
of een bepaalde stijl typerend voor dat gezin. ‘Kun jij je herinneren dat ze ooit 1 keer op tijd waren?’ Grenzen geven veiligheid en
bevorderen de groei, maar als ze hermetisch en onveranderlijk zijn, zorgen ze voor problemen. We moeten elkaars grenzen wel
respecteren.
Afspraken, graag soepel en duidelijk!
De grens met je eigen familie: de allermoeilijkste (?)
Vaak verwijzen partners in hun gesprekken naar de mening van familie of jeugdherinneringen in de geest aanwezig. Je bent dus niet
alleen met je partner, maar ook met de familie getrouwd. Maar de familie moet ook de grens tussen beide gezinnen aanvaarden; niet
alleen met hun eigen wensen rekening houden. Verdraagzaamheid en integratie belangrijk in een nieuwe familie. Op zoek naar erkenning
in de familie waar ze deel van gaan uitmaken. Niet alleen is het onprettig als een familie de grenzen rond het echtpaar niet respecteert, het
is nog veel pijnlijker als er getwijfeld wordt aan hun capaciteiten om goede ouders te zijn. Negatieve voorspellingen kunnen hun invloed
laten gelden op de toekomstige relatie tussen ouder en kind.
Grenzen zijn er niet om de wereld buiten te sluiten, ze zijn er om aan de wereld te laten zien dat je een eenheid vormt.
Ze geven een paar een aanwijsbare plaats in de samenleving. Dat schept een veilig gevoel, maar starre grenzen zijn een belemmering.
Daarom moeten grenzen doorlaatbaar zijn en meegroeien met de gezinsleden. Natuurlijk kunnen de keuzes die het paar maken niet altijd
naar de wens van de ouders zijn.
Ruimte voor elkaar: partners mogen in hun relatie sterk en zwak zijn.
Klimaat van vertrouwen. Volwassen leven in een pendelbeweging tussen sterk zijn en zich klein voelen, tussen beslissen en twijfelen,
tussen weten en vragen noodzakelijk voor een voortgaande groei.
Binnen die grote grens die het gezin omsluit, zijn er kleine grenzen: tussen man en vrouw, tussen ouder en kind.
Om de ontwikkeling van de partner niet in de weg te staan, moet een balans gevonden worden tussen werk, partner en gezinsleven.
Samenleven is méér dan samenwonen.
Samenwonen kan in ongelijkheid, maar samenleven vereist gelijkwaardigheid. Respect voor elkaar. De komst van een kind kan de
gelijkwaardigheid van de ouders in het gedrang blijven. Bv. 1 ouder blijft thuis sociale ontwikkeling geremd.
Gewenst ouderschap = beide partners zijn bereid om hun kinderen samen te verwachten en op te voeden.
De vraag ‘waarom willen we kinderen’ moet meer aan de orde komen dan de stelling ‘wij willen kinderen’. Sommigen verwachten een kind
te vroeg. Er is een moment waarop ‘de’ verantwoordelijkheid overgaat in ‘het besef van verantwoordelijkheid’. je mag er als kind
levenslang op rekenen dat je in de gedachten en het hart van je ouders leeft.
Ouderschap is niet zo vanzelfsprekend, maar veel ouders doen het goed zonder er zich nadrukkelijk van bewust te zijn. Een
goede partnerrelatie is de eerste voorwaarde om tot goed ouderschap te komen. Ouderschap is een ontwikkelingsproces, dus
opvoeden moet je leren.
, Hoofdstuk 2: kinderen en tieners: het verhaal van hun ontwikkeling.
Opvoeders zijn voor kinderen erg belangrijk.
De ontwikkeling van baby tot tiener (Bowlby)
De bijzondere relatie tussen moeder en kind.
In iedere opvoeding sprake van vallen en opstaan. De mate waarin partners samenwerken/elkaar steunen en de kenmerken en
eigenschappen van het kind beïnvloeden de kwaliteit van de relatie tussen ouders en kind. Al voor de geboorte leert het kind dat een
wiegende schoot rust en veiligheid biedt = hechting zal ontstaan.
Hechting: de lijm tussen ouder en kind.
Vroeger: moederinstinct. Nu: gehechtheid/verbondenheid. De warme intieme relatie en het plezier aan contact is belangrijk voor een
lichamelijk en psychisch gezonde ontwikkeling van de baby. Ook een houding van bezorgdheid is van belang.
Verschillende hechtingsstijlen bij baby en ouders.
De manier waarop we ons verbonden voelen met anderen komt niet uit het niets temperament, aanleg van het kind en ‘iets wat we
thuis leerden’ grote rol. De hechtingsstijl die men als kind leert in de relaties met ouders heeft een invloed hoe je later als volwassene
relaties aangaat.
Er bestaat geen superlijm.
Een gezinsleven is niet een lijn met begin-en eindpunt, de meeste stellen ondergaan een grote verandering na de geboorte van het 1e kind.
Het kan zijn dat relaties beter gaan, maar het kan ook zijn dat ze juist slechter gaan. De hechting tussen ouders ondergaat zelf een
groeiproces.
Ouder en kind: vanaf het begin een complex samenspel.
Kleine kinderen hebben een druk leven, want ze moeten nog alles leren. Ouders beschrijven het gevoel verantwoordelijk te zijn voor hun
kind meestal als veel groter en intenser dan ze ooit hadden ingeschat. Iedere moeder en haar baby vormen een eigen paar. Er wordt in een
flits gezorgd voor de veiligheid van het kind, affectie gegeven en vooruitgedacht. ‘Proeft zelf eerst van de aardappelen en zegt nog te warm
terwijl ze over het hoofd van haar kind wrijft en denkt aan de babysit die komt.’ Er zal dus grote schade zijn bij verwaarloosde kinderen.
Vanaf de babytijd voeden kinderen hun ouders mee op: moedigen hun mama aan door kleine successen te tonen, ze zoeken contact op,
aandacht vragen en aandacht geven ‘schoppende bewegingen met hun voetjes’. Aan de basis van ene gesprek in wording liggen de contact-
en geluidsspelletjes.
Ontwikkeling volgens lijstjes en… uitzonderingen.
Baby’s slaan weleens iets over of doen dingen in een andere volgorde doen het op hun eigen tempo, niet afwijkend. Nu je kind loopt,
ligt de weg open om de wereld te ontdekken. Thuis zal het lopen vlotter gaan dan op verplaatsing. Ondertussen stimuleer je de
taalontwikkeling. Wanner het een peuter is is het tijd om gedrag en gevoelens op een goede manier af te stemmen koppigheidsfase
begint. Het zal leren zelfstandiger worden en sociaal te gedragen, daarbij is belangrijk een duidelijke opvoedingslijn aan te houden. In deze
fase zal er veel stress bij komen kijken, want de ouders zijn zelf nog nieuw in het opvoedingsvak.
Voor het eerst naar school: een nieuwe wereld voor de kleuter.
Ze richten al hun aandacht op dat wat het meest opvalt. Ze zijn strenge rechters: ze oordelen zwart of wit, er is geen tussenoplossing. Ze
leren vreugde en verdriet kennen bij vriendschappen. Stap voor stap leren ze emoties beter te leren controleren, ze zullen dus ook
volwassenen beter doorzien. Een knipoogje of lachje kan wonderen doen. Als ze bang zijn schuilen ze bij de ouders.
Agressief gedrag kan in de kleuterklas problematisch zijn. Ontwikkelingsproblemen komen in beeld: ADHD(aandacht- en
concentratiestoornis), taal-en spraakproblemen, gedragsstoornissen… bespreken met schoolpsycholoog, huisarts of consultatiebureau.
Rond 7 jaar: het plezier van het leren.
Het logisch redeneren begint, niet meer nodig om alles letterlijk te tonen en voor te doen. Ze kunnen wel al veel, maar onderschatten het
soms. De kwaliteit van de school is een belangrijke opvoeder, daarbij moet gekeken worden naar de kwaliteiten van het kind om te zien
welke school het best aansluit bij het kind zorgt om met plezier naar school te gaan. De beste school kan niet goedmaken wat thuis
verwaarloosd wordt. Niet ieder leerkracht is de grootste pedagoog en niet alle leerlingen zijn schatjes biedt kansen om sociale
vaardigheden te oefenen en te leren omgaan met de echte wereld.
De ontwikkeling van tieners.
- Ontwikkeling zelfbeeld
- Ontwikkeling seksualiteit, die in het zelfbeeld moet worden opgenomen.
- Ontwikkeling persoonlijkheid
- Lichaam moet worden uitgebouwd tot volwassen structuur
, Leert stukje bij beetje zichzelf en de omgeving vanuit andere invalshoeken te bekijken. Krijgen meer realistische indrukken, de ouders zijn
niet langer ideale figuren.
Een moeilijk lijf om mee samen te leven.
Vanaf 8 à 9 jaar wordt het lichaam voorbereid op fysieke veranderingen, die zich op een eigen tempo zichtbaar maken. Ze maken zich
zorgen als het ene lichaamsdeel sneller groeit dan het andere. Jongens voelen zich daarom als reuzen met een kinderhoofd. Als bij meisjes
de groei snel gaat zijn ze bang dat die niet tijdig zal stoppen of andersom het ‘kleintje’ zullen blijven. De ontwikkeling bij meisjes loopt
ongeveer 2 jaar voor op die van jongens. Degene die uitzonderlijk vroeg of laat in ontwikkeling gaan hebben een kwetsbaarder zelfbeeld,
worden scherper geconfronteerd met de verschillen en dat kan invloed hebben op hun psychische groei. Geslachtshormonen hebben een
invloed op de stemming. Het hogere welvaartspeil draagt bij tot een snellere rijping.
Wat fysiologisch gebeurt houdt verband met de psychologische veranderingen. Wat lichamelijk en emotioneel verandert houdt verband
met ontwikkelingen in het denken. Hersenen gaan ook in puberteit denkt na over zichzelf en over zichzelf in de wereld.
De ontwikkeling van het zelfbeeld
Opdracht: een eigen identiteit vormen, die de kern van zijn persoonlijkheid zal vormen. Een puber bouwt een identiteit op a.d.h.v.
positieve en negatieve ervaringen die hij in de loop van zijn jeugd opdeed.
Ik droomde dat ik anders was.
Hoe groter de afstand tussen het gedroomde en het mogelijke, hoe pijnlijker die kloof. Tieners hebben eerder een negatief
zelfbeeld (ontgoocheld over hun lichaam onzekerheid), moeten dus hun leven gaan richten op wat wel haalbaar is en dat uit
zich in frustraties: de schuld op een ander schuiven, sublimeren, banaliseren, regressie.
Blij met zichzelf: de grote ego’s.
Niet alle jongeren maken een crisistijd door opvallen door hun grote ‘ik’.
In onze samenleving wordt het narcisme sterk gevoed, ouders dromen van het ideale kind.
Ondersteun het gevoel van eigenwaarde van de tiener.
1. Vertel over jezelf: ouders vertellen te weinig over hun eigen twijfels als jongere.
2. Stel gerust: door hun angsten hebben jongeren behoefte aan een geruststellend woord.
3. Sta open voor negatieve verhalen.
4. Ga naar hulpverlening als dit aanhoudt of als dit invloed heeft op alle aspecten van het functioneren van de jongere.
De ontwikkeling van de seksualiteit
De puber moet leren zijn seksuele fantasieën en impulsen te beheersen. Er gaat een hormonale invloed uit naar de regularisatie van
agressie en assertiviteit.
Voorbereiden op seksualiteit
Ouder en jongere blijken niet zo gemakkelijk contact te vinden over zoiets intiems als seksualiteit. Het is een belangrijk thema
dat ouders tijdig met hun kinderen moeten opnemen, al lang voor de puberteit daar is. Vandaag weten jongeren meer over
verkrachting, pedofilie… dan over liefdevolle seksualiteit.
Ondersteun het gesprek over ontwikkelende seksualiteit
1. Geef een duidelijke toelichting over de anatomie
2. Beklemtoon het relationele in de seksualiteit
3. Stimuleer een positief gesprek daarover (vertrek dus niet vanuit schaamte)
4. Geef goede informatie over risicogedrag tijdens het vrijen en over anticonceptie
Het lichaam in het centrum van de belangstelling
De spiegel wordt een belangrijk instrument. Ouder moet zich niet te veel druk maken als kind zich schminkt, laat ze gewoon
doen.
De seksuele identiteit
Een samenleving die zich geëmancipeerd noemt (roze hoort bij een meisje). Seksuele identiteit is het resultaat van een complex
psychologisch proces. De expressie ervan staat zeker onder invloed van omgevingsfactoren als familie, eigen keuzes…
Homoseksuele gevoelens
Homofobisch wordt als afwijkend beschouwd. Iedereen als jongere gevoelens van liefde ervaart voor iemand van hetzelfde
geslacht, wat dus angsten activeert.
De gevaren van tienerseks
‘Een generatie geleden was het een schande als een meisje geen maagd meer was, vandaag is het een schande als ze het nog
wel is.’
Ouders liggen wakker van seksueel overdraagbare aandoeningen, ze willen hun kind niet zien sterven omdat ze seks hebben
gehad met de verkeerde persoon.
Tienerzwangerschappen: jongeren liggen er niet echt wakker van.
Seksuele ontwikkeling en afstand houden: een moeilijke combinatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aagjedebosschere. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50064 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now